Kennisagenda Alcoholpreventie

Over de Kennisagenda Alcoholpreventie 2023

De Kennisagenda Alcoholpreventie 2023 richt zich op alle vormen van preventie die bijdragen aan het uitstellen, minderen of stoppen van alcoholgebruik bij de algemene gezonde Nederlandse bevolking, bij risicogroepen en bij mensen die geen alcoholstoornis hebben. Zorggerelateerde alcoholpreventie is niet meegenomen in deze Kennisagenda. Hiervoor verwijzen wij naar de Onderzoeksagenda Verslavingskunde van Verslavingskunde Nederland (2019).

Belangrijkste vijf kennisvragen en onderzoeksthema's

Hoe kunnen de beschermende factoren van de verschillende stadia van alcoholgebruik geïmplementeerd worden in alcoholpreventie voor de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Komt het gebruik van alcoholvrije dranken bovenop het gebruik van alcoholhoudende drank of vervangt het de consumptie van alcohol, onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren voor het inbedden van effectieve alcoholinterventies in het aanbod van effectieve leefstijlinterventies?
Wat is de ernst en de omvang van alcoholschade aan anderen in de setting zorg, e.g. medeweggebruikers die slachtoffer zijn van rijden onder invloed van alcohol en/of drugs en belanden op de SEH?
Welke persoonsgebonden factoren spelen een rol in de ontwikkeling, herstel en terugval van de verschillende stadia van alcoholgebruik, en wat is de rol van comorbiditeit en functioneren hierop?

Snel naar alle kennisvragen per thema

Alcoholgebruik onder Nederlandse bevolking >
Beleidsmaatregelen >
Schade door alcoholgebruik: individu en maatschappij >
Vroegsignalering en interventies in settings >
Risico- en beschermende factoren van alcoholgebruik >
Alcohol en verkeer >
Alcohol en sport >

Alcoholgebruik onder de Nederlandse bevolking

Monitoring

Hoe ontwikkelt het alcoholgebruik (in combinatie met één of meerdere andere middelen) zich bij risicogroepen (e.g. jongeren: 16-18 jaar; studenten: 18-25 jaar) en kwetsbare groepen (e.g. zwangere en borstvoeding gevende vrouwen; ouderen) in 2023-2040?
Hoe ontwikkelt het alcoholgebruik zich (in combinatie met één of meerdere andere middelen) bij mogelijke specifieke kwetsbare groepen, zoals personen met een LVB, personen met intergenerationele problematiek (KOPP/KOV); personen met lichamelijke en/of mentale aandoeningen; en (arbeids)migranten uit Midden- en Oost-Europa in 2023-2040?
Wat is de invloed van veranderingen in de samenstelling van de Nederlandse bevolking (e.g. toename aantal migranten) op het alcoholgebruik per hoofd van de Nederlandse bevolking?
Wat is de ernst en de omvang van de risicogroepen van alcoholgebruik (in combinatie met één of meerdere andere middelen) die nieuw geïdentificeerd en gekarakteriseerd zijn (e.g. sportfans) in 2023-2040?
Wat is de ernst en de omvang van het niet-geregistreerd alcoholgebruik in Nederland?
Hoe kunnen nieuwe onderzoeksmethoden en -technieken (e.g. prognostisch modelleren, epigenetica) ingezet worden om risicogroepen van alcoholgebruik te identificeren en te karakteriseren?

Drinkpatronen

Hoe kunnen uniforme definities van de verschillende stadia van alcoholgebruik en uniforme standaardglazen alcohol in onderzoek en communicatie tot stand komen?
Hoe zouden de uniforme definities van de verschillende stadia van alcoholgebruik en uniforme standaardglazen alcohol eruit moeten zien?
Wat is de interactie tussen medicijngebruik en overmatig alcoholgebruik (in combinatie met één of meerdere andere middelen) met betrekking tot negatieve lichamelijke en mentale gezondheidsuitkomsten onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Welke persoonsgebonden factoren spelen een rol in de ontwikkeling, herstel en terugval van de verschillende stadia van alcoholgebruik, en wat is de rol van comorbiditeit en functioneren hierop?
Wat zijn betrouwbare indicies (e.g. demografische kenmerken, persoonskenmerken) voor het inzetten van universele/selectieve/geïndiceerde alcoholpreventie voor de verschillende stadia van alcoholgebruik?

