Volwassenen drinken alcoholvrije dranken vooral náást alcohol
Nederlanders drinken steeds meer alcoholvrije dranken. Zo drinkt 15 procent van de jongeren maandelijks alcoholvrije dranken (2021), onder volwassenen is dat 16 procent (2022). Bij de meeste volwassenen is alcoholvrij geen volledige vervanging voor alcohol, zij drinken zowel alcoholvrije als alcoholhoudende dranken.
Het drinken van alcoholvrije en alcoholhoudende dranken hangt sterk met elkaar samen. Volwassenen die meer dan één glas per dag drinken (en dus meer dan de Gezondheidsraad adviseert), drinken óók vaker alcoholvrije dranken. Het lijkt erop dat alcoholvrije dranken dus vooral als aanvulling op alcohol worden gedronken.
Meer dan de helft van de volwassenen geeft aan dat ze een positief effect ervaren van alcoholvrije dranken. Een positief effect betekent minder of geen alcohol drinken door het gebruik van alcoholvrije dranken. Zware drinkers rapporteren dit minder vaak dan niet-zware drinkers. Voor andere type drinkers is er geen samenhang gevonden.
Jongens drinken vaker alcoholvrije dranken dan meisjes. Naarmate jongeren ouder worden, gaan ze meer alcoholvrije dranken consumeren. Het gebruik piekt op 14-jarige leeftijd. Dit blijkt uit de onderzoeksgegevens van het ‘Health Behaviour in School-aged Children’. Dit onderzoek onder jongeren van 12 t/m 16 jaar is uitgevoerd door Universiteit Utrecht in samenwerking met het Trimbos-instituut en SCP. Ook onder volwassenen zien we dat mannen vaker alcoholvrije dranken consumeren dan vrouwen. Jongvolwassenen en 75-plussers drinken minder vaak alcoholvrije dranken dan volwassenen van andere leeftijden. Deze onderzoeksgegevens komen uit de ‘Aanvullende Module Middelen’ van de ‘Leefstijlmonitor 2022’. Het Trimbos-instituut voert deze monitor uit in samenwerking met het RIVM en CBS.
Nog veel vragen
Er zijn nog veel vragen als het gaat over de effecten van alcoholvrije dranken. Hoewel volwassen Nederlanders alcoholvrije dranken vooral náást alcohol drinken, weten we niet of dit altijd opgaat voor risico- en kwetsbare groepen. Denk bijvoorbeeld aan vrouwen met een kinderwens, vrouwen die zwanger zijn of borstvoeding geven. Ook is er nog onvoldoende kennis of alcoholvrije dranken mensen met een (geschiedenis van een) alcoholverslaving kunnen helpen met het stoppen of minderen met alcohol drinken, of juist een trigger voor terugval vormen. Onduidelijk is ook of jongeren die geen alcohol drinken, dat wel gaan doen door alcoholvrije dranken. Dat zagen we wel gebeuren met de e-sigaret als opstapproduct voor de tabakssigaret.
In onze nieuwe factsheet over alcoholvrije dranken, waarin wij de cijfers van bovenstaande onderzoeken hebben gecombineerd, lees je wat we nu weten over het gebruik onder jongeren en volwassenen. Hier vind je informatie over onder andere het gebruik van alcoholvrij naar type drinker, de veranderingen over tijd en of mensen meer of minder alcohol zijn gaan drinken door alcoholvrije dranken.