Synthetische opioïden
Synthetische opioïden zijn sterke pijnstillers die als medicijn kunnen worden voorgeschreven, maar ook op de zwarte markt worden verkocht. Voorbeelden zijn oxycodon, tramadol en fentanyl. Ook bestaan er ‘nieuwe synthetische opioïden’ zonder medische toepassing die speciaal voor de illegale markt zijn gemaakt. Deze stoffen zijn afgeleid van fentanyl of stoffen zoals de nitazenen. In Noord-Amerika hebben deze middelen geleid tot een opioïden- en overdosisepidemie. In Europa zijn er het afgelopen jaar ook meer vergiftigingen en sterfgevallen gerapporteerd na gebruik van nitazenen.
Gebruikers
- Heb je een vraag over je eigen drugsgebruik of dat van een ander?
- Wil je meer informatie over een middel en/of verslaving?
Nieuws over monitoring en onderzoek
Feiten en cijfers
Gebruik synthetische opioïden
Bijna één op de vijf (19,5%) volwassenen in Nederland heeft ooit een sterke pijnstiller gebruikt met of zonder recept. Hierbij gebruikte 14,1% ooit oxycodon, fentanyl of buprenorfine en 9,1% tramadol. Van de volwassen Nederlanders gebruikte 0,7% een sterke pijnstiller (ook) zonder recept in het laatste jaar en 0,2% in de laatste maand. Het is niet bekend hoeveel mensen in Nederland nieuwe synthetische opioïden gebruiken. Op de Nederlandse gebruikersmarkt worden deze stoffen echter zeer weinig aangetrokken.
Aanbod en markt
In tegenstelling tot in andere Europese landen worden synthetische opioïden nauwelijks aangetroffen of ingeleverd bij de testservices aangesloten bij het Drugs Informatie Monitoring Systeem (DIMS). Maar, alertheid is geboden. De afgelopen jaren was O-DSMT de meest ingeleverde synthetische opioïde bij het DIMS.
Hulpvraag en incidenten
Bij synthetische opioïdenincidenten gaat het vaak om personen die expres een overdosering hebben ingenomen als suïcidepoging of per ongeluk te veel van hun eigen medicatie hebben ingenomen. De herkomst van synthetische opioïden (legaal op voorschrift, illegaal via bijvoorbeeld het internet) is in veel gevallen niet te achterhalen.
Uit de Monitor Drugsincidenten 2022 blijkt dat er 217 incidenten (3% van het totaal) met synthetische opioïden zijn gemeld, waarvan de overgrote meerderheid (80%) als enige drug. Het ging hierbij in 2022 voornamelijk om de zware pijnstillers oxycodon (57%), tramadol (33%) en fentanyl (8%). In 5% was het middel niet nader gespecificeerd. Dit telt niet op tot 100% omdat sommige patiënten meerdere synthetische opioïden hadden ingenomen. Er werd één incident met O-DSMT gemeld. O-DSMT is een actieve metaboliet van tramadol.
Meer cijfers en trends?
Ga dan naar de Nationale Drug Monitor (NDM). In de NDM worden continu de meest actuele gegevens verzameld over drugs op nationaal en internationaal niveau.
Kijk de webinar terug | april 2024
Is Nederland voorbereid op oneigenlijk gebruik van fentanylachtigen of andere synthetische opioïden? Kijk de webinar hieronder terug en kom er achter!
Harm Reduction Netwerk
Het Harm Reduction Netwerk verzamelt en verspreidt kennis die bijdraagt aan een gezondere en veiligere samenleving. Ons netwerk is voor iedereen die direct of indirect bij harm reduction voorzieningen betrokken is. Van artsen die methadon verstrekken tot straathoekwerkers en belangenbehartigers.
Trimbos Nieuwsflitsen
Ontvang zo'n 2 keer per maand nieuws, uitnodigingen voor activiteiten, nieuwe publicaties en vacatures van het Trimbos-instituut.
