Wanneer mensen vanwege schadelijk alcoholgebruik op de SEH komen is het nog niet vanzelfsprekend dat er nader wordt ingegaan op hun alcoholgebruik en/of de schadelijke gevolgen hiervan [1].
Expertisecentrum Alcohol
Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.
Blijf op de hoogte
Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:
Heeft u een vraag?
Stuur ons een mail
Het wordt voor artsen en verpleegkundigen makkelijker om dit gesprek aan te gaan als er een helder beleid is in wát er op de SEH wordt aangekaart. Ook moeten er duidelijke afspraken zijn over waar, hoe en van wie dit een vervolg krijgt.
Daarnaast gelden de volgende aanbevelingen:
Maak voor iedereen zichtbaar wat er gebeurt aan screening.
Dit kan bijvoorbeeld via folders of posters aan de muur waarin wordt uitgelegd waarom patiënten gevraagd kan worden naar hun alcoholgebruik [2].
Bewustwording van eigen normen over alcoholgebruik.
Persoonlijke normen ten aanzien van alcohol beïnvloeden de mening over het alcoholgebruik van een patiënt. Een neutrale insteek werkt het beste [3]. Het is belangrijk om als professional na te gaan of er gevoelens of overtuigingen zijn die deze neutrale insteek in de weg staan.
Wees alert op kleine openingen in het gesprek.
Soms laat een patiënt tussen neus en lippen door iets vallen wat een ingang biedt om een gesprek over alcoholgebruik aan te gaan. Maak hier gebruik van [4].
Vraag toestemming aan de patiënt om verder te praten over het alcoholgebruik.
Denk hierbij niet te snel dat een patiënt dit niet wil. Uit een kleinschalig onderzoek in een ziekenhuis bleek dat 85% van de patiënten hier geen bezwaar tegen had. 10% procent vond het normaal, mits er een reden voor was. Slechts 5% gaf aan het overdreven/ bemoeizorg te vinden [5].
Verken de mening en gevoelens van de patiënt over zijn/haar leefstijl en gedrag
Doe dit op een niet-bedreigende manier door open en concrete vragen te stellen die inzicht verwerven in de betekenis van alcohol voor de patiënt. Vermijdt hierbij ongevraagd advies [3,4].
Biedt de mogelijkheid aan om erop terug te komen.
Wanneer een patiënt geen toestemming geeft of niet in staat is om een gesprek over alcoholgebruik aan te gaan, geef dan aan wat de mogelijkheden zijn om hier later op terug te komen. Dit kan nog tijdens het verblijf op de SEH, bij de huisarts of via informatie op internet zoals sehzorg.nl [3,4].
Verwijs zo nodig door
Soms is een bezoek aan de SEH of een gesprek met een arts of verpleegkundige al genoeg om een duwtje in de goede richting te geven wat betreft verantwoord alcoholgebruik. Maar ook de huisarts en de verslavingszorg kunnen hier een belangrijke rol in spelen. Wijs de patiënt daarom ook op deze mogelijkheden en verwijs zo nodig door [2].
Meer informatie
Het Engelstalige artikel Building brief intervention into you everyday work (pdf) (2015) biedt toegankelijke informatie en praktische handvatten om alcohol bespreekbaar te maken in de dagelijkse praktijk.
Gerelateerde pagina's
- Alcoholinterventies
- Implementatie van screening en kortdurende interventies op de SEH
- Interventiemogelijkheden op de SEH
Links
- E-learning - Bespreekbaar maken van alcoholgebruik van de patiënt
Het KNMG heeft in samenwerking met het Partnership Vroegsignalering Alcohol en Medisch Contact de e-learning ‘bespreekbaar maken van alcoholgebruik van de patiënt’ ontwikkeld. De e-learning is bedoeld voor artsen die in hun dagelijkse praktijk geconfronteerd worden met klachten van patiënten die mogelijk (mede) veroorzaakt worden door overmatig alcoholgebruik. De module behandeld onder andere hoe een arts het alcoholgebruik ter sprake kan brengen en hoeveel alcohol te veel is.
Referenties
- Berg, A. van den. (2017). Eerste hulp bij verslaving; de gemiste kans van de spoed eisende hulp. Lef magazine oktober 2017.
- Vogels, N., Klein Wolt K., Hasselt van, N. (2017). De SEH als plek voor screening en kortdurende interventie voor alcohol en drugs? Utrecht: Trimbos-instituut/Amsterdam: VeiligheidNL.
- Bransen, E. (2016). Psychische klachten en alcohol. Handreiking voor huisarts en POH-GGZ. Utrecht: Trimbos instituut.
- Fuller, S. (2015). Building brief intervention into your everyday work. Nursing Times; 111: 5, 23-25.
- Presentatie Carla Hagestein en Angelique van Gaalen (2014), Medisch Centrum Haaglanden op congres NVSHV. De nuchtere Hollander, d.d. 11 maart 2014.
