Veel mensen in Nederland hebben psychische klachten. Dat heeft gevolgen voor de relaties met de mensen om hen heen. Zoals hun partner, vrienden of familie. Zij vervullen vaak een rol als mantelzorger, en kunnen daardoor overbelast raken: ruim 1 op de 10 ervaart zelf mentale problematiek, zoals depressie of angst. Het is belangrijk dat mantelzorgers zich bewust zijn van hun kwetsbaarheid en zo nodig ondersteuning voor zichzelf vragen. Professionals die naasten hierbij willen ondersteunen kunnen een workshop volgen bij het Trimbos-instituut.
Vragen?
Psychische kwetsbaarheid in je naaste omgeving; hand...
In deze workshop leren deelnemers hoe ze de cursus 'Psychische kwetsbaarheid in je naaste omgeving; handvatten voor naasten’ kunnen geven. In de workshop is er aandacht voor groepsproces, leerproces en leiderschap van de cursusbegeleider. Deelnem...
Lees meer >
Familie, vrienden en betrokkenen bij mensen met psychische problemen herkennen zich niet altijd in de term ‘mantelzorger’. Toch lijkt de zorg die zij bieden erg op mantelzorg voor ouderen, zoals bij dementie.
Mantelzorg kan bestaan uit...
- Emotionele steun bieden
- Toezicht houden op medicijngebruik
- Huishoudelijke taken uitvoeren
Mantelzorgers voor iemand met psychische problemen bieden bovendien vaak hulp bij het nakomen van verplichtingen. Bijvoorbeeld als werknemer of bij het vervullen van de ouderrol.
Kinderen van ouders met psychische problemen of een verslaving (KOPP/KOV) zijn vaak al jong mantelzorger. In het dossier KOPP/KOV vinden ouders, naasten en kinderen hier informatie over.
Impact psychische klachten op naasten
Als iemand psychische klachten heeft is dat vaak ook zwaar voor de mensen om hem of haar heen. Zeker wanneer de klachten ingrijpend en langdurig zijn. Naast partner, ouder, kind, broer, zus of vriend(in) word je mantelzorger. Maar hoe pak je dat goed aan? En hoe blijf je daarnaast ook je eigen leven leiden? De cursus ‘Psychische kwetsbaarheid in je naaste omgeving’ helpt hierbij.
Cursus voor naasten en mantelzorgers
De (over)belasting van mantelzorgers heeft te maken met de klachten die hun naaste ervaart. Ook de vaak negatieve reacties van de omgeving spelen een rol (stigma). Daarnaast krijgen mantelzorgers niet altijd genoeg aandacht en ondersteuning vanuit de hulpverlening.
De cursus 'Psychische kwetsbaarheid in je naast te omgeving' helpt naasten van mensen met psychische klachten om beter met de situatie om te gaan.
Ik heb door de cursus veel inzicht in mijn eigen handelen gekregen. Dat heeft mij in positieve zin enorm op weg geholpen. Ik voel me meer vrij dan ik was."
Hoe ziet de cursus eruit?
Uit wetenschappelijk onderzoek en ervaring weten we wat kan helpen om (dreigende) overbelasting van mantelzorgers tegen te gaan. Deze onderwerpen staan daarom centraal in de cursus:
- Inzicht in de aard en impact van psychische kwetsbaarheid op het (toekomstige) leven van alle betrokkenen;
- Bewustzijn van eigen gevoelens over de gevolgen van de psychische klachten van hun naaste. En de eigen wensen en behoeften kunnen verwoorden;
- Het belang van sociale steun onderkennen. Die steun kunnen organiseren en hulp kunnen vragen wanneer dit nodig is;
- Als er professionele hulp is: kunnen samenwerken met de naaste én zijn of haar hulpverlener.
Deelnemers komen bij elkaar in een groep van maximaal 10-12 personen. Ze volgen zes bijeenkomsten van ongeveer twee uur, met één of twee cursusleiders. Samen werken ze aan bewustwording, vergroten ze hun kennis en vaardigheden en leren ze hoe ze sociale steun kunnen krijgen. De cursus moedigt hen bovendien aan om hun eigen ervaringen te delen.
De cursus helpt me om te gaan met mezelf en mijn valkuilen, door alleen al te luisteren."
Informatie voor organisaties en beleidsmakers
Wat kunnen we verder voor je betekenen?
- We adviseren hulpverleners van sociale wijkteams, ouderenzorg, ggz en verslavingszorg over methodieken om mantelzorgers te betrekken en te ondersteunen
- Wij bieden trainingen voor professionals aan
- We kunnen helpen de draagkracht van een mantelzorger te meten
- Wij delen onze kennis over mentale veerkracht en het voorkomen van overbelasting bij mantelzorgers. Meer informatie over deze thema’s is ook te vinden op Mentaal Vitaal.
Waar kun je nog meer terecht?
- Voor (overige) vragen over mentale gezondheid, persoonlijk advies en ondersteuning kun je contact opnemen met Mentaal Vitaal.
- Bij het Loket Gezond Leven vind je handvatten voor naasten van mensen met een psychische kwetsbaarheid
Bronnen
- Leeman, E. e.a. (2017). Praktijkboek resourcegroepen. Utrecht: de Tijdstroom
- Nuijen, J., S. van Dorsselaer, N. Dekker, E. Ehrlich, R. de Graaf, M. ten Have (2016). De ervaren belasting van naasten van personen met verslavingsproblemen. Een verkennend onderzoek. Trimbos-instituut
- Generieke module Samenwerking en ondersteuning naasten
- Erp, N. van, C. Place, H. Michon (2009). Familie in de langdurige GGz, deel 1 Interventies. Trimbos-instituut
- Erp, N. van, C. Place, H. Michon (2009). Familie in de langdurige GGz, deel 2 Betrokkenheid in (F)ACT. Trimbos-instituut
Producten
Psychische kwetsbaarheid in je naaste omgeving; handvatten voor naasten I 11 april 2025
Lees meer >
11 Tips voor gemeenten ter ondersteuning van mantelzorgers van mensen met psychische klachten in coronatijd
Lees meer >
10 Tips voor mantelzorgers van mensen met psychische klachten in coronatijd
Lees meer >
