Ouders over het gebruik van tabak, alcohol, cannabis en de e-sigaret door jongeren
Steeds meer kinderen groeien thuis rookvrij op. Ook zijn vergeleken met 2015 meer ouders zich bewust van de schadelijkheid van roken, meeroken en de risico's van alcohol, cannabis en e-sigaret voor jongeren onder de 18 jaar. Het percentage ouders dat een NIX18-afspraak met hun kind heeft gemaakt is gestegen van 28% in 2015 naar 35% in 2019. Opvallend is verder dat veel ouders (>80%) ontevreden zijn over wat andere ouders doen om roken en drinken door hun kinderen te voorkomen.
Dit blijkt uit het Peilstationsonderzoek Ouders 2019 van het Trimbos-instituut. Ouders kunnen veel invloed uitoefenen op riskant gedrag van hun kind, zoals roken, drinken en drugsgebruik. Dit kunnen ze doen door duidelijke regels te stellen en afspraken te maken, het goede voorbeeld te geven en door in gesprek te blijven met hun kind over deze onderwerpen. Daarom doet het Trimbos-instituut sinds 2007 elke 4 jaar onderzoek naar de opvattingen van ouders over middelengebruik onder jongeren en wat zij doen in de opvoeding om middelengebruik te voorkomen.
Meer jongeren groeien thuis ‘rookvrij’ op
Steeds minder ouders van scholieren in het voortgezet onderwijs roken in het bijzijn van hun kind, het percentage daalde van 28% in 2011 naar 20% in 2015 en 14% in 2019. Daarnaast steeg het percentage ouders waarbij in huis niet gerookt mag worden in de periode 2007-2019 van 76% naar 97%.
Meer ouders vinden middelengebruik door jongeren onder de 18 jaar schadelijk
Bijna alle ouders (94%) denken dat af en toe roken schadelijk is voor jongeren. Dit is hoger dan in 2015 (72%). Ook voor de e-sigaret, alcohol en wiet of hasj geldt dat meer ouders denken dat het schadelijk is voor jongeren om deze middelen te gebruiken. Het percentage ouders dat vindt dat ieder weekend één of twee drankjes met alcohol drinken schadelijk is voor jongeren steeg bijvoorbeeld van 59% in 2015 naar 77% in 2019. Voor gebruik van de e-sigaret was de toename nog sterker: van 64% in 2015 naar 90% in 2019).
Over het Peilstationsonderzoek Ouders
Het Peilstationsonderzoek Ouders van het Trimbos-instituut wordt sinds 2007 elke 4 jaar uitgevoerd onder ouders van leerlingen van het voortgezet onderwijs (VMBO, HAVO en VWO). Aan de ouders is onder andere gevraagd naar de regels die er thuis gelden over het gebruik van tabak, alcohol, cannabis en de e-sigaret; of men vindt dat er voldoende gedaan wordt om gebruik te voorkomen en in hoeverre zij denken dat middelengebruik schadelijk is voor jongeren. In 2019 deden 4441 ouders van kinderen in de leeftijd van 12 t/m 16 jaar mee aan het onderzoek. In de gepubliceerde factsheet is bovenstaande en aanvullende informatie te lezen over de totale groep ouders. Daarnaast wordt ingegaan of er verschillen zijn tussen het schoolniveau van het kind en of het uitmaakt of de ouder(s) het betreffende middel zelf gebruiken. Ook worden trends gerapporteerd over de jaren 2007, 2011 en 2015.
Het aantal ouders dat een NIX18-afspraak maakt is gestegen
Eén derde van de ouders (35%) heeft een NIX18-afspraak met hun kind (niet roken én niet drinken tot 18 jaar). Dat zijn meer ouders dan in 2015 (28%). Een veel grotere groep ouders zegt dat hun kind zeker geen trekje van een sigaret mag nemen (68%) of een glas alcohol mag (72%). Het is belangrijk dat ouders deze grenzen op een goede manier bespreken met hun kind en deze consequent handhaven. Het is onduidelijk of dit daadwerkelijk gebeurt en mogelijk is hier nog ruimte voor verbetering.
Ouders ontevreden over de inspanning van anderen om roken en drinken te voorkomen
Ouders zijn het meest kritisch over andere ouders. Slechts één op de vijf ouders (20%) vindt dat andere ouders genoeg doen om roken door hun kinderen te voorkomen. Voor alcohol ligt dat percentage nog lager (12%). Mogelijk vinden het ouders het lastig om bijvoorbeeld alcohol op een feestje te verbieden omdat het van andere ouders wel mag.
Ouders iets minder streng over cannabis
In 2011 en 2015 gaf 88% van de ouders aan dat hun kind zeker géén trekje van een joint zou mogen nemen. In 2019 is dit gedaald naar 83%. Ook zijn minder ouders ervan overtuigd dat zij kunnen voorkomen dat hun kind wiet of hasj gaat gebruiken (daalde van 82% in 2015 naar 78% in 2019).
Lees ook de resultaten van onze Middelenmonitor MBO-MBO. Uit deze monitor blijkt ondermeer dat MBO- en HBO-studenten (16-18 jaar) in 2019 minder zijn gaan roken in vergelijking met 2017. Wel roken MBO-studenten vaker dan HBO-studenten. Het gebruik van lachgas nam in deze periode toe; waarbij geen verschillen tussen schooltypes zijn gevonden.
Gerelateerde berichten
Het rapport is in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoeks- en Datacentrum (WODC) gemaakt. Hier staan handvatten hoe beleidsmakers wetenschappelijke kennis kunnen gebruiken voor cannabisbeleid. We doen geen aanbevelingen voor de richting van het Nederlands cannabisbeleid. Internationale ontwikkelingen cannabisbeleid De meeste ontwikkelingen rondom de teelt en verkoop van cannabis vonden plaats in Noord- en Latijns-Amerika. De […]
Lees meer
Sinds 1999 onderzoekt het Trimbos-instituut jaarlijks in opdracht van het ministerie van VWS het THC-gehalte van cannabis zoals die wordt verkocht via de coffeeshops. Voor deze monitor werden in een steekproef van 50 van de 565 Nederlandse coffeeshops cannabismonsters gekocht en vervolgens in een laboratorium geanalyseerd op werkzame stoffen. Een nieuwe meetmethode Dit jaar vond […]
Lees meer