Beleidsmaatregelen

Hoe beïnvloeden de vertegenwoordigers van de alcoholindustrie het alcoholbeleid in Nederland?
Wat zijn de lobby-activiteiten van vertegenwoordigers van de alcoholindustrie en hoe ontwikkelen die zich in 2023-2040?
Welke frames en voor- en tegenargumenten worden er door gezondheidspartijen en vertegenwoordigers van de alcoholindustrie gebruikt voor het implementeren van alcoholbeleid?
Hoe wordt landelijk, regionaal en lokaal alcoholbeleid op politiek-bestuurlijk niveau bepaald en beïnvloed?
Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren voor interdepartementaal landelijk, regionaal en lokaal alcoholbeleid?
Hoe kan landelijk alcoholbeleid vertaald worden naar regionaal en lokaal alcoholbeleid, en wat zijn best practices voor gemeenten?
Wat zijn (juridische) belemmerende en bevorderende factoren voor gemeenten voor het implementeren van regionaal en lokaal alcoholbeleid?

Prijsverhoging

Hoe ontwikkelt de prijs van alcoholhoudende drank zich over tijd in Nederland (2000- 2040)?
In hoeverre is goedkope alcoholhoudende drank in Nederland beschikbaar en welke prijzen worden daarbij gehanteerd?
Welke risicogroepen zijn gevoelig voor lage prijzen en prijsacties van alcoholhoudende drank en wat betekent dit voor hun alcoholgebruik en de maatschappelijke kosten door alcoholgebruik?
In hoeverre kan MUP sociaal-economische gezondheidsverschillen tussen groepen in de maatschappij verkleinen?
Wat zijn de effecten van prijsacties van maximaal 25 procent korting op alcoholhoudende drank in de detailhandel voor a) de verkoop van alcoholhoudende drank in Nederland en b) het alcoholgebruik onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Wat zijn (juridische) belemmerende en bevorderende factoren voor alcoholregulering om alcoholgebruik en gerelateerde schade te verminderen in Nederland, daarbij rekening houdend met kennis over internationaal, Europees en nationaal recht?

Blootstelling reclame

Hoe kan een verbod of vergaande beperkingen op online alcoholreclame, vooral via sociale media, gehandhaafd worden, en wat zijn best practices uit het buitenland?
Hoeveel alcoholvrije dranken worden er in de horeca geconsumeerd in Nederland?
Wat is de omvang en het bereik van reclames voor alcoholvrije dranken via sociale media en via sportsponsoring in Nederland?
Stappen niet-drinkers door het bestaan van (reclame van) alcoholvrije dranken sneller over op alcoholhoudende drank of gebruiken alcoholconsumenten hierdoor vaker alcoholvrije dranken in plaats van alcoholhoudende drank?
Komt het gebruik van alcoholvrije dranken bovenop het gebruik van alcoholhoudende drank of vervangt het de consumptie van alcohol, onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Zijn alcoholvrije dranken een goed alternatief voor mensen met (ex)verslavingsproblematiek of vergroot dit gebruik de kans op een terugval naar het gebruik van alcoholhoudende drank?

Maatregelen over alcoholreclame

Beschikbaarheid van alcohol en verantwoorde verstrekking

Hoe ontwikkelt het aantal verkooppunten en de openingstijden van alcoholhoudende drank zich in Nederland in 2023-2040, en wat is het effect ervan op het alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen in Nederland?
Wat is het effect van het beperken van de openingstijden en de schenktijden in de horeca en de supermarkten op het alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen in Nederland?
Is er draagvlak voor een beperking van het aantal verkooppunten (e.g. sportkantines, vliegvelden) en de openingstijden van alcoholhoudende drank in Nederland, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Hoeveel legale, illegale en niet-officiële verkooppunten van alcoholhoudende drank zijn er in Nederland in 2023-2040?
Hoeveel ‘zuipketen’ zijn er in Nederland en hoe vaak worden zij gebruikt door jongeren en jongvolwassenen in 2023-2040?
(Indien er geen leeftijdsverificatiesysteem voor de online verkoop van alcoholhoudende drank ontwikkeld kan worden (de Jong, 2021)). Is er draagvlak voor een verbod op online verkoop van alcoholhoudende drank, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Wat is het effect van de grootte van de porties en verpakkingen van alcoholhoudende dranken op het alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen?
Wat zijn de effecten van blurring met alcohol op de volksgezondheid en veiligheid onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen, zoals jongeren, zwangere vrouwen en mensen met (ex)verslavingsproblematiek?

