Header Image

Cijfers alcoholgebruik 50-plussers

Op deze pagina vindt je de cijfers over alcoholgebruik en problemen met alcoholgebruik onder 50-plussers in Nederland.

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

De kerncijfers alcoholgebruik (geen of weinig gebruik, overmatig drinken en zwaar drinken) en de trends onder 50-plussers zijn afkomstig uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor 2024 van het CBS in samenwerking met het RIVM en het Trimbos-instituut [1]. De cijfers over problematisch alcoholgebruik in de huisartsenpraktijk en een stoornis in het alcoholgebruik zijn alleen beschikbaar onder 55-plussers en afkomstig uit de NIVEL Zorgregistraties eerste lijn (2015) en NEMESIS-2 (2013-2015), respectievelijk.

Alcoholgebruik onder 50-plussers

In 2024 heeft bijna een kwart (74,9%) van de 50-plussers weleens alcohol gedronken. Van de 50-plussers dronk 49,8% niet of niet meer dan 1 glas per dag. Meer 75-plussers (61,6%) dan 50-64 jarigen (46,0%) en 65-74-jarigen (47,5%) drinken geen alcohol of drinken niet meer dan 1 glas per dag. Verder valt op dat meer 50-plussers geen alcohol drinken of niet meer dan één glas per dag dan 18-49 jarigen (respectievelijk 49,8% en 40,9%).

Van de 50-plussers drinkt 5,4% overmatig, 65-74-jarigen doen dit vaker dan 75-plussers en 50-64-jarigen (50-64: 5,0%; 65-74: 7,2%; 75+: 4,4%).

In 2024 drinkt 5,3% van de 50-plussers zwaar. 50-64-jarigen en 64-jarigen drinken vaker zwaar (respectievelijk 6,4% en 5,8%) dan 75-plussers (2,1%). Zwaar drinken komt meer dan twee keer zo vaak voor bij 18-29 jarigen (13,5%) dan bij 50-plussers (5,3%).

Alcoholgebruik onder 50-plussers naar geslacht

In 2024 drinken veel meer 50+ vrouwen (60,4%) dan mannen (38,6%) geen alcohol of niet meer dan 1 glas per dag. Mannelijke 50-plussers drinken vaker overmatig dan vrouwen (respectievelijk 8,0% en 5,1%). Ook zwaar drinken komt vaker voor onder mannelijke 50-plussers (man: 6,5%; vrouw 4,1%).

Trends in alcoholgebruik onder 50-plussers

Het percentage 50-plussers dat geen alcohol drinkt of niet meer dan 1 glas per dag is gestegen van 42,2% in 2014 naar 49,7% in 2020. In de periode 2021-2024 is dit ongeveer gelijk gebleven (rond de 49-50%). Het percentage 50-plussers dat overmatig drinkt is tussen 2014 en 2024 bijna gehalveerd (van 10,7% in 2014 naar 5,4% in 2024). Ook het percentage zware drinkers onder 50-plussers is tussen 2014 en 2024 gedaald van 7,3% naar 5,3%.

Problematisch alcoholgebruik en een stoornis in het alcoholgebruik bij 55-plussers

  • In 2015 registreerden huisartsen bij 0,85% van de 55-plussers een diagnose problematisch alcoholgebruik, waarvan tweede derde man was. Hoe hoger de leeftijd, hoe minder vaak deze diagnose geregistreerd is.
  • In 2015 registreerden huisartsen in de groep 55-64 jarigen meer problematisch alcoholgebruik dan in 2010 (van 0,98% in 2010 naar 1,13% in 2015). Onder 65-plussers was er geen verandering.
  • Afgelopen jaren nam het aandeel hulpvragers voor alcoholproblematiek in de verslavingszorg onder 55-plussers toe, van 18% in 20022Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T. & Mol, A. Kerncijfers verslavingszorg 2011. Houten: Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2012. naar 28,2% in 2015. Omgerekend gaat het hierbij om ruim 8.300 mensen3Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T. & Mol, A. Kerncijfers verslavingszorg 2015. Houten: Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2016.. De toename van 55-plussers in behandeling bij de verslavingszorg hangt waarschijnlijk vooral samen met het groeiend aantal ouderen.
  • Het aantal 55-plussers met een stoornis in het gebruik van alcohol is groter dan de groep die in behandeling is bij de verslavingszorg. Veel mensen die een alcoholprobleem hebben zijn niet bekend bij de verslavingszorg. Uit een bevolkingsstudie bleek dat 1,3% van de 55-70 jarigen voldoet aan de DSM-IV criteria voor deze stoornis. Dit percentage kan echter een onderschatting zijn vanwege de criteria die gebruikt worden en die bij 55-plussers minder van toepassing lijken.

Gerelateerde dossiers

Referenties

  1. Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor, CBS i.s.m. RIVM en Trimbos-Instituut.
  2. Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T. & Mol, A. Kerncijfers verslavingszorg 2011. Houten: Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2012.
  3. Wisselink, D.J., Kuijpers, W.G.T. & Mol, A. Kerncijfers verslavingszorg 2015. Houten: Stichting Informatie Voorziening Zorg, 2016.