Cijfers alcoholgebruik jongeren

In dit dossier vindt u alle actuele cijfers over het alcoholgebruik van jongeren in Nederland.

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

De cijfers over alcoholgebruik onder jongeren komen uit 2023 en zijn afkomstig uit het Peilstationsonderzoek scholieren[1]. Daarnaast zijn voor een aantal trendgegevens cijfers gebruikt van het HBSC-onderzoek uit 2017 en 2021[2]. Bekijk de website van de  Scholierenmonitor voor nog meer verdiepende informatie over alcoholgebruik onder scholieren.

In 2023 zijn er een aantal veranderingen geweest in de vragenlijst van het Peilstationsonderzoek en de manier waarop deze is afgenomen. Dit kan invloed hebben gehad op de resultaten. De uitkomsten van 2023 en de vergelijkingen met eerdere jaren moeten daarom voorzichtig worden geïnterpreteerd (lees meer over de methodewijziging).

Cijfers alcoholgebruik jongeren

In 2023 heeft bijna vier op de tien 12- t/m 16-jarige scholieren ooit alcohol gedronken. Bijna een kwart deed dit in de maand voorafgaand aan het onderzoek. Eén op de zeven scholieren heeft in de laatste maand gebinged. Er zijn tussen jongens en meisjes van 12 t/m 16 jaar geen verschillen in de prevalentie van alcoholgebruik en binge drinken in de afgelopen maand.

Met elk jaar dat jongeren ouder worden, neemt het percentage scholieren dat ooit of in de laatste maand alcohol heeft gedronken flink toe. Dit geldt ook voor binge drinken.

Verschillen naar schoolniveau

Onder scholieren van het Vwo is de prevalentie van alcoholgebruik in de laatste maand iets lager dan op de Havo. Ook zien we dat Vmbo-b/k en Havo-leerlingen vaker binge drinken dan Vwo-leerlingen.

Alcoholgebruik lager

Tussen 2021 en 2023 is het aantal scholieren van 12 t/m 16 jaar dat ooit en in de laatste maand alcohol heeft gedronken gedaald. Het alcoholgebruik lijkt in 2023 ook lager dan in 2019, maar dit verschil is alleen significant voor alcoholgebruik ooit in het leven.

Vergeleken met 2003 is het percentage alcoholgebruikers fors gedaald, zowel bij jongens als bij meisjes. Sinds 2003 is ook het aantal scholieren dat in de afgelopen maand alcohol heeft gedronken of heeft gebinged flink afgenomen.

Trend alcohol gebruik naar leeftijd

Als gekeken wordt naar de afzonderlijke leeftijden blijkt dat het alcoholgebruik van met name 13- en 16-jarigen is afgenomen tussen 2021 en 2023. Juist bij deze leeftijden leek het alcoholgebruik iets hoger in 2021, dit lijkt een tijdelijke kleine toename te zijn geweest.

De gemiddelde leeftijd waarop leerlingen voor het eerst alcohol gebruiken is in 2023 (12,9 jaar) hoger dan in 2003 (12,0 jaar). Tussen 2003 en 2019 nam de startleeftijd geleidelijk toe, waarna het in 2023 licht is gedaald.

Binge-drinken onder de drinkers

Bijna twee derde van de scholieren van 12 t/m 16 jaar (65,1%%) die in de laatste maand alcohol dronken, hebben in de laatste maand ook weleens gebinged. Drinkende jongens en meisjes verschillen hierin niet van elkaar (64,5% versus 65,3%). Met het stijgen van de leeftijd neemt het binge drinken toe: van de 12-jarigen heeft 45,1% weleens ‘gebinged’, bij de 16-jarigen is dit gestegen naar 76,1%.

Vwo-leerlingen die de afgelopen maand hebben gedronken geven aan minder vaak aan te binge drinken dan leerlingen op de andere schoolniveaus.

Het binge drinken onder de leerlingen die alcohol drinken is tussen 2003 en 2021 toegenomen, maar is in 2023 weer gedaald (2021: 74,7%, 2023: 65,1%). Deze trend is vergelijkbaar voor jongens en meisjes en voor de verschillende leeftijdsgroepen.

Referenties

  1. Rombouts, M., Morren, K., van Dorsselaer, S., Tuithof, M., Monshouwer, K. Peilstationsonderzoek Scholieren 2023. Alcohol.
    https://cijfers.trimbos.nl/scholierenmonitor/alcohol/dronkenschap-en-binge-drinken/.
    Geraadpleegd op: 28 juni 2024. Trimbos-instituut, Utrecht.
  2. Boer M, van Dorsselaer S, de Looze M, de Roos S, Brons H, van den Eijnden R, Monshouwer K, Huijnk W, ter Bogt T, Vollebergh W, Stevens G. (2022) HBSC 2021. Gezondheid en welzijn van Jongeren in Nederland. Utrecht: Universiteit Utrecht, Trimbos-instituut en Sociaal en Cultureel Planbureau.

Gerelateerde pagina's

Links

  • HBSC 2017
    Dit rapport bevat de resultaten van het Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) onderzoek in Nederland.
  • Jeugd en riskant gedrag 2019
    Kerngegevens uit het Peilstationsonderzoek Scholieren.
  • Veranderingen in middelengebruik onder Nederlandse scholieren: samenhang met schoolniveau
    Peilstationsonderzoek scholieren waarbij de ontwikkeling van het gebruik van tabak, alcohol en cannabis in de periode 2003-2015 werd onderzocht onder leerlingen van 12 tot en met 16 jaar van verschillende schoolniveaus.
  • Zien drinken doet drinken? Een update!
    De factsheet ‘Zien Drinken Doet Drinken? Een update!' geeft een overzicht van de recente literatuur naar de effecten van alcoholgebruik in de sociale omgeving op kennis, opvattingen en gebruik van alcohol door jongeren. Tevens is er een publiekssamenvatting van de factsheet.