Het onderwerp ouderschap ligt vaak gevoelig bij ouders die in behandeling zijn (KOPP/KOV-ouders). Het is belangrijk om de ouderrol op een niet-veroordelende manier ter sprake te brengen.
Ik voer dagelijks gesprekken over ouderschap met ouders die in behandeling zijn en maak weinig mee dat ouders geïrriteerd raken. Mijn ervaring is dat elke ouder graag over zijn/haar kind wil praten. Toon echt interesse in ouder en kind en stel vragen die je aan elke willekeurige ouder zou stellen. Wanneer ik zie dat een ouder bang, boos of verdrietig is, benoem ik dat en ga na of het klopt. Zo lang je durft te vragen en niet oordeelt, zit je goed.
Project
Het bespreekbaar maken van ouderschap werd regealiseerd door verwijzingen vanuit de behandelaar van de ouder (na afname van de Kindcheck). En door middel van oudergesprekken door een behandelmedewerker Ouder & Kind. Vragen die tijdens zo'n gesprek gesteld kunnen worden:
- Vertel eens iets over je kind (karakter, hobby’s, school, foto).
- Hoe gaat het thuis? Hoe ervaar je het ouderschap?
- Wat zijn de effecten van jouw (verslavings)problematiek op de interactie met je kind? En wat zijn de effecten op zijn of haar ontwikkeling?
- Hoe kun je met je problemen een goede ouder voor je kind zijn? Wanneer doe je het goed genoeg?
- Hoe kan ik je ondersteunen bij het 'goed genoeg' ouderschap? Hoe kunnen mensen in jouw omgeving je steunen?
Het project is uitgevoerd door behandelmedewerkers Brijder Verslavingszorg, afdeling Ouder & Kind.
Succesfactoren
Begrip tonen en niet oordelen: "Ik kan me voorstellen dat het opvoeden van je kind niet meevalt. Maar dat maakt je niet direct een slechte ouder."
Erkenning van de ouderrol: "Je hebt een verslavingsprobleem, maar je bent ook ouder. Je houdt veel van je kind en hebt het beste met hem/haar voor."
Het besef dat achter boosheid of weerstand vaak angst zit en dit benoemen: "Je zit in een verslavingsinstelling en nu wordt er gesproken over je rol als ouder. Dat lijkt me best eng, ervaar je dat ook zo?"
Geduld hebben: neem de ruimte voor een tweede of derde gesprek. Verwacht niet dat alles in een gesprek op tafel komt.
Regie bij de ouder leggen: laat de verantwoordelijkheid voor de opvoeding bij de ouder en treedt ondersteunend en faciliterend op. Vraag "Wat heb je van mij nodig om die verantwoordelijkheid te kunnen nemen?" Ga samen in gesprek met de ouders én kinderen over wat er nodig is om het gezin weer op de rit te krijgen.
Naast ouders gaan staan: benadruk dat jullie hetzelfde belang hebben, namelijk een veilige en prettige thuissituatie voor het kind.
Transparant en open zijn: wees transparant en open, ook bij een Veilig Thuis-melding.
Gratis handboek
Binnen dit project is een handboek voor professionals in de verslavingszorg en geestelijke gezondheidszorg ontwikkeld door het Programma Verslaving & Ouderschap (PVO).
