Jobcoaches bewijzen zich bij psychische kwetsbaarheid

Voor jongvolwassenen met een psychische kwetsbaarheid is het vaak extra moeilijk om een baan te vinden en te behouden. Jobcoaching is een manier om mensen daarbij te ondersteunen. Bij re-integratie trajecten van het UWV wordt jobcoaching al langer toegepast. Met de invoering van de Participatiewet in 2015 wordt deze voorziening ook door gemeenten beschikbaar gesteld.

Om te weten of jobcoaching helpt bij jongvolwassenen met een psychische kwetsbaarheid, volgde het Trimbos-instituut 84 jobcoaches een half jaar bij ruim 130 jobcoaching-trajecten. Jobcoaches deden mee met werknemers die zij begeleiden bij het behoud van werk.

Het is belangrijk voor mij dat de jobcoach er is. Het helpt mij dat er buiten mijn werk om iemand is om met mij mee te denken. Dit wetende maakt al dat ik grenzen durf te verleggen of uitdagingen aan durf te gaan op het werk

Uit de resultaten blijkt dat jobcoaching van toegevoegde waarde is voor duurzame inzetbaarheid en professionele ontwikkeling van jongvolwassenen met psychische kwetsbaarheden. Hoe meer uren de jobcoach werd ingezet, hoe beter de duurzame inzetbaarheid van de jongvolwassen. Het is dus nuttig om jobcoaching ook na het vinden van een baan langere tijd door te zetten.

Werk- en privébalans essentieel

Uit de 130 gevolgde jobcoachingtrajecten blijkt dat werknemers zeer tevreden zijn over de ondersteuning van hun jobcoach. Vooral de externe blik van de jobcoach en het leveren van maatwerk op de hulpbehoefte van de werknemer wordt in het onderzoek als belangrijke meerwaarde gezien.

De werknemers worden geholpen met het omgaan met problemen op het werk en stress. Een belangrijk onderdeel van het traject is het monitoren van de werk- en privébalans. Vooral in deze tijd waarin veel mensen thuiswerken is het een uitdaging om deze balans te vinden. De jobcoach helpt bij het (leren) kennen en bewaken van grenzen rondom (psychische) belastbaarheid, en het communiceren hiervan richting leidinggevenden en collega’s. Deze balans is belangrijk rondom het versterken van duurzame inzetbaarheid en bijvoorbeeld het voorkomen van ziekteverzuim.

Bij de jobcoach kan ik mijn verhaal kwijt over mijn problemen op het werk en hoe hiermee om te gaan. Maar ook dat ik niet bang hoef te zijn dat ik mijn werk verlies als ik vertel over mijn psychische kwetsbaarheid

Begeleiding van jobcoaches aan werkgevers is vooral gericht op het bespreken hoe om te gaan met (behoeften van) de werknemer en de rol van de werkcontext hierin. Ook geven de jobcoaches informatie aan de werkgevers over beschikbare regelingen.

Merendeel blijft aan het werk

Deelnemende werknemers kampen met uiteenlopende psychische kwetsbaarheden, zoals angst, depressie, AD(H)D, psychosegevoeligheid, burn-out problematiek of klachten in het autismespectrum. Een deel kampt met een combinatie van psychische, praktische en sociale problemen.

Desondanks blijft het merendeel van de deelnemende werknemers aan het werk. De resultaten van het onderzoek wijzen erop dat het belangrijk is dat werknemers met psychische problemen een beroep moeten kunnen doen op langer durende ondersteuning. Het laat tegelijkertijd zien dat de jobcoach tijdig moet kunnen worden aangepast aan veranderende omstandigheden en veranderende begeleidingsbehoeften. Gebeurtenissen in de privé- of werkcontext (een vertrekkende leidinggevende of de komst van nieuwe collega’s) kunnen bijvoorbeeld invloed hebben op het functioneren en tijdelijk meer ondersteuning vragen.

“We leren uit dit onderzoek dat jobcoaches een belangrijke rol spelen in de communicatie tussen werknemers met een psychische kwetsbaarheid en hun werkgever. Werkgevers hebben hier baat bij, omdat ze door jobcoaching beter weten op welke manier ze rekening kunnen houden met de werknemer. Het is belangrijk dat werkgevers hier aandacht voor hebben om de duurzame inzetbaarheid van werknemers te versterken”, aldus Aniek de Lange, onderzoeker bij het Trimbos-instituut.

Blijf scherp op duurzame inzetbaarheid

Aandacht voor een goede match tussen de werknemer en de werkplek blijft van belang, ook als een werknemer reeds langer op dezelfde plek werkt. Het onderzoek laat zien dat het belangrijk is dat de jobcoach oog blijft houden voor vragen als: kan de werknemer (nog steeds) de voor hem of haar belangrijke waarden realiseren? Ook is aandacht voor doorgroeimogelijkheden en eventuele continuïteit van ondersteuning op de werkplek belangrijk, bijvoorbeeld door iemand binnen de organisatie. Hetzelfde geldt voor wat de werknemer zelf kan doen rondom het behouden van werk, bijvoorbeeld het herkennen van signalen van terugval en op tijd steun zoeken.

Het Trimbos-instituut voerde dit onderzoek uit met de gemeenten Apeldoorn, Arnhem en Zaanstad, de Onderwijsspecialisten en Enspiratie. Gaandeweg het onderzoek zijn landelijk jobcoaches geworven om mee te doen aan het onderzoek.

Product

Duurzame banen voor jongvolwassenen met psychische kwetsbaarheden: inzicht in effectieve jobcoaching

2020

Meer over dit thema

• Re-integratie

CBS: Ziekteverzuim toegenomen

Psychische klachten spelen een rol bij het toegenomen ziekteverzuim in 2019, meldt het CBS. | Meer info