Header Image

Cijfers drugs: gebruik en incidenten

Tal van monitors en onderzoeken leveren informatie op over middelengebruik. De Nationale Drug Monitor (NDM) bundelt deze gegevens over middelengebruik en biedt een interpretatie ervan. In de NDM staan onder meer cijfers over middelengebruik in de algemene bevolking en onder studenten en scholieren, drugsincidenten, cliënten in de verslavingszorg, de drugsmarkt, en over alcohol- en drugsgerelateerde criminaliteit. Daardoor is de NDM van het Trimbos-instituut en WODC hét naslagwerk voor een volledig en actueel overzicht van de Nederlandse situatie omtrent drugs, alcohol en tabak.

De informatie over het gebruik van drugs onder volwassenen van 18 jaar en ouder in Nederland komt uit de Gezondheidsenquête. Voor het peiljaar 2024 zijn tot nu toe alleen de kerncijfers van een beperkt aantal middelen beschikbaar. Verdere analyses en significantietoetsen zullen later dit jaar worden uitgevoerd. 

Wil je weten hoeveel jongeren drugs gebruiken? Bekijk dan de cijferpagina middelengebruik scholieren. 

Gebruik van drugs door volwassenen

Net als in andere westerse landen is cannabis in Nederland de meest gebruikte illegale drug. Bijna een kwart (23,4%) van de volwassenen in Nederland had in 2024 ooit cannabis (hasj of wiet) gebruikt.

Hoeveel volwassenen gebruiken cannabis?

In 2024 had 6,9% van de volwassenen in Nederland in het afgelopen jaar cannabis gebruikt. Ongeveer 1% gebruikte dagelijks cannabis. Deze percentages zijn ongeveer hetzelfde als bij de eerste meting in 2015. 

Cannabisgebruik komt het meest voor onder jongvolwassenen

In 2024 had bijna een vijfde van de 18-29-jarigen in het afgelopen jaar cannabis gebruikt. In de oudere leeftijdscategorieën lag het cannabisgebruik lager.  

Hoeveel volwassenen gebruiken ecstasy?

In 2024 had ruim één op de tien (11,6%) volwassenen in Nederland ooit ecstasy (xtc) gebruikt en 4,1% gebruikte in het afgelopen jaar.  

Nederland steekt (ver) uit boven andere Europese landen in het percentage inwoners dat ooit in het leven en in het afgelopen jaar ecstasy gebruikte. 

Ecstasy is de meest gebruikte illegale drug onder jongeren die uitgaan

Meer dan de helft (53,8%) van de uitgaanders van 16-35 jaar uit Het Grote Uitgaansonderzoek 2023 had in het afgelopen jaar ecstasy gebruikt. De meeste uitgaanders gebruiken het middel enkele keren per jaar. 

 

Hoeveel volwassenen gebruiken cocaïne?

In 2024 had 7,4% van de van de volwassen in Nederland ooit cocaïne gebruikt en 2,4% gebruikte in het afgelopen jaar. 

Hoeveel volwassenen gebruiken 3-MMC?  

In 2024 had 3,1% van de van de volwassen in Nederland ooit 3-MMC (‘poes’ of ‘3m’) gebruikt en 1,6% gebruikte in het afgelopen jaar. 

Hoeveel volwassenen gebruiken lachgas?

In 2024 had 7,5% van de volwassenen in Nederland ooit lachgas gebruikt en 0,5% gebruikte in het afgelopen jaar. Sinds 2019 daalt het gebruik van lachgas geleidelijk. 

Hoeveel volwassenen gebruiken GHB?

Het gebruik van GHB komt onder volwassenen in Nederland weinig voor. In 2024 had 1,9% van de volwassenen in Nederland ooit GHB gebruikt en 0,3% gebruikte in het afgelopen jaar. Daarentegen is het aantal incidenten met GHB relatief hoog en vaak ernstig van aard. 

Wat is de samenstelling van drugs die worden verkocht op de Nederlandse drugsmarkt? 

Wat is het THC-gehalte in cannabisproducten die in Nederlandse coffeeshops worden verkocht?

In 2023 had de ‘meest populaire’ nederwiet gemiddeld een THC-gehalte van 12,9%. Dit is een lager percentage dan in 2022. Mogelijk kan dit echter ook (deels) te maken hebben met de overstap op een nieuwe analysemethode in 2023. Het gemiddelde THC-gehalte in nederhasj en geïmporteerde hasj bleef tussen 2022 en 2023 gelijk.  

Deze informatie over THC in wiet en hasj komt uit de THC-monitor. De THC-monitor voert jaarlijks onderzoek uit naar de sterkte en prijs van cannabisproducten die in Nederlandse coffeeshops te koop zijn.  

Wat is de samenstelling van andere illegale drugs die op de Nederlandse drugsmarkt worden verkocht?  

  • De hoeveelheid MDMA in ecstasypillen die bij drugstestlocaties worden ingeleverd bleef tussen 2022 en 2023 gelijk. In 2023 bevatte een gemiddelde ecstasypil 138 mg MDMA, wat bijna hetzelfde is als de 136 mg in 2022.  
  • In 2023 werden meer dan twee keer zoveel 3-MMC samples ingeleverd als in 2022. Ongeveer 30% van deze samples bevatte 3-MMC, terwijl de overige samples 3-CMC, 2-MMC, dimethylpentylon en/of andere stoffen bevatten. 
  • De toename in de gemiddelde sterkte van cocaïne in de afgelopen 10 jaar zette in 2023 niet door. In 2023 bevatte en cocaïnesample gemiddeld 72% cocaïne. Iets meer dan een kwart (26%) van de ingeleverde cocaïnesamples was vervuild, terwijl dit in 2022 nog 36% was. 
  • De gemiddelde hoeveelheid LSD op een blotter is gedaald van 72 µg in 2022 naar 54 µg in 2023. 

Deze informatie over de samenstelling van ecstasy, 3-MMC, cocaïne en LSD komt van het Drugs Informatie en Monitoring Systeem (DIMS). Het DIMS onderzoekt welke stoffen aanwezig zijn in drugssamples die consumenten laten testen bij testlocaties. Het doel van het DIMS is om inzicht te krijgen in de markt van illegale drugs en gebruikers voor te lichten over drugsgebruik. 

Hoeveel incidenten zijn er door het gebruik van drugs?

  • Er is geen landelijke registratie van het aantal drugsgerelateerde incidenten in Nederland. Wel worden hierover sinds 2009 in acht regio’s gegevens verzameld. In deze regio’s werden in 2022 6.411 incidenten geregistreerd. Daarmee lag het aantal meldingen weer op het niveau van voor de COVID-19-pandemie.  
  • Incidenten onder uitgaanders waren in 2022 grotendeels het gevolg van ecstasygebruik. In 2022 daalde het aandeel ecstasy-incidenten op feesten naar het pre-COVID-niveau, maar het aandeel patiënten met ernstige vergiftigingsverschijnselen, zoals een verlaagd bewustzijn of verstoorde vitale functies, bleef ook in 2022 relatief hoog.  
  • Het aantal meldingen van incidenten met 3- of 4-MMC (hier samengevoegd in één categorie) neemt sinds 2018 jaar-op-jaar sterk toe. De incidenten betroffen vaak mensen van begin twintig die ook onder invloed waren van alcohol en/of andere drugs  
  • Op de spoedeisende hulp was er opnieuw een sterke toename in het aandeel mensen dat medische behandeling nodig had voor een intoxicatie met ketamine. Met deze patiënten was vaak geen contact te maken, door bewusteloosheid, hevige agitatie, psychotische episodes of insulten.  
  • Na jarenlange stijging daalde het aantal gemelde incidenten van patiënten met een acute vergiftiging met lachgas in 2022 licht. Wel waren er meer meldingen van patiënten die neurologische schade opliepen na excessief lachgasgebruik.  
  • Incidenten met GHB, amfetamine en cocaïne werden in 2022 relatief minder vaak gemeld dan in voorgaande jaren. Er werden weinig incidenten gemeld met methamfetamine, crackcocaïne, paddo’s en truffels, LSD, 2C-B en 4-FA. Ook intoxicaties met nieuwe psychoactieve stoffen (NPS, ook wel ‘designer drugs’ of ‘research chemicals’) kwamen weinig voor.  

Deze informatie over drugsgerelateerde incidenten komt uit de Monitor Drugsincidenten (MDI). De MDI biedt inzicht in de ontwikkelingen van drugsgerelateerde gezondheidsincidenten in Nederland. De gegevens worden verzameld door ambulancediensten, ziekenhuizen, forensisch artsen in acht regio's en landelijke EHBO-organisaties, waardoor het geen volledig landelijk overzicht biedt. 

Hoeveel mensen worden behandeld in de verslavingszorg voor drugsproblematiek?

Cannabis is, na alcohol, de meest voorkomende verslaving in de verslavingszorg. Bij jongeren onder de 25 jaar is cannabis de meest voorkomende problematiek. Steeds vaker geven mensen aan naast hun primaire verslavingsproblematiek ook verslavingsproblemen met andere middelen te ervaren. Verslavingen aan cocaïne, amfetamine, ecstasy en GHB gaan vaak samen met problemen met andere middelen. Het percentage mensen met verslavingen aan ‘overige middelen’ neemt toe. Hoewel dit aandeel binnen de verslavingszorg relatief klein is en deze categorie vaak niet specifiek genoeg wordt geregistreerd, valt het op dat in 2023 meer dan 400 mensen in behandeling waren voor een primaire ketamineverslaving en meer dan 300 voor een verslaving aan 3-MMC.  

Deze informatie over het aantal mensen in behandeling in de verslavingszorg voor drugsproblematiek komt van het Landelijk Alcohol Drugs en Informatiesysteem (LADIS). Het LADIS verzamelt gegevens over de verslavingszorg in Nederland. De informatie in het LADIS komt tot stand doordat verslavingszorginstellingen en verslavingsreclassering jaarlijks gegevens aanleveren over de cliënten en hun behandeling.

Meer cijfers

Monitoring van drugs

Door drugmonitoring geven wij inzicht in de drugsmarkt, drugsgebruik en -incidenten in Nederland.  

> Lees meer over onze drugsmonitors.

Nationale Drug Monitor (NDM)

De NDM bevat de laatste cijfers over drugs, alcohol en tabak. De monitor bevat ook cijfers over de verkoop van drugs, ziekenhuisopnames en overlast door drugsgebruik. 

Ga naar www.nationaledrugmonitor.nl 

Vragen?

featured_image
Margriet van Laar
Head Drug Monitoring & Policy/Reitox Focal Point Drugs
Profiel en contact