Problematisch gamen en preventie
Hoewel het aantal mensen met een gameverslaving beperkt is, leven er veel vragen bij professionals, ouders en anderen in de omgeving van gamers. Bij de Gamen Infolijn en gameninfo.nl kan je terecht voor betrouwbare informatie over en ondersteuning bij problematisch gamen en gameverslaving.
Expertisecentrum Digitalisering en Welzijn
Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Digitalisering en Welzijn
Meld je aan voor de nieuwsbrief
Ben jij een partij of professional die werkt op het snijvlak van digitalisering en welzijn en wil je op de hoogte blijven van onze activiteiten en recente ontwikkelingen in het veld? Mels je dan nu aan voor de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Digitalisering en Welzijn.

Voor de meeste gamers is gamen een leuke hobby. Zij ervaren er weinig of geen problemen door. Een kleine groep mensen gamet erg veel en raakt hierdoor wél in de problemen. Soms is het gamen een manier geworden om problemen te ontvluchten en soms veroorzaakt het gamen zelf juist problemen.
Wat is problematisch gamen precies?
Gamen is een zeer populair tijdverdrijf, niet alleen bij jongeren, en niet alleen bij jongens. Wel weten we dat het spelen van games voornamelijk bij jongere doelgroepen veel voorkomt. Zo speelt bijna één op de drie leerlingen bijna dagelijks games, blijkt uit ons Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. Maar wanneer spreken we nu van problematisch gamen?
Gamen wordt een probleem als mensen de controle erover verliezen. Iemand besteedt dan zo veel tijd aan gamen dat hij of zij erdoor in de problemen komt, bijvoorbeeld op het werk of op school, op financieel gebied of met relaties. Er is geen goede balans meer tussen het gamen en andere activiteiten. Het lukt bovendien ook niet om te minderen.
Uit het HBSC-onderzoek 2021 bleek dat bij zo’n 3,4% van de voortgezet onderwijsscholieren sprake was van problematisch gamegedrag. Dat wil zeggen dat deze scholieren kenmerken van verslaving vertoonden. Op de pagina over verslaving van GamenInfo.nl kun je meer lezen over hoe de Wereldgezondheidsorganisatie dit problematisch gamegedrag definieert, en welke overwegingen daarbij komen kijken. Ook heeft Tony van Rooij (Wetenschappelijk onderzoeker Gokken en Digitale media) zijn overwegingen rondom de term en classificatie ‘gameverslaving’ op papier gezet in een van onze Trimbos blogs, waarin hij uitlegt waarom de term niet geheel zonder problemen is. Bekijk in deze video wat je kunt doen om problematisch gamen te voorkomen.
Preventie van problematisch gamen en gameverslaving
Hoe helpt u als professional problematisch gamen en gameverslaving te voorkómen? Onze aanbevelingen:
- Richt preventie op adolescenten en jongvolwassenen
- Zet individueel gerichte interventies in en geen groepsgewijze interventies
- Zet met primaire preventie in op onderliggende factoren waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het ontstaan van problematisch gamen. (Primaire preventie is gericht op het voorkomen dat niet-gamers en recreatieve gamers te maken krijgen met problematisch gamen.)
- Zet met secundaire preventie in op onderliggende factoren waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het ontstaan van problematisch gamen. (Secundaire preventie is gericht op het voorkomen dat ergere problemen ontstaan en het terugdringen van huidige problemen.)
- Voorzie ouders die problemen signaleren van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen
- Voorzie professionals die problemen signaleren van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen
- Investeer in de ontwikkeling van een evidence based aanbod voor secundaire preventie
- Investeer in onderzoek naar problematisch gamen
Ook onderwijsprofessionals kunnen aan de slag met preventie van problematisch gamen. Binnen ons preventieprogramma Helder op School zijn diverse lesmaterialen beschikbaar die leerlingen onder andere wijzen op de risico’s van overmatig gamen.
Hoe de omgeving de risico's van gamen beïnvloedt
De omgeving beïnvloedt de risico’s van gamen. Jongeren die bijvoorbeeld gepest worden op school of veel ruzie hebben met hun ouders kunnen overmatig gaan gamen. Ze lopen dan meer kans op problematisch gamen of klachten met de gezondheid.
De omgeving kan zowel een positieve als een negatieve invloed hebben op de risico’s van gamen. Als jongeren goede vriendschappen hebben en lekker in hun vel zitten op school dan is de kans op problemen door gamen klein. Jongeren die veel last hebben van stress kunnen overmatig gaan gamen. Dat maakt de kans op problemen groter.
'To game, or not to game'
De film ‘To game, or not to game’ is gemaakt om wederzijds begrip te kweken wanneer binnen een gezin sprake is van overmatig gamen. In de film kan de kijker zelf het perspectief van het verhaal kiezen. Bekijk de hele film
Betrouwbare informatie, advies en hulp
De website gameninfo.nl en de Gamen Infolijn 0900-1995 (€0,10/min) zijn onafhankelijke informatiekanalen met actuele, wetenschappelijk onderbouwde informatie over gamen, problematisch gamen en gameverslaving. De website en telefoonlijn bieden:
- Algemene informatie over recreatief gamen, problematisch gamen en gameverslaving.
- Advies en hulp hoe om te gaan met een problematisch gamer of gameverslaafde.
- Advies en hulp aan jongeren en volwassenen die problematisch gamen of gameverslaafd zijn.
- Doorverwijzing naar andere informatiekanalen en hulpverlening.
- Les- en voorlichtingsmaterialen.
Voor wie zijn de website en infolijn?
- De persoonlijke omgeving van jongeren en volwassenen die problematisch gamen of gameverslaafd zijn (zoals ouders, familie, partners en vrienden).
- De professionele omgeving van jongeren en volwassenen die problematisch gamen of gameverslaafd zijn (zoals begeleiders, hulpverleners en docenten).
- Jongeren (12 t/m 18 jaar) die problematisch gamen of gameverslaafd zijn.
- Volwassenen (18 t/m 35 jaar) die problematisch gamen of gameverslaafd zijn.