Onderzoek naar de effectiviteit van sporten bij behandeling depressie

Hoewel het project gedurende de eerste lockdown wat moeizamer liep, heeft het project ondanks de coronamaatregelen toch doorgang gevonden.

Over ‘Sporten Versterkt’

Begin 2020 is het project Sporten Versterkt van start gegaan. Dit is een onderzoek naar de effecten van sporten als aanvullende therapie op depressie. Het is een gerandomiseerd onderzoek met een controlegroep. Volwassen patiënten worden ingedeeld in een groep waarin ze gedurende 12 weken drie keer per week matig tot intensief sporten naast de reguliere behandeling, of ingedeeld in de controle groep, waarin ze alleen de reguliere behandeling krijgen. De patiënten in de sportgroep worden van deze drie keer sporten één keer per week begeleid door een sportprofessional. Deze begeleide sportsessie is in groepsverband. Het gaat hier om hardlopen of spinnen. Gedurende de looptijd van het sporten en tot een jaar daarna vullen de patiënten vragenlijsten in. Het project loopt tot eind 2023.

Rol van het Trimbos-instituut

Pro Persona en de Radboud Universiteit onderzoeken de effecten van de interventie op de uitkomsten van depressie. Ook kijken ze naar de onderliggende mechanismen die de vraag kunnen beantwoorden wáárom sporten effectief zou zijn. Het Trimbos-instituut houdt zich bezig met de implementatiestudie en met de kosten effectiviteitsstudie. De implementatiestudie wordt in twee delen uitgevoerd. Het eerste deel geeft aanbevelingen om de implementatie van het lopende project te optimaliseren. Het tweede deel zal adviseren hoe – indien de effecten van de aanpak positief zijn – deze aanpak landelijk uitgerold kan worden.

Uit de resultaten van de eerste implementatiestudie blijkt dat de betrokkenen positief zijn over het project. Ze vinden de samenwerking met de onderzoekers prettig verlopen en zowel de behandelaren als patiënten staan erg achter de aanpak van het project.

“Wat op dit moment heel prettig is aan de samenwerking met de onderzoeker is dat er korte lijntjes zijn, ze ondersteunt bijvoorbeeld met de fitbits. De onderzoeker is proactief om zaken op te lossen, feedback vanuit de behandelaren wordt ook serieus genomen en opgepakt om dingen te veranderen.” – aldus een psychomotorisch therapeut

“Er is dan gewoon een vast punt in de week waar ik echt op moet, of dat gewoon echt in mijn agenda staat. Dus dat vind ik fijn en dan is het wel af en toe de sfeer… Als ik zeg blij zijn om te zien is het misschien te veel maar gewoon merken dat je er bent en het is goed dat je er bent.” – aldus een patiënt

Er zijn ook een aantal verbeterpunten naar voren gekomen. In de opzet van het project werd vooral gedacht om hardlopen als optie aan te bieden voor de patiënten. Dit blijkt niet voor elke patiënt geschikt. Er is aangeraden om een variëteit aan sporten aan te bieden zodat er meer geschikte beweegvormen voor verschillende patiënten is. De betrokkenen hebben dit advies al snel opgepakt en bieden nu bijvoorbeeld ook spinning aan. Daarnaast blijkt het in de praktijk lastig voor behandelaren om er aan te denken om sporten als onderdeel van de behandeling aan te bieden.

“Het probleem is dat je aan best wel veel moet denken. We hadden het gister erover na een behandelplan gesprek. Als het is afgelopen moet je volgens mij nog vijf dingen nalopen die allemaal best veel tijd kosten [..] Dat ergens duidelijk is dat het onderdeel is van het behandelplan zou helpen bijvoorbeeld.” – aldus een behandelaar

In de implementatiestudie zijn op basis van de resultaten aanbevelingen gegeven aan de projectgroep om de komende tijd de implementatie van Sporten Versterkt te optimaliseren. Er wordt door de projectgroep doorlopend geëvalueerd hoe het gaat met het project.

Huidige status ‘Sporten Versterkt’

Op dit moment zijn er 35 patiënten gestart met Sporten Versterkt. