In 2024 bestaat de Nationale Drug Monitor 25 jaar. Daarvoor waren er al tal van monitors en onderzoeken die informatie leverden over middelengebruik. Maar in 1999 werd dit samengebracht in één monitoringssysteem: de Nationale Drug Monitor (NDM). De NDM bundelt alle relevante gegevens over drugs-, alcohol- en tabaksgebruik en biedt een interpretatie ervan. Het is een uniek monitoringssysteem en een van de meest uitgebreide wereldwijd.
In de NDM staan cijfers over het middelengebruik in de algemene bevolking en in specifieke groepen, zoals studenten, scholieren, uitgaande jongvolwassenen en kwetsbare jongeren. En deel van deze mensen raakt verslaafd en zoekt hulp bij de verslavingszorg. Sommigen krijgen na gebruik een gezondheidsincident. Soms met de dood als gevolg. Ook hierover biedt de NDM informatie.
Drugsproblematiek gaat samen met criminaliteit en overlast. De NDM brengt op dit terrein ook gedetailleerd ontwikkelingen in kaart. De focus ligt op drugs. Maar ook gegevens over tabak en alcohol staan in de NDM. Hierdoor krijgen we meer inzicht in de onderlinge samenhang van de problematiek die hoort bij de verschillende middelen.
De Nationale Drug Monitor is hét naslagwerk voor beleidsmakers, professionals in de praktijk en iedereen die geïnteresseerd is in feiten en cijfers over drugs en andere middelen.
De NDM is een samenwerking tussen het Trimbos-instituut, in opdracht van het ministerie van VWS, en het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Datacentrum (WODC) van het ministerie van Justitie & Veiligheid.
De geschiedenis van de NDM
Lees op deze pagina hoe de NDM ontstond en hoe het door de jaren heen is uitgegroeid tot een van de meest uitgebreide drugsmonitoringssystemen wereldwijd. Waarom een NDM? Wat zijn de taken van de NDM? Welke gegevens verzamelt de NDM? En welke impact heeft het gehad op Nederlands drugsbeleid?
“De NDM is echt een klassieker. De monitor geeft al 25 jaar inzicht in trends en ontwikkelingen op het gebied van middelengebruik, zoals alcohol, tabak en drugs.
Bert van der Hoek, bestuursvoorzitter Trimbos-instituut (tot juli 2024) in een interview aan de NOS
De NDM en het Nederlandse drugsbeleid: mijlpalen en uitdagingen
Het 25-jarig bestaan was reden voor ons om in gesprek te gaan met vier mensen die een belangrijke rol spelen of hebben gespeeld bij de NDM. We vroegen hen wat zij meemaakten tijdens 25 jaar NDM en wat voor hen de belangrijkste mijlpalen zijn. Ze gaven ook advies voor de toekomst.
“Zorg dat er goede en betrouwbare gegevens zijn”
Dat is de kern van de NDM volgens Bob Keizer. Als voormalig adviseur drugsbeleid aan het Ministerie van Volksgezondheid en aan de Raad van Europa, was hij de ‘aanjager’ van de NDM. Het internationale politieke debat was volgens Keizer gebaseerd op retoriek en politieke morele opvattingen. Zijn missie? “Het Nederlands drugsbeleid onderbouwen én verdedigen met harde feiten en cijfers”.
“De NDM biedt ondergrond voor evidence-based beleid”
Victor Sannes is directeur Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie (VGP) bij het ministerie van VWS en lid van de Management Board van het EUDA. Voor de toekomst hoopt hij dat we de expertise die we in Nederland hebben ontwikkeld voor het verzamelen van gegevens en het monitoren van trends Europa-breed kunnen blijven delen en dat we van elkaar kunnen blijven leren.
“De NDM brengt beide perspectieven van VWS en JenV samen. Dit past bij de wijze waarop we beleid willen vormgeven: met elkaar”
Dat zegt Fiona Adrichem, coördinator cluster drugsbeleid bij het ministerie van Justitie en Veiligheid. Ze vindt het belangrijk dat we met elkaar in gesprek blijven om te kijken welke cijfers er nodig zijn om de nadere ontwikkelingen van ons drugsbeleid te kunnen ondersteunen. “Zo houden we de NDM relevant voor nu én ook voor de toekomst”.
“We zullen ook moeten gaan inspelen op nieuwe vormen van monitoring”
Dit om de continuïteit en kwaliteit van het drugmonitoringsysteem van de NDM te kunnen waarborgen en om toekomstbestendig te zijn. Dat signaleert Margriet van Laar, hoofd van het programma Drugs van het Trimbos-instituut en hoofd van het Nederlandse Focal Point van het Europees Drugswaarnemingscentrum. Als projectleider vanaf het eerste uur heeft zij alle ontwikkelingen van de Nationale Drug Monitor meegemaakt.
