Als naaste van een KOPP/KOV-kind en zijn of haar ouders kan je een zeer belangrijke rol vervullen. Een naaste kan een familielid, buurvrouw, leerkracht, een ouder van een vriendje, voetbaltrainer, vriend of vriendin zijn.
Er zijn veel ervaringsverhalen bekend van volwassen KOPP-kinderen die terugkijken op hun jeugd en wijzen op de cruciale rol die naasten hebben gespeeld. Kinderen vinden het vaak fijner om met iemand te praten die ze al kennen en vertrouwen dan met een hulpverlener.
6 tips voor naasten
Als naaste heb je contact met het gezin. Denk je dat er iets aan de hand is? Dan is het altijd beter om actie te ondernemen dan om weg te kijken. Het is namelijk niet vanzelfsprekend dat er al hulp is, of dat iemand anders hulp zal regelen. Je kan zelf proberen om het gesprek met de ouder en/of het kind aan te gaan. Vraag naar hoe het thuis gaat, welke zorgen er eventueel spelen en of je ergens bij kan helpen. Vind je het moeilijk dit gesprek aan te gaan of is een gesprek niet mogelijk? Vraag dan hulp bij de buurtteams of Jeugdgezondheidszorg (JGZ).
2. Wees alert op signalen van de kinderen
Cijfers die ineens naar beneden gaan, een subtiele hulpvraag of omslaand gedrag. Als leerkracht (of andere naaste) is het belangrijk om alert te zijn op signalen van de kinderen. Kinderen lijken vaak rustig en stabiel maar er kan van alles spelen. Vraag dus altijd door als je een 'niet-pluis' gevoel hebt. Kinderen vinden het prettig om als ze als serieuze gesprekspartner worden gezien en niet als minderjarig kind of opstandige puber.
3. Het kind betrekken bij gewone en leuke dingen
KOPP/KOV-kinderen willen net als ieder kind ‘normaal’ zijn. En juist hierin kan je iets betekenen. Betrek het kind bijvoorbeeld bij de gewone en leuke dingen die ieder kind op prijs stelt. Denk aan een uitnodiging voor een feestje of logeerpartij, meevragen naar het zwembad of vragen om te komen spelen.
4. Vertrouwenspersoon zijn
Vaak hebben kinderen behoefte om met iemand anders te praten. Dat kan veel steun geven. Laat het kind weten dat je er bent, geef extra aandacht en check af en toe hoe het gaat. Met de ouders kan je afspreken hoe jouw rol eruitziet. Vraag de ouders om het kind goedkeuring te geven om met jou te praten over de thuissituatie. Alles mag besproken worden. Misschien ben je ook wel in de gelegenheid om het kind op te vangen als het thuis minder goed gaat? Voor KOPP-kinderen en hun ouders is zo’n sociaal vangnet van essentieel belang.
5. Belangstelling tonen voor de ouders
Ouders met psychische problemen en/of een verslaving krijgen vaak een hoop te verduren. Er af en toe over kunnen praten helpt dan echt. Als naaste kan je al iets betekenen door te vragen hoe het gaat en door interesse te tonen. Zo laat je zien dat je er ook voor hen bent. Probeer in het contact met ouders altijd geduldig te zijn en niet te veroordelen, maar geef hen de ruimte om hun gevoelens te uiten.
6. Help de ouders
Soms speelt er te veel voor de ouders en lukt het niet meer om het thuis op orde te houden. Dan is het prettig als je als naaste bij kan springen. Vind je het lastig om te bedenken wat je kan doen? Vraag de ouders dan of er iets is waar je hen in kan ondersteunen. Je kan ook voorstellen om het kind na schooltijd op te vangen of het kind uit te nodigen om te komen eten. Vergeet niet om te doen wat je hebt aangeboden, zo blijf je een betrouwbare steun om op terug te vallen.
Hoe ga je om met KOPP/KOV op school?
Akwa GGZ ontwikkelde de werkkaart 'Hoe ga je om met KOPP/KOV op school?' De kans is groot dat u als docent een of meerdere KOPP of KOV kinderen in de klas hebt. Als leerkracht kunt u daar een grote bijdrage aan leveren. Deze werkkaart geeft handvatten hoe u KOPP/KOV problematiek kunt signaleren en hoe u kunt handelen.
Informatieboekjes voor ouders en kinderen
Wij hebben diverse informatieboekjes voor KOPP/KOV-kinderen van alle leeftijden die kinderen kunnen helpen omgaan met de thuissituatie. Voor (aanstaande) ouders zijn er boekjes beschikbaar met informatie, praktische tips en antwoorden op veelgestelde vragen.
