Problematisch gamen en preventie

Wat is problematisch gamen precies?

Gamen is een zeer populair tijdverdrijf, niet alleen bij jongeren, en niet alleen bij jongens. Wel weten we dat het spelen van games voornamelijk bij jongere doelgroepen veel voorkomt. Zo speelt bijna één op de drie leerlingen bijna dagelijks games, blijkt uit ons Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. Maar wanneer spreken we nu van problematisch gamen?

Dat er veel tijd doorgebracht wordt met het spelen van games betekent namelijk niet automatisch dat we van problematisch gamen kunnen spreken. Uit het HBSC-onderzoek 2021 bleek dat bij zo’n 3,4% van de voortgezet onderwijsscholieren sprake was van problematisch gamegedrag. Dat wil zeggen dat deze scholieren kenmerken van verslaving vertoonden. Op de pagina over verslaving van GamenInfo.nl kun je meer lezen over hoe de Wereldgezondheidsorganisatie dit problematisch gamegedrag definieert, en welke overwegingen daarbij komen kijken. Ook heeft Tony van Rooij (projectleider Gamen, Gokken en Digitale Balans) zijn overwegingen rondom de term en classificatie ‘gameverslaving’ op papier gezet in een van onze Trimbos blogs, waarin hij uitlegt waarom de term niet geheel zonder problemen is.

Preventie van problematisch gamen en gameverslaving

Hoe helpt u als professional problematisch gamen en gameverslaving te voorkómen? Onze aanbevelingen:

1. Richt preventie op adolescenten en jongvolwassenen
2. Zet individueel gerichte interventies in en geen groepsgewijze interventies
3. Zet met primaire preventie in op onderliggende factoren waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het ontstaan van problematisch gamen. (Primaire preventie is gericht op het voorkomen dat niet-gamers en recreatieve gamers te maken krijgen met problematisch gamen.)
4. Zet met secundaire preventie in op onderliggende factoren waarvan bekend is dat ze bijdragen aan het ontstaan van problematisch gamen. (Secundaire preventie is gericht op het voorkomen dat ergere problemen ontstaan en het terugdringen van huidige problemen.)
5. Voorzie ouders die problemen signaleren van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen
6. Voorzie professionals die problemen signaleren van informatie over games, gamen en (het terugdringen van) problematisch gamen
7. Investeer in de ontwikkeling van een evidence based aanbod voor secundaire preventie
8. Investeer in onderzoek naar problematisch gamen

Ook onderwijsprofessionals kunnen aan de slag met preventie van problematisch gamen. Binnen ons preventieprogramma Helder op School zijn diverse lesmaterialen beschikbaar die leerlingen onder andere wijzen op de risico’s van overmatig gamen.