Alcohol- en drugsbeleid op studentenverenigingen
Effectief alcohol- en drugsbeleid op studentenverenigingen
Als bestuur van een studentenvereniging (gezelligheids-, studie-, sport- of cultuurverenging geleid door studentenbesturen) wil je dat je vereniging een fijne en veilige plek is voor je leden. Het gebruik van alcohol en drugs kunnen hier een negatieve invloed op hebben. Studentenverenigingen hebben een verantwoordelijkheid om problematisch gebruik van alcohol en drugs en ongewenste effecten als gevolg hiervan te voorkomen. Een effectief alcohol- en drugsbeleid (AD-beleid) kan hen hierbij helpen en richt zich op vier pijlers:
- Regels en afspraken: Heldere regels en afspraken zorgen voor structuur en duidelijkheid binnen de vereniging. Duidelijkheid over wat acceptabel gedrag is, maakt het eenvoudiger om grenzen te stellen en ongewenst gedrag te voorkomen. Bovendien zorgt naleving van wet- en regelgeving ervoor dat de vereniging niet in juridische problemen komt.
- Preventie en bewustwording: Preventie richt zich op het voorkomen van problemen door alcohol- en drugsgebruik. Bewustwording helpt leden de risico’s van alcohol en drugs te begrijpen, niet alleen voor hun eigen gezondheid, maar ook voor de (sociale) veiligheid binnen de vereniging. Door het onderwerp bespreekbaar te maken, wordt een open cultuur gestimuleerd, waarin leden sneller hulp zoeken en elkaar aanspreken op gedrag. Dit draagt bij aan de gezondheid en veiligheid van de vereniging.
- Begeleiding en zorg: Vroegtijdige signalering en laagdrempelige ondersteuning voorkomen (problemen door) problematisch middelengebruik of een verslaving. Het doorverwijzen naar professionele hulp toont betrokkenheid bij het welzijn van leden en versterkt het gevoel van onderlinge zorg binnen de vereniging.
- Handhaving en disciplinaire maatregelen: Handhaving maakt duidelijk dat het beleid serieus wordt genomen en creëert verantwoordelijkheid bij leden. Consequenties bij overtredingen beschermen de veiligheid van anderen en zorgen voor een cultuur van respect en naleving binnen de vereniging.
Invulformat Alcohol- en Drugsbeleid voor studentenverenigingen
Dit sjabloon kan je als studentenverenigingen gebruiken om je eigen AD-beleid op te stellen. Hierin staan voorbeeldteksten die kunnen worden overgenomen of toegevoegd aan het huidige AD-beleid.
Bekijk het formatPraktische tips
Hieronder staan verschillende risicobeperkende tips die een studentenvereniging kan toepassen om problemen door alcohol- en drugsgebruik te voorkomen en risico’s te beperken. We moedigen aan om meerdere tips tegelijkertijd in te zetten. Het is belangrijk om naast deze goede voorbeelden te kijken naar alle vier de pijlers.
- Verkoop alleen zwak alcoholische dranken
Beperk alcoholgebruik door alleen dranken met maximaal 15% alcohol aan te bieden en geen sterke drank. Dit kan altijd gelden of alleen tijdens bepaalde feesten. - 0.0-week
Organiseer een alcoholvrije week, bijvoorbeeld tijdens tentamenperiodes. Promoot 0.0-dranken met kortingen of speciale acties. - Water en fris altijd zichtbaar
Zorg ervoor dat water (gratis!) en frisdrank altijd beschikbaar en zichtbaar zijn tijdens activiteiten. Dit stimuleert leden om alcoholvrij te drinken of alcohol en alcoholvrij af te wisselen. - Alcoholvrije tap
Introduceer een vaste alcoholvrije tap of assortiment 0.0-drankjes en bied dit voor een lage prijs (goedkoper dan alcohol) aan. Zorg voor goede zichtbaarheid en promoot dit via sociale media. - Limiet op drankrekening per avond
Stel een limiet in op de drankrekening van leden. - Inrichting sociëteit: omgevingspreventie
Schenk alcohol in langere en dunnere drinkglazen, zorg dat het geluidsvolume niet te hoog staat, en zorg voor goede ventilatie. Vermijd platte oppervlakten op wc’s, donkere hoekjes en te hoge temperaturen. - Buddysysteem voor veilig thuiskomen
Leden die iemand naar huis brengen, krijgen een papieren bandje waarmee ze tijdelijk de vereniging mogen verlaten en later zonder problemen terug kunnen keren. - Voorlichting tijdens de kennismakingstijd
Organiseer voorlichtingssessies tijdens de KMT om leden bewust te maken van de risico’s van alcohol- en drugsgebruik en jullie AD-beleid. Bespreek ook praktische tips over hoe leden keuzes kunnen maken en elkaars beslissingen respecteren. - Minderjarigen
Gebruik een systeem om personen boven en onder de 18 jaar te onderscheiden, bijvoorbeeld door bandjes of foto’s achter de bar. - Voorbeeldfunctie van ouderejaars
Maak ouderejaars bewust van hun voorbeeldfunctie t.o.v. jongere leden. - Regels voor sub-gezelschappen
Maak afspraken over alcohol- en drugsgebruik binnen sub-gezelschappen zoals disputen en families. Dit zorgt voor consistentie in de normen binnen de vereniging, zelfs buiten officiële evenementen. - Eerstejaarsgesprekjes door vertrouwenspersonen
Organiseer gesprekken tussen eerstejaarsleden en de vertrouwenspersoon over hun gevoelens en ervaringen met alcohol- en drugsgebruik. Dit helpt taboes te doorbreken en biedt ondersteuning voordat eventuele problemen escaleren.
Drugstesten: hoe zit dat?
Gebruik van zowel soft- als harddrugs is in geen enkele studentenvereniging toegestaan. Studentenverenigingen willen dit soms controleren aan de hand van drugstesten. Onder andere vanwege de privacywetgeving wordt dit echter afgeraden. Daarnaast is er geen bewijs dat testen leidt tot een afname in drugsgebruik. Het werkt vaak beter om het gesprek aan te gaan met leden waarbij drugsgebruik (mogelijk) speelt. Lees meer: studentenverenigingen en drugstesten: Hoe zit dat?
