Werking van het centrale zenuwstelsel (achtergrondinforma...
Om goed te kunnen begrijpen hoe alcohol in de hersenen werkt, is het handig om wat meer te weten van de opbouw en werking van het centrale zenuwstelsel. (Deze informatie is onderdeel van meerdere dossiers en dus algemeen van aard.)
Expertisecentrum Alcohol
Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.
Blijf op de hoogte
Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:
Heeft u een vraag?
Stuur ons een mail
Centraal zenuwstelsel
De hersenen en het ruggenmerg vormen samen het centrale zenuwstelsel. Het ruggenmerg is een bundel zenuwbanen (axonen) die vanuit de hersenen door de wervelkolom loopt. Daarnaast zijn er nog een aantal zenuwen die het brein direct verlaten en niet door de wervelkolom lopen. Dit noemen we de hersen- of craniale zenuwen. Ze zorgen voor de aansturing van de spieren in hoofd, gezicht en nek en geven informatie van de zintuigen in het gezicht door aan de hersenen.
Zenuwcel (neuron)
De basiseenheid van het centrale zenuwstelsel is de zenuwcel (neuron). Een zenuwcel bestaat uit een cellichaam en twee soorten uitlopers: korte uitlopers die naar het cellichaam toelopen (dendrieten) en lange uitlopers die van het cellichaam aflopen (axonen). Rondom de axonen zit een isolatielaag (myelineschede). Deze laag beschermt de prikkelgeleiding in de zenuwbaan.
Bron: Brainmatters, Universiteit MaastrichtCommunicatie tussen zenuwcellen
Zenuwcellen zijn niet rechtstreeks met elkaar verbonden, maar communiceren met elkaar door het doorgeven van bepaalde stoffen via een synaps. Dit is de ruimte tussen het axon van de ene zenuwcel en de dendriet van de volgende zenuwcel.
De prikkeloverdracht verloopt via een elektrochemisch proces. Een actieve cel geeft via een axon een signaal door in de vorm van een elektrisch stroompje. Als dit elektrische stroompje het einde van het axon bereikt, leidt dit tot afgifte van bepaalde stoffen: de neurotransmitters. Deze stoffen bevinden zich in blaasjes aan het uiteinde van het axon. De neurotransmitters komen vrij in de ruimte tussen de zenuwuitlopers (de synaps). Daar binden ze zich aan de dendriet van een andere zenuwcel. Als er voldoende neurotransmitters zijn, ontstaat een elektrische lading en gaat de prikkel zich over de andere zenuwcel verspreiden.
Een prikkel kan ook uitdoven als er onvoldoende neurotransmitters worden afgegeven. Daarbij zijn er neurotransmitters die de zenuwcellen stimuleren en neurotransmitters die remmend werken; de belangrijkste stimulerende transmitter in de hersenen is glutamaat en de belangrijkste remmende neurotransmitter is GABA (gamma-aminoboterzuur). En dan zijn er ook nog verschillende soorten neurotransmitters die op verschillende receptoren aangrijpen. Bepaalde neurotransmitters en receptoren zijn gekoppeld aan specifieke delen van de hersenen.
Lees meer over de werking van de hersenen op de website van de Hersenstichting.
Gerelateerde pagina's
Referenties
- Brainmatters (2022). Neuron. Geraadpleegd op 19 oktober 2022, van https://www.brainmatters.nl/database/neuronnl/
