Methamfetamine (crystal meth)

Deze berichten gingen in eerdere jaren ook gepaard met meldingen over de betrokkenheid van Mexicaanse drugskartels. Volgens gegevens van de politie storten producenten van ecstasy (xtc) en amfetamine (speed) in Nederland zich steeds vaker op de productie van methamfetamine (crystal meth), niet in de laatste plaats vanwege de enorme winsten die met de handel in methamfetamine te behalen vallen. Het merendeel van deze synthetische drugs is bestemd voor de export, maar er bestaan zorgen dat de toename in de productie van methamfetamine in Nederland ook gepaard zal gaan met een toename in het gebruik.

Terechte zorgen, gezien de ernst van de risico’s na het gebruik van methamfetamine, in het bijzonder het risico op verslaving en de daarmee gepaard gaande problematiek in sommige landen.

In Nederland lopen diverse monitors die de ontwikkelingen in het gebruik van verschillende middelen volgen. Zo ook het gebruik van methamfetamine onder de Nederlandse bevolking. Tot dusver lijkt het gebruik hiervan sporadisch met uitzondering van enkele specifieke groepen.

Als we kijken naar het gebruik onder de algemene bevolking, dat wil zeggen volwassenen van 18 jaar en ouder in Nederland, dan zien we dat het middel niet in de rapportages van de Gezondheidsenquête/ Leefstijlmonitor voorkomt, net als bijvoorbeeld heroïne.

Uitgaanders

Ook als er wordt ingezoomd op de groep uitgaanders in de leeftijd 16-35 jaar, zoals dat gedaan wordt bij Het Grote Uitgaansonderzoek (HGU) lijkt het gebruik van methamfetamine nauwelijks voor te komen. Uit de laatste meting in 2020 blijkt dat 0,7% van de respondenten aangeeft ooit een keer methamfetamine te hebben gebruikt, waarvan 0,2% het laatste jaar. Dat is vrijwel vergelijkbaar met het gebruik van bijvoorbeeld heroïne in deze groep van frequent uitgaande jongvolwassenen. Andere type monitors laten een vergelijkbaar beeld zien.

Drugsmarkt

Bij het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS), dat de Nederlandse drugsmarkt monitort via het testen van “recreatieve” drugs voor consumenten, zien we dat het aandeel ingeleverde methamfetamine-monsters sinds jaar en dag laag is. Ook de laatste jaren lijkt er geen sprake lijkt te zijn van een opmerkelijke toename van het aantal als methamfetamine aangekochte monsters. Wel dient hierbij opgemerkt te worden dat deze gegevens niet representatief zijn voor het gebruik van middelen in Nederland.

Rioolwateranalyse

Jaarlijks wordt in een groot aantal steden in Europa, waaronder ook in Amsterdam, Utrecht en in Eindhoven, een zogeheten rioolwateranalyse uitgevoerd om de totale hoeveelheid uitgescheiden drugs gedurende een week in het afvalwater te bepalen. Hierbij wordt onder andere de “load” aan methamfetamine bepaald. In Nederland werd in de afgelopen jaren in vergelijking met andere Europese landen relatief weinig methamfetamine aangetroffen. Het absolute aantal gebruikers van methamfetamine in Amsterdam werd bij de laatste meting geschat op enkele honderden gebruikers per dag. Dit kan duiden op een kleine groep hoog-risicogebruikers die het middel dagelijks gebruikt.

Ook al lijkt het gebruik van methamfetamine in Nederland beperkt, er is één specifieke groep in beeld waarvan bekend is dat er sprake is van toenemend gebruik van methamfetamine. Het gaat hier om de zogeheten chemsex-scene. Van deze groep van voornamelijk (maar niet uitsluitend) mannen die seks hebben met mannen (MSM) is bekend dat zij drugs gebruiken, waaronder methamfetamine, onder andere om meer plezier te beleven aan de seks en langer te kunnen doorgaan. In deze groep wordt methamfetamine ‘tina’ genoemd. Het middel wordt op verschillende manieren toegediend, waaronder injecteren, roken en snuiven. Het injecteren van tina wordt ‘slammen’ genoemd. Over de exacte omvang van deze groep gebruikers is weinig bekend. Stichting Mainline biedt sinds enige tijd laagdrempelige gespreksgroepen aan voor personen die in deze scene actief zijn of waren en uit deze scene willen stappen.

Op grond van de beschikbare gegevens die hierboven besproken zijn, lijkt het gebruik van methamfetamine over het geheel genomen gering en lijkt er vooralsnog geen sprake van een duidelijke toename van gebruik in Nederland. Wat wel zorgen baart zijn de signalen van toenemend gebruik in de specifieke groep gebruikers rond de chemsex-scene. Het is van groot belang dat er beter zicht komt op de omvang en problemen in deze groep en er voldoende expertise wordt opgebouwd voor preventie en behandeling van chemsex-gerelateerde problemen.

De verwachting is dat methamfetamine in de nabije toekomst niet direct een serieus alternatief voor de grote groep recreatieve gebruikers van uitgaansdrugs zal worden. In de eerste plaats omdat de werking zodanig lang (8-12uur) en intens is dat het zich niet makkelijk laat combineren met andere activiteiten zoals school of werk. Daarnaast heeft methamfetamine door de ernstige risico’s van het middel in Nederland een dusdanig slecht imago, dat voor veel mensen dit mogelijk een extra drempel vormt om het middel te gaan gebruiken. Tenslotte is methamfetamine relatief duur: De gemiddelde prijs van de bij het DIMS aangeleverde methamfetaminesamples schommelt sinds 2022 rond de 50 euro per gram. Dit is veel duurder dan andere drugs met een stimulerende werking.

Drugs Infolijn