Header Image

Hoe groot is het risico op kanker bij drinken én roken?

Het risico op kanker is extra groot als je alcohol drinken combineert met roken. Hoe is dit te verklaren?

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Roken is de belangrijkste risicofactor voor het ontstaan van kanker. Roken in combinatie met het drinken van alcohol geeft een extra groot risico op kanker. Dit risico is groter dan we zouden verwachten op basis van de risico’s van roken en drinken apart [1, 2]. De relatie tussen alcohol en mond- en keelholtekanker is bijvoorbeeld sterker voor rokers dan voor niet-rokers [3,4].

Roken en alcoholgebruik gaan vaak samen. Zo drinken rokers gemiddeld meer alcohol dan niet-rokers [2]. Er is nog onvoldoende onderzoek uitgevoerd om een uitspraak te kunnen doen over het risico op kanker bij drinken én het roken van een elektronische sigaret (vapen) [5].

Waarom is het risico extra groot?

Er zijn verschillende verklaringen voor het sterk vergrote risico op kanker bij roken én drinken [6].

  1. Aceetaldehyde in sigaretten: de schadelijke stof aceetaldehyde, die gevormd wordt tijdens de afbraak van alcohol, zit ook in sigaretten. In het speeksel van rokers is het kankerverwekkende aceetaldehyde sowieso in hogere concentraties aanwezig. Bij rokers die ook alcohol drinken, zijn deze concentraties tot wel zeven keer zo hoog als bij niet-rokers [6, 7].
  2. Alcohol is een oplosmiddel: hierdoor kan alcohol mogelijk helpen om kankerverwekkende stoffen uit sigaretten, zoals benzo(a)pyreen, in opgeloste vorm te transporteren. Deze stoffen dringen vervolgens makkelijker door in het lichaam, waar ze schade aan de cellen en het DNA kunnen veroorzaken [5, 7, 8].
  3. Slechte mondhygiëne: Zowel het gebruik van alcohol als het roken van sigaretten zorgen voor een slechte mondhygiëne. Door slechte mondhygiëne verandert de samenstelling van de bacteriën in de mondholte. Dit kan zorgen voor 50 tot 60 procent hogere niveaus van het kankerverwekkende aceetaldehyde in het speeksel [7,9].

Lees in dit item meer over de mechanismen die een rol spelen bij het ontstaan van kanker door het gebruik van alcohol.

Referenties

  1. Connor, J. (2017). Alcohol consumption as a cause of cancer. Addiction, 112(2), 222-228.
  2. Kungu, A., Hamajima, N., & Hirose, K. (2002). Alcohol, tobacco and breast cancer--collaborative reanalysis of individual data from 53 epidemiological studies, including 58,515 women with breast cancer and 95,067 women without the disease.
  3. Turati, F., Garavello, W., Tramacere, I., Pelucchi, C., Galeone, C., Bagnardi, V., ... & Negri, E. (2013). A meta-analysis of alcohol drinking and oral and pharyngeal cancers: results from subgroup analyses. Alcohol and alcoholism, 48(1), 107-118.
  4. Jun, S., Park, H., Kim, U. J., Lee, H. A., Park, B., Lee, S. Y., ... & Park, H. (2024). The Combined effects of alcohol consumption and smoking on cancer risk by exposure level: a systematic review and meta-analysis. Journal of Korean Medical Science, 39(22).
  5. McNeill, A., Brose, L., Robson, D., Calder, R., Simonavicius, E., East, K., ... & Zuikova, E. (2022). Nicotine vaping in England: an evidence update including health risks and perceptions, 2022.
  6. Seitz, H. K., & Stickel, F. (2007). Molecular mechanisms of alcohol-mediated carcinogenesis. Nature Reviews Cancer, 7(8), 599-612.
  7. Lachenmeier, D. W., Kanteres, F., & Rehm, J. (2009). Carcinogenicity of acetaldehyde in alcoholic beverages: risk assessment outside ethanol metabolism. Addiction, 104(4), 533-550.
  8. Boffetta, P., & Hashibe, M. (2006). Alcohol and cancer. The lancet oncology, 7(2), 149-156.
  9. Morita, M., Kumashiro, R., Kubo, N., Nakashima, Y., Yoshida, R., Yoshinaga, K., ... & Maehara, Y. (2010). Alcohol drinking, cigarette smoking, and the development of squamous cell carcinoma of the esophagus: epidemiology, clinical findings, and prevention. International journal of clinical oncology, 15, 126-134.