Leeftijdsgrens voor alcoholverkoop

In hoeverre houden de verschillende verstrekkers van alcoholhoudende drank zich aan de
wettelijk vastgestelde leeftijdsgrens voor de alcoholverkoop in de periode 2023-2040?
Welkebeleidsmaatregeleneninterventieskunnenwordengeïmplementeerdom wederverstrekking te verminderen?
Is er draagvlak voor een alcoholvrije thuisomgeving onder ouders, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Wat zijn effectieve sturingsmogelijkheden voor de verbetering van de naleving van de wettelijk vastgestelde leeftijdsgrens voor de verschillende verstrekkers van alcoholhoudende drank?

Verantwoorde verstrekking

Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren voor de naleving van de wetgeving omtrent het doorschenken in de sportkantines, horeca en bij publieksevenementen en festivals bij dronkenschap?
In hoeverre wordt er in de horeca, sportkantines en bij publieksevenementen en festivals doorgeschonken aan dronken klanten in de periode 2023-2040?
Wat zijn de effecten van een toename van de naleving van de wetgeving omtrent het doorschenken in de horeca, sportkantines en bij publieksevenementen en festivals bij dronkenschap op het alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen in 2023-2040

Alcoholetikettering

Wat zijn de effecten van productinformatie en gezondheidsinformatie en -waarschuwingenop etiketten van alcoholhoudende drank op: bewustwording over alcoholschade, intentieom alcoholgebruik te verminderen en daadwerkelijk alcoholgebruik, onder de algemeneNederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Is er draagvlak voor het verplicht vermelden van productinformatie op etiketten van alcoholhoudende drank onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Is er draagvlak voor het verplicht vermelden van gezondheidswaarschuwingen op etiketten van alcoholhoudende drank onder de algemene Nederlandse bevolking (inclusief bij risico- en kwetsbare groepen), en op welke thema’s (e.g. alcohol en kanker: ‘alcoholgebruik veroorzaakt kanker’)?
(Indien alcoholetikettering niet wordt ingevoerd in Nederland) Hoeveel procent van de alcoholhoudende drank bevatten etiketten met productinformatie en gezondheidsinformatie en -waarschuwingen in de periode 2023-2024?
Wat zijn de effecten van neutrale verpakkingen voor alcoholhoudende drank op: bewustwording over alcoholschade, intentie om alcoholgebruik te verminderen en daadwerkelijk alcoholgebruik, onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Is er draagvlak voor het verplicht invoeren van neutrale verpakkingen voor alcoholhoudende drank onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?

Schade door alcoholgebruik: individu en maatschappij

Individuele schade

In hoeverre zijn de veranderingen in de structuur (volume van de grijze stof) van de hersenen door overmatig alcoholgebruik door jongeren en jongvolwassenen (12-25 jaar) blijvend van aard?
Wat is de relatie tussen overmatig alcoholgebruik (in combinatie met één of meerdere andere middelen) en slechte leerprestaties, schoolverzuim en schooluitval bij jongeren en jongvolwassenen (12-25 jaar), en wat zijn verschillen naar geslacht en opleidingsniveau?
Wat is de relatie tussen drinktempo en overmatig en/of zwaar alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen?
Wat is de levensverwachting van volwassen drinkers ten opzichte van rokers en personen met (ernstig) obesitas?
Wat is de drievoudige interactie tussen overmatig alcoholgebruik, roken en (ernstig) obesitas met betrekking tot negatieve lichamelijke en mentale gezondheidsuitkomsten onder de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Wat zijn effectieve interventies om alcoholgebruik (in combinatie met één of meerdere andere middelen) bij jongeren en (jong)volwassenen te verminderen?
Wat is de relatie tussen overmatig alcoholgebruik en lichamelijke (e.g. kanker) en/of mentale aandoeningen (e.g. depressie), en wat zijn verschillen naar geslacht, leeftijd en opleidingsniveau?
Wat is de relatie tussen de verschillende stadia van alcoholgebruik en zeldzame kankersoorten?

