De interventie heeft als hoofddoel een afname van depressieve- of trauma-gerelateerde klachten en een toename van welbevinden. Subdoelen zijn een toename van levenstevredenheid, controle en doelen in het leven.
Doelgroep
Wie ben ik? is een levensverhaleninterventie die in groepsverband of individueel kan worden aangeboden aan volwassenen met een verstandelijke beperking dan wel zwakbegaafdheid en met depressieve- of trauma-gerelateerde klachten.
Aanpak
Wie ben ik? is een 17-weekse interventie die aspecten van life-review therapie combineert met narratieve therapie. Uitgangspunt binnen Wie ben ik? is dat ieder mens een uniek verhaal heeft. Deelnemers worden aan de hand van het werkboek, uitgenodigd hun verhaal te vertellen en op te schrijven om enerzijds los te komen van pijnlijke verhalen en anderzijds andere rijke verhaallijnen te ontwikkelen die hen sterker en veerkrachtiger maken. De interventie wordt zo een persoonlijke ontdekkingsreis, waarbij een relatie wordt gelegd tussen verleden (9 sessies), heden (6 sessies) en toekomst (2 sessies).
Materiaal
De interventie bestaat uit een voor-gestructureerd werkboek voor deelnemers, en een uitgebreide handleiding, een train de trainer cursus en jaarlijkse intervisiebijeenkomsten voor uitvoerders.
Onderbouwing
Verhalen van mensen met een verstandelijke beperking of zwakbegaafdheid en met depressieve- of trauma-gerelateerde klachten zijn vaak verzadigd van pijnlijke gebeurtenissen en er is weinig aandacht voor hun krachten. Dit heeft zijn weerslag op de gemoedstoestand, de identiteit en het zelfbeeld van de persoon en draagt bij aan het in stand houden van klachten. De interventie richt zich daarom op zowel het behandelen van de depressieve- of trauma-gerelateerde klachten als op het versterken van het welbevinden, middels het integreren van levensgebeurtenissen in de levenslijn.
In het proces van reflecteren op het eigen leven is aandacht voor de deconstructie en de reconstructie van persoonlijke verhalen uit de narratieve therapie en voor de herinneringen, evaluatie, herwaardering en integratie van verhalen uit het verleden uit de life-review therapie. De evaluatie begint bij de kindertijd en doorloopt vervolgens het verleden, heden en eindigt met de toekomst. Er wordt stil gestaan bij zowel de pijnlijke herinneringen als de fijne herinneringen. Erkenning en bevestiging van beiden verhaallijnen hebben invloed op de geestelijke gezondheid, het welbevinden en de identiteit.
Onderzoek
Uit kwalitatief onderzoek komt naar voren dat zowel deelnemers als uitvoerders de interventie positief waarderen. Uit kwantitatief onderzoek komt naar voren dat de interventie significant bijdraagt aan een afname van depressieve- of trauma-gerelateerde klachten en een toename van welbevinden, levenstevredenheid, ervaren controle in het leven.
