VoorZorg biedt preventieve ondersteuning aan jonge, kwetsbare moeders en hun kinderen - waaronder de KOPP/KOV-doelgroep (voorheen KOPP/KVO-doelgroep). Doel van het programma is om kindermishandeling te voorkomen en de gezondheid en ontwikkelingskansen van moeders en hun kinderen te bevorderen.
Als VoorZorgverpleegkundige begeleid ik een 21-jarige alleenstaande zwangere. Ze is opgegroeid bij een moeder met een alcoholverslaving en heeft nu zelf een wietverslaving. Haar wensen: ik wil er zijn voor mijn kindje, van mijn verslaving af en terug naar school. Vanuit VoorZorg heb ik haar begeleid naar hulpverlening voor het verwerken van haar jeugdtrauma’s en help ik haar bij de oriëntatie op een studie. Ook stimuleer ik haar om praktische zaken zelf te regelen, zoals de aanschaf van babyspullen. Mijn cliënte geeft aan dat ze dankzij deze begeleiding steeds meer grip op haar leven krijgt.
Preventie ondersteuning
VoorZorg bestaat uit een intensief schema van huisbezoeken. De huisbezoeken beginnen zo vroeg mogelijk in de zwangerschap en gaan door tot het kind 2 jaar is. De centrale onderwerpen zijn:
Gezondheid moeder: bijvoorbeeld het stimuleren van gezonde voeding, voldoende beweging en stoppen of minderen met roken.
Gezonde omgeving: hygiëne en veiligheid, bijvoorbeeld de omgang tussen het kind en huisdieren.
Levensloop moeder: aandacht voor omgaan met belastende ervaringen uit het verleden, waaronder misbruik of mishandeling.
Moederschap en Opvoedondersteuning: bijvoorbeeld het creëren van een dag-nachtritme bij baby’s, leren spelen met het kind en het opbouwen van een veilige hechtingsrelatie met het kind.
Familie en vrienden: een beroep doen op het netwerk voor steun en/of aandacht voor uitbreiding van het netwerk.
Gebruik van gemeenschapsvoorzieningen: bijvoorbeeld adviezen van verloskundige zorg of gebruikmaken van het aanbod ter vermindering van middelengebruik.
Dit initiatief is uitgevoerd door Jeugdverpleegkundigen die zijn opgeleid tot VoorZorgverpleegkundigen.
Effect
Onderzoek naar de effectiviteit van VoorZorg laat een afname zien in:
- Het aantal meldingen van kindermishandeling
- Het aantal gevallen van fysiek huiselijk geweld
- Het aantal gerookte sigaretten tijdens de zwangerschap en het moederschap
- Vaker en langer geven van borstvoeding
Succesfactoren
Vertrouwensrelatie: de vertrouwensrelatie tussen de VoorZorgverpleegkundige en de moeder. Deze vertrouwensrelatie kan ontstaan dankzij het langdurige karakter van de interventie en door de specifieke opleiding en begeleiding van VoorZorgverpleegkundigen.
Begeleiding aan huis: door begeleiding aan huis is ondersteuning in de eigen omgeving mogelijk.
Haalbare doelen: het stellen van realistische en haalbare doelen en het versterken van de vaardigheden van de moeder.
Meer informatie
In de online infographic van VoorZorg is alle aanvullende informatie rondom dit initiatief overzichtelijk en visueel weergegeven.
