Werken aan lokaal effectief mentaal gezondheidsbeleid

Bij de vorige bouwstenen hebben we uitgelegd wat inhoudelijke uitgangspunten zijn voor een effectief mentaal gezondheidsbeleid. Deze laatste bouwsteen richt zich op het proces wat je doorloopt om tot mentaal gezondheidsbeleid te komen. Belangrijk is bij iedere stap de vorige - inhoudelijke - uitgangspunten mee te nemen in je werkwijze.  

1. Werk data- en kennisgestuurd: maak een regionale of lokale analyse

De start van effectief mentaal gezondheidsbeleid is een lokale analyse op basis van kwalitatieve en kwantitatieve data.  

Maak gebruik van bestaande databronnen
Gebruik databronnen van partners als de GGD om in kaart te brengen wat er speelt op het gebied van mentale gezondheid in jouw regio. Je wilt de mentale gezondheid zelf in kaart brengen, maar ook de factoren die daarop een invloed hebben en de gevolgen ervan. Zijn er bijvoorbeeld bepaalde wijken of groepen waarin grotere problemen bestaan? En hangen deze problemen samen met problematiek op andere domeinen, zoals huisvesting of onvoldoende inkomen? In de Monitor Mentale Gezondheid staan onderwerpen die belangrijk zijn voor een analyse.  

Tip: Onderzoek hoe het staat met de mentale gezondheid in alle fasen van de levensloop. Breng daarnaast in kaart wat onderliggende oorzaken van mentale problemen zijn én in hoeverre deze in iedere levensfase een rol spelen in jouw regio. 

Betrek professionals en inwoners bij de analyse
Benut voor de analyses ook de kennis die er is bij professionals, ervaringsdeskundigen en inwoners. Door de verschillende kennisbronnen goed te benutten ontstaat er een gemeenschappelijk beeld over wat er speelt en wat nodig is.  

Tip: Betrek professionals uit andere beleidsdomeinen, ook later bij het bepalen van de plannen en doelen.  

2. Bepaal plannen en doelen 

Op basis van de analyse kan je doelen stellen. Prioriteer en selecteer de belangrijkste onderwerpen waar aandacht nodig is. Betrek hierbij ook weer verschillende professionals, ervaringsdeskundigen en inwoners. Formuleer samen wat de oplossingen zijn. 

Tip: Stel ambities voor de lange termijn, maar ook concrete doelen voor de korte termijn.  

3. Kies je interventie(s)

Zet waar mogelijk effectieve aanpakken in om de doelen te bereiken. Je kan hiervoor kijken naar erkende interventies:  

• Overzicht databanken met interventies  
• Interventies zoeken op thema en doelgroep  
• Overzicht van kansen en mogelijkheden per levensfase, beleidsmaatregelen & economische baten 

Zijn er geen passende erkende interventies of maatregelen beschikbaar? Maak dan een weloverwogen keuze voor eventuele lokale initiatieven. Gebruik hiervoor de checklist lokale initiatieven voor mentaal gezondheidsbeleid. 

Tip: Breng voor een doelgroep in kaart wat er aan aanbod is. Je kan hiervoor de preventiematrix gebruiken. Kijk wat aansluit bij je doelen en wat er nog mist.  

4. Evalueer je beleid

Evalueer het beleid met de mensen waarmee je samenwerkt, waaronder inwoners en ervaringsdeskundigen. Kijk samen naar de voortgang en het bereiken van doelen: wat werkt wel, wat niet, en waarom? Pas de doelen en je beleid hierop aan.