Bijna 8 op de 10 Nederlanders van 18 jaar en ouder (77,2%) drinkt weleens alcohol (cijfers 2023). 44,0% van de volwassen bevolking houdt zich aan het advies van de Gezondheidsraad en drinkt geen of weinig alcohol. Ongeveer 1 op de 15 (6,7%) volwassen Nederlanders drinkt overmatig en 7,9% is een zware drinker.
Op deze pagina staan de meest recente cijfers uit de Gezondheidsenquête 2023.
Nieuwsbrief Alcohol
Ontvangt 4 keer per jaar de nieuwste cijfers in je mailbox.
Begrippen in figuren
- Drinker: heeft in het afgelopen jaar weleens alcohol gedronken.
- Richtlijn: drinkt niet of maximaal 1 glas per dag (= Advies Gezondheidsraad)
- Overmatig drinken: meer dan 14 (vrouwen) of 21 (mannen) glazen alcohol per week.
- Zwaar drinken: minstens één keer per week minimaal 4 (vrouwen) of 6 (mannen) glazen alcohol op één dag.
Alcoholgebruik volwassenen
Veranderingen in alcoholgebruik
Het percentage van de volwassen bevolking dat geen alcohol drinkt of niet meer dan één glas per dag, is gestegen van 37,4% in 2014 naar 41,5% in 2019 en nam in 2020 verder toe naar 44,4%. Sindsdien is het gestabiliseerd rond de 44%.
Het percentage overmatige drinkers is gedaald van 9,9% in 2014 naar 8,5% in 2019 en is in 2020 verder gedaald naar 6,9%. In 2023 drinkt 6,7% van de volwassenen overmatig.
Zwaar drinken blijft sinds 2014 schommelen rond de 8 á 9%.
Alcoholgebruik mannen en vrouwen
Veel meer vrouwen (53,3%) dan mannen (34,5%) houden zich aan het advies van de Gezondheidsraad en drinken geen alcohol of drinken niet meer dan één glas per dag. Bovendien drinken mannen vaker overmatig of zwaar dan vrouwen.
Alcoholgebruik en leeftijd
Met het stijgen van de leeftijd, houden meer volwassenen zich aan het advies van de Gezondheidsraad. Jongvolwassenen (18-29 jaar) drinken relatief vaak overmatig (ruim 1 op de 10). Daarna neemt het overmatig drinken af tot 4,3% onder de 30-39-jarigen, waarna het weer iets lijkt toe te nemen.
Zwaar drinken neemt af met het stijgen van de leeftijd, met name jongvolwassenen van 18 t/m 24 jaar drinken vaak zwaar (bijna 1 op de 5).
Opleiding en alcoholgebruik
Nederlanders met een Basis/Vmbo opleiding (58,3%) houden zich vaker aan het advies van de Gezondheidsraad (drink niet of niet meer dan één glas per dag) dan mensen met een middelbare of Hbo/Wo opleiding.
Er zijn geen opvallende verschillen in overmatig en zwaar drinken naar opleidingsniveau.
Alcoholgebruik door jongeren
Alcohol verkrijgen
Meer dan één derde van de minderjarige jongeren (12 t/m 16 jaar) die alcohol drinken, krijgt alcohol van vrienden, een kwart krijgt het van hun ouders.
Alcoholgebruik en schoolniveau
Hoeveel jongeren drinken, varieert naar opleidingsniveau. Binge drinken in de laatste maand komt minder vaak voor op het Vwo dan op het Vmbo-b/k en de Havo. Ook hebben jongeren op het Vwo minder vaak gedronken in de laatste maand dan jongeren op de Havo.
Alcoholverkoop
Verkochte alcoholproducten
De consumptie van alcohol was in Nederland het grootst in het laatste kwart van de twintigste eeuw. Sindsdien is er sprake van een lichte daling gevolgd door een stabilisering sinds 2014. In 2020 leek sprake van een lichte daling in de consumptie. Cijfers van 2021 en 2022 wijzen er echter op dat dit een tijdelijke dip was, mogelijk door de coronapandemie en de daarmee gepaard gaande maatregelen. In 2022 werd per hoofd van de bevolking (vanaf 15 jaar) 8,5 liter pure alcohol geconsumeerd.
Verkoop aan minderjarigen
Er wordt nog regelmatig alcohol aan minderjarigen verkocht. Ongeveer 2 op de 5 aankooppogingen door minderjarige jongeren mislukt, de andere pogingen slagen. De correcte naleving in 2022 was het hoogst in slijterijen en supermarkten.
De totale naleving is tussen 2020 en 2022 gestegen. Ook bij supermarkten en slijterijen is een stijging zichtbaar, bij de andere verkooppunten zijn er geen grote verschillen tussen 2020 en 2022 in de naleving.
Alcohol en gezondheidszorg
Cliënten in verslavingszorg
Volgens het meest recente rapport van het Landelijk Alcohol en Drugs Informatie Systeem stonden er in 2022 in totaal 27.087 personen geregistreerd bij verslavingszorg met alcohol als primaire problematiek. Het aantal cliënten van de verslavingszorg dat alcohol als secundair probleem noemt is in de periode 2017-2022 significant toegenomen (van zo’n 5.000 tot 7.181 personen).
Spoedeisende hulp
In 2022 werden naar schatting 23.900 personen op een SEH behandeld voor een letsel naar aanleiding van een ongeval of geweldpleging waarbij voor zover bekend alcohol betrokken was (bij slachtoffer en/of andere betrokkene). In de helft van de gevallen ging het dan om een privé-ongeval (51%), vooral een val van de trap.
Ziekenhuisopnames jongeren
In de periode 2007-2019 zijn meldingen van kinderartsen uit een selectie 12 ziekenhuizen onderzocht om een beeld te krijgen van het aantal jongeren tot 18 jaar dat werd opgenomen na overmatig alcoholgebruik. Het aantal meldingen nam toe tot 2012, waarna het aantal fluctueerde. In 2018 en 2019 steeg het aantal meldingen opnieuw. Als gevolg van verminderde bereidheid onder kinderartsen om meldingen te maken zijn er na 2019 geen cijfers over ziekenhuisopnames onder jongeren uitgebracht.
Alcoholvergiftiging
Het Letsel Informatie Systeem van VeiligheidNL liet zien dat in 2022 naar schatting 5.100 Nederlanders zijn behandeld op een spoedeisende hulpafdeling vanwege een alcoholvergiftiging. Bijna twee derde hiervan was man en één op de vijf patiënten was jonger dan 18 jaar.
Meer cijfers
Expertisecentrum Alcohol
Het Expertisecentrum Alcohol bevat de laatste kennis en cijfers over alcohol(gebruik) in Nederland.
Nationale Drug Monitor (NDM)
De Nationale Drug Monitor bevat de laatste cijfers over alcohol, tabak en drugs. De monitor bevat ook cijfers over de verkoop van alcohol, ziekenhuisopnames en overlast door alcohol- en drugsgebruikers.
HBSC-onderzoek
Het onderzoek Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) bevat de laatste cijfers over alcoholgebruik door scholieren en verwante onderwerpen, zoals bingedrinken.
Vragen?
- Trimbos-instituut
- Da Costakade 45
- 3521 VS Utrecht
- Postbus 725
- 3500 AS Utrecht
- info@trimbos.nl
- Telefoon: 030 - 297 11 00