Maatschappelijke schade

Wat is de ernst en de omvang van alcoholschade aan anderen in de setting gezin, e.g. beschadiging van de foetus door alcoholgebruik tijdens de zwangerschap of kinderen en partners van drinkers die slachtoffer zijn van huiselijk geweld?
Wat is de ernst en de omvang van alcoholschade aan anderen in de setting werk, e.g. werkgevers/werknemers die schade ondervinden van overmatig drinkende werknemers/werkgevers?
Wat is de ernst en de omvang van alcoholschade aan anderen in de setting wijk, e.g. uitgaanders die slachtoffer zijn van alcoholgerelateerd geweld op straat of passieve sporters die slachtoffer zijn van geweld en vandalisme van drinkende supporters?
Wat is de ernst en de omvang van alcoholschade aan anderen in de setting zorg, e.g. medeweggebruikers die slachtoffer zijn van rijden onder invloed van alcohol en/of drugs en belanden op de SEH?
Wat is de ernst en omvang van alcohol en drugs geïnduceerde geweld in Nederland?
Wat is de prevalentie van het Foetaal Alcohol Spectrum Disorder (FASD) en het Fetal Alcohol Syndrome (FAS) in Nederland?
Hoe kunnen personen met een FASD/FAS beter opgespoord worden in de verschillende settings (school, wijk, werk en zorg)?
Wat is de schade van alcoholgebruik vóór, tijdens en na de zwangerschap voor het (on)geboren kind en is dit afhankelijk van de duur en het stadia van alcoholgebruik?
Hoe kunnen vrouwen die zwanger zijn, maar dit nog niet weten, effectief door voorlichting en educatie worden bereikt?

Vroegsignalering en interventies in settings

Vroegsignalering

Wat zijn kenmerken van professionals die succesvol werken aan vroegsignalering van alcoholproblematiek?
Hoe kunnen effectieve Screening and Brief Interventions (SBIs) voor jongeren en (jong)volwassenen in real-life geïmplementeerd worden in de verschillende settings (i.e. school, wijk, werk, zorg)?
Wat zijn de effecten van SBIs op niet zelf gerapporteerde uitkomstmaten, zoals ongelukken, leverschade, SEH opnames?
Bij welke (risico)groepen kan screening alleen (e.g. wekelijks invullen van een vragenlijst over alcoholgebruik) als effectieve alcoholinterventie worden geïmplementeerd om het alcoholgebruik te verminderen?
Hoe kan de verkeerssetting bijdragen aan vroegsignalering van alcoholproblematiek?
Wat zijn belemmerende en bevorderende factoren voor het inbedden van effectieve alcoholinterventies in het aanbod van effectieve leefstijlinterventies?
Wat zijn kansen en bedreigingen voor vroegsignalering en alcoholpreventie in leefstijlgerelateerde opleidingen?

Interventies: Schoolsetting

Wat zijn de werkzame elementen van effectieve selectieve en geïndiceerde alcoholinterventies en hoe kunnen zij geïmplementeerd worden bij jongeren en jongvolwassenen (18-25 jaar, waaronder studenten)?
Wat zijn de werkzame elementen van effectieve selectieve en geïndiceerde alcoholinterventies voor kwetsbare groepen: personen met een LVB, personen met intergenerationele problematiek (KOPP/KOV) en personen in het Speciaal Onderwijs (e.g. VO, Praktijkonderwijs en mbo, niveau 1 en 2)?
In hoeverre zijn effectieve selectieve en geïndiceerde alcoholinterventies bij jongvolwassenen (18-25 jaar, waaronder studenten) geïmplementeerd, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Hoe behouden we de effectiviteit van selectieve en geïndiceerde alcoholinterventies, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Hoe kunnen we ouders van (kwetsbare groepen) jongeren en jongvolwassenen (12-25 jaar) bereiken (kanalen) en betrekken (methoden en technieken) bij het ontwikkelen van alcoholinterventies?
Hoe kunnen jeugdartsen en -verpleegkundigen, school/studentenpsychologen, mentoren, zorg coördinatoren, schoolmaatschappelijke werkers, medewerkers van het School Ondersteuning Team, preventiewerkers van instellingen voor verslavingszorg en ervaringsdeskundigen ingezet worden voor het opsporen van alcoholgebruik bij jongeren en jongvolwassenen?
Wat zijn de werkzame elementen van effectief alcoholbeleid voor PO/VO/mbo/hbo/ universiteiten en hoe dient dit beleid geïmplementeerd te worden?

