Het doel van de interventie is het vergroten van de urgentie van stoppen met roken bij cliënten en medewerkers GGZ.
Doel
Het doel van de interventie is het vergroten van de urgentie van stoppen met roken bij cliënten en medewerkers GGZ. Dit moet leiden tot een geslaagde stoppoging van vijftien procent van de deelnemers (cliënten en medewerkers) een jaar na deelname aan de Voel je Vrij! GGZ groep. Daarmee moet de kloof tussen de algemene populatie enerzijds en GGZ cliënten en medewerkers anderzijds verkleinen als het gaat om de levensverwachting en het lichamelijk en psychisch welbevinden.
Doelgroep
Rokende cliënten en rokende medewerkers van GGZ- of RIBW instellingen, die willen stoppen met roken.
Aanpak
De interventie Voel je Vrij! Stoppen met Roken & Leefstijltraining GGZ is een groepstraining waar cliënten én medewerkers samen in een groep begeleid worden bij het stoppen met roken. Daarnaast krijgen medewerkers die de opleiding volgen tot trainer Voel je Vrij! GGZ handvatten om het rookbeleid in de instelling in kaart te brengen en vervolgens in samenwerking met het management tot aanscherpen en handhaving te komen. Het probleem van de hoge prevalentie van roken binnen de instelling wordt hierdoor organisatiebreed aangepakt.
Materiaal
Werkboek Voel je Vrij! Stoppen met Roken & Leefstijltraining GGZ voor de deelnemers. Het werkboek bevat informatie over o.a. roken, ontwenningsverschijnselen, het gebruik van nicotinevervangers, omgaan met stress, gezonde leefstijl. Voor de trainers is er een trainershandleiding. Voor de supporters is er een korte instructie, waarmee ze de supportgroepen zelf verder kunnen vormgeven.
Onderbouwing
In de GGZ in Nederland wordt veel gerookt door cliënten en medewerkers. In de verbetering van zorg voor cliënten met ernstige psychiatrische aandoeningen is tot nu toe weinig aandacht voor stoppen met roken, terwijl de belangrijkste enkelvoudige risicofactor voor vroegsterfte bij deze groep het roken is. De interventie maakt gebruik van bouwstenen die bewezen effectief zijn in stoppen met roken begeleiding, zoals motiverende gespreksvoering, cognitieve gedragstherapie, intensieve begeleiding in combinatie met een farmacologisch hulpmiddel, aandacht voor rookbeleid (rookvrije omgeving) en CO metingen. Uniek aan de interventie is dat cliënten en medewerkers samen in een groep worden begeleid bij het stoppen met roken. De praktijk laat zien dat hier een de-stigmatiserende werking vanuit gaat. Door deze aanpak wordt het roken in de GGZ organisatiebreed ontmoedigd waardoor het bijdraagt aan het doel het percentage rokers in de GGZ te verlagen.
Onderzoek
Er is een pilotstudie gedaan in 2011 in GGZinGeest. Hieruit bleek dat de slagingspercentages vergelijkbaar zijn met die van interventies bij de algemene populatie rokers in Nederland. Er is nog geen uitgebreider onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de interventie. Het Fonds Psychische Gezondheid en Momentum Training & Coaching verzamelen momenteel de gegevens over de resultaten van de interventie die uitgevoerd wordt door trainers die sinds 2012 zijn opgeleid. Er wordt gezocht naar gelden om een effectevaluatie van de interventie uit te laten voeren.
Goed onderbouwd
Voel je vrij! is erkend voor de groepsinterventie; dit onderdeel is goed theoretisch onderbouwd en de uitvoerbaarheid is uitstekend. De erkenning geldt niet voor de beleidsbeïnvloedende activiteiten die deel uitmaken van de interventie, omdat de werkzaamheid hiervan nog onvoldoende is onderbouwd.
Erkend door
Deelcommissies Langdurige GGZ en Centrum Gezond Leven
11 mei 2016
