Op weg naar ethisch verantwoord ontwerp van games

Behavioral design in game ontwerp

Het ontwerp van games kan het gedrag van de gamer sturen: we noemen dit ‘behavioral design’. Soms is dat heel zichtbaar. Bijvoorbeeld een tijdelijk evenement in de game die je eigenlijk niet kan missen. Soms is de sturing onzichtbaar. Bijvoorbeeld via algoritmes de beleving van de game onzichtbaar aanpassen. Sommige games frustreren de gamer bewust om een aankoop te stimuleren, terwijl andere games positief gedrag juist aanmoedigen. Maar wie bepaalt eigenlijk wat de grenzen zijn van deze beïnvloeding? En hoe kan een game zo worden ontworpen dat de (financiële) gezondheid van gamers – en kwetsbare gamers in het bijzonder – goed wordt beschermd?

Op weg naar ethisch en verantwoord ontwerp van games

Omdat veel games tegenwoordig geld verdienen na het moment van installatie (in-game aankopen) spelen er veel belangen in games: de game moet leuk zijn, er moet geld verdiend worden en de rechten van de gamer moeten beschermd zijn. Hier zou een belang aan moeten worden toegevoegd: de game zou verantwoord ontworpen moeten zijn, waarbij de lange termijn gezondheid van de gamer en de rechten van de gamer goed beschermd worden.

In ons onderzoek wordt duidelijk dat verdienmodellen een centrale rol spelen in het gameontwerp. De bescherming van kinderrechten en de bescherming van de mentale, sociale of lichamelijke gezondheid van de gamer komen hier soms onder druk bij te staan. Er zijn veel mogelijkheden voor meer positief ontwerp dat de gezondheid van de gamer juist ondersteunt of bevordert, maar die worden nog beperkt benut.

Vervolgstappen: transparantie en gezond ontwerp

Onze rapportage biedt aanknopingspunten voor beleidsmakers en onderzoekers. Er worden concrete suggesties voor beleid gedaan. De rode draad is dat er meer duidelijkheid moet komen over gedragsbeïnvloeding in games en wat de grenzen hierbij zijn. Ten tweede kan positief, verantwoord ontwerp van games verder worden aangemoedigd.

Wat betreft vervolgonderzoek zijn er drie aandachtsgebieden: een beter begrip van de game industrie en het ontwerpproces, de impact van zichtbare en verborgen ontwerpkeuzes op de (kwetsbare/jonge) gamer, en een beter begrip van het gebruik van games in de praktijk.

Over het project

Het huidige project is in 2020 gestart door het Trimbos-instituut en de Alliantie ‘Digitaal Samenleven’ (ADS) en gefinancierd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BKZ). Het projectteam is een interdisciplinair team met academici met expertise op het gebied van gamedesign en gameonderzoek (Universiteit Eindhoven en Trimbos-instituut), gedragsverandering (Trimbos-instituut en Universiteit Eindhoven) en juridische expertise (Universiteit Leiden).

Meer over dit thema

• Gamen