Alcohol in de huisartsenpraktijk

De huisarts en de praktijkondersteuner (POH) spelen een belangrijke rol bij het signaleren en voorkomen van problematisch alcoholgebruik. In dit dossier zetten we de actuele kennis op een rij en geven we een overzicht van bewezen effectieve screeningsinstrumenten en alcoholinterventies.

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Alcoholgebruik verhoogt het risico op tal van gezondheidsproblemen. Toch rust er - ook binnen de huisartsenzorg - een taboe op het bespreken van problemen met alcoholgebruik [1, 2]. Patiënten komen zelden met rechtstreekse vragen hierover naar de praktijk. En van alle patiënten met problematisch alcoholgebruik zijn er maar weinig als zodanig bij hun huisarts bekend [3].

Het verminderen van problematisch alcoholgebruik is één van de doelen van het gezondheidsbeleid van de Nederlandse overheid. Ook het merendeel van de huisartsen ziet het als taak om problematisch alcoholgebruik terug te dringen, maar vindt het tegelijk lastig om het onderwerp ter sprake te brengen [4]. Huisartsen geven soms aan kennis te missen over interventietechnieken of ervaren het vergoedingenstelsel als een beperking omdat dit onvoldoende tijd biedt [5].

Uit onderzoek blijkt dat vroegtijdige screening en kortdurende interventies (screening and brief interventions of SBI’s) binnen de huisartsenzorg wel degelijk effectief zijn. Het is dus van groot belang om alert te zijn op mogelijke signalen van (problematisch) alcoholgebruik en dit op een respectvolle manier bespreekbaar te maken, zodat de problemen kunnen worden aangepakt. De huisarts kan de patiënt begeleiden en ondersteunen bij het minderen of stoppen met drinken of tijdig doorverwijzen naar specialistische hulp.

Video: Screening en Kortdurende interventies

Gillian Shorter over de effectiviteit van screening en kortdurende interventies from Trimbos-instituut on Vimeo.

Gillian Shorter van het Institute of Mental Health Sciences in Engeland vertelt in deze video over de effectiviteit van screening en kortdurende interventies (screening and brief interventions of SBI’s) door de huisarts. Ze benadrukt dat ook een kort gesprek al effect kan hebben en gaat onder meer in op het belang van training in gesprekstechnieken en de rol die e-health en m-health kunnen spelen.

Op herkenalcoholproblematiek.nl leest u meer over problematisch alcoholgebruik zo veel mogelijk voorkomen of tijdig (h)erkennen en behandelen.

 

Referenties

  1. Keurhorst, M., van de Ven, G., Keizer, E. & Laurant, M. (2011). Attitudes en zorg van huisartsen ten aanzien van patiënten met overmatig alcoholgebruik. Nijmegen: Radboud Universiteit.
  2. Bransen, E., Gee, A. de, Drenthen, T., Boon, B. (2015). Onlinehulp werkt goed bij alcoholprobleem. Samen met internet en POH-GGZ overmatig drankgebruik te lijf. In: Medisch Contact, 5 maart, pp 450-452.
  3. NHG-Standaard Problematisch alcoholgebruik (Derde herziening), Boomsma, L.J., Drost, I.M., Larsen, I.M., Luijkx, J.J.H.M., Meerkerk, G.J., Valken, N., Verduijn, M., Burgers, J.S., Van der Weele, G.M., Sijbom, M. Huisarts Wet 2014;57(12):638-46.
  4. Burgering & Willems (2013). Arts vraagt te weinig naar drankgebruik. Medisch Contact, 68, nr. 15, pp 795-798.
  5. Keurhorst, M., van de Ven, G., Keizer, E. & Laurant, M. (2011). Attitudes en zorg van huisartsen ten aanzien van patiënten met overmatig alcoholgebruik. Nijmegen: Radboud Universiteit.