Interventies: Wijksetting

Wat is de effectiviteit van de STAD-aanpak om het alcoholgebruik bij jongvolwassenen in de uitgaanssetting te verminderen?
Wat zijn de werkzame elementen van de STAD-aanpak om het alcoholgebruik bij jongvolwassenen in de uitgaanssetting te verminderen en hoe kan deze aanpak geïmplementeerd worden in Nederland?
Welke internationale effectieve wijkgerichte interventies kunnen naar de Nederlandse situatie vertaald worden om het alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen te voorkomen en/of te verminderen?

Interventies: Werksetting

Interventies: Kwetsbare beroepsgroepen

Hoe verhoudt zich het alcoholgebruik onder specifieke beroepsgroepen, zoals militairen, tot het alcoholgebruik van de algemene Nederlandse bevolking?
Welke beroepsgroepen kunnen er geïdentificeerd worden als risicogroep voor overmatig tot en met problematisch alcoholgebruik?
Welke effectieve SBIs bestaan er voor specifieke beroepsgroepen, zoals militairen en artsen, en hoe kunnen zij in real-life geïmplementeerd worden?
Wat zijn de werkzame elementen van effectieve SBIs voor specifieke beroepsgroepen, zoals militairen en artsen, en hoe kunnen deze elementen gebruikt worden binnen de eerste- en tweedelijnszorg?

Interventies: Zorgsetting

Hoe vaak worden er screeningsinstrumenten (e.g. ASSIST, AUDIT, CRAFFT) gebruikt om overmatig tot en met problematisch alcoholgebruik in de eerstelijnszorg te signaleren, en wat zijn beweegredenen daarvoor?
Is er draagvlak bij professionals in de eerstelijnszorg (e.g. huisartsen, praktijkondersteuners, psychologen bij een consultatiebureau, verloskundigen, thuisverplegers, maatschappelijk werkers) en tweedelijnszorg (e.g. SEH, GZ/KP-psychologen, psychotherapeuten, gynaecologen) om overmatig tot en met problematisch alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen te signaleren en te verminderen middels SBIs?

Voorlichting en educatie: Massa-mediale campagnes

Hoe dient een massa-mediale campagne eruit te zien om kennis en bewustwording over alcoholschade, met name binge drinken, te verhogen onder de algemene Nederlandse bevolking, specifiek gericht op jongeren, ouders, zwangere en borstvoeding gevende
vrouwen, mannen met een kinderwens, (jong)volwassenen en (auto)bestuurders?
Hoe dient een massa-mediale campagne eruit te zien om een afkeurende houding ten aanzien van alcoholgebruik, met name binge drinken, te ontwikkelen en/of te versterken onder de algemene Nederlandse bevolking, specifiek gericht op jongeren, ouders, zwangere en borstvoeding gevende vrouwen, mannen met een kinderwens, (jong)volwassenen en (auto)bestuurders)?
Wat is de effectiviteit van de IkPas/40 dagen geen druppel campagne op de kennis en bewustwording over alcoholschade bij ouderen?
Welke massa-mediale campagnes zijn er in de EU/USA die zich richten op het verminderen van alcoholgebruik bij de algemene bevolking, specifiek gericht op jongeren, ouders, zwangere en borstvoeding gevende vrouwen, mannen met een kinderwens, (jong) volwassenen en (auto)bestuurders)?

Voorlichting en educatie: Berichtgeving in de media

Risico- en beschermende factoren alcoholgebruik

Persoonsgebonden factoren

Wat is de relatie tussen genetische factoren en alcoholgebruik (in combinatie met één of meerdere andere middelen), en in interactie met omgevingsfactoren?
Hoe kan de leeftijd van alcoholinitiatie uitgesteld worden van de vroege adolescentie naar de late adolescentie?
Hoe kunnen expliciete en impliciete alcoholgerelateerde cognities toegepast worden als technieken en methodes in alcoholinterventies en wat is de effectiviteit ervan?
Wat is de relatie tussen verschillende vormen van stress en de verschillende stadia van alcoholgebruik?

Omgevingsfactoren

Zijn alcoholgerelateerde cognities (kennis, sociale normen, verwachtingen) bij jonge kinderen voorspellers van alcoholinitiatie in de adolescentie?
Wat is de invloed van blootstelling aan ouderlijk alcoholgebruik op de ontwikkeling van alcoholgerelateerde cognities (kennis, sociale normen, verwachtingen) bij jonge kinderen en de invloed hiervan op alcoholinitiatie in de adolescentie?
Wat zijn de beschermende en risicofactoren van de verschillende stadia van alcoholgebruik (i.e. alcoholinitiatie; matig alcoholgebruik; overmatig alcoholgebruik; zwaar drinken, waaronder binge drinken; problematisch alcoholgebruik, alcoholstoornis), en zijn deze factoren anders bij risico- en kwetsbare groepen?
Wat zijn voorspellende factoren van transities tussen de verschillende stadia van alcoholgebruik (e.g. van alcoholinitiatie naar alcoholstoornis of van zwaar drinken naar matig drinken), en zijn deze factoren anders bij risico- en kwetsbare groepen?
Hoe kunnen de beschermende factoren van de verschillende stadia van alcoholgebruik geïmplementeerd worden in alcoholpreventie voor de algemene Nederlandse bevolking, inclusief bij risico- en kwetsbare groepen?
Hoe bereik je ouders en hoe kun je hen stimuleren om met elkaar in gesprek te gaan over de rol van opvoeding in het alcoholgebruik van hun kinderen?

Alcohol en verkeer

Wat is de ernst en omvang van alcoholgerelateerde doden en gewonden onder het totaleaantal verkeersslachtoffers in de periode 2023-2040?
Wat is de aard en het drinkpatroon van alcoholovertreders in het verkeer binnen de verslavingsreclassering, en welke (strafrechtelijke, bestuursrechtelijke en ander soortige preventie) interventies sluiten daarop aan?
Wat zijn effectieve maatregelen vanuit het strafrecht voor bestuurders die niet deel nemen aan educatieve maatregelen binnen het bestuursrecht?
Welke criteria kunnen opgesteld worden over de zichtbaarheid, de aankondiging en de berichtgeving achteraf van alcoholcontroles?
Hoe kan een strategie voor jongeren en volwassenen die onder invloed van alcohol in de auto stappen geco-creëerd en geïmplementeerd worden, zoals bijvoorbeeld een aanspreekprotocol voor vriendengroepen en professionals in de horeca, op festivals en in sportkantines?

Alcohol en sport

Leidt (online) blootstelling aan reclame voor alcoholhoudende- en alcoholvrije dranken via sportsponsoring tot alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen in Nederland?
Is er draagvlak voor de verkoop van bier met een laag alcoholgehalte en/of alcoholvrije dranken in plaats van de verkoop van bier met een hoog alcoholgehalte (>3,5%) tijdens nationale, regionale en lokale wedstrijden van sportbonden en -verenigingen, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Op welke manier kan de naleving van de wettelijk vastgestelde leeftijdsgrens voor de verkoop van alcoholhoudende drank en doorschenken bij dronkenschap worden verbeterd in de sportkantines?
Welke interventies zijn effectief in het verminderen van alcoholgebruik in sportkantines bij jongeren en (jong)volwassenen?
Is er draagvlak voor alcoholvrije sportbonden en -verenigingen, en wat zijn belemmerende en bevorderende factoren daarbij?
Welke internationale effectieve interventies kunnen naar de Nederlandse situatie vertaald worden om het alcoholgebruik bij jongeren en (jong)volwassenen in de sportsetting te voorkomen en/of te verminderen?

Expertisecentrum Alcohol

Blijf op de hoogte

Kennisagenda Alcoholpreventie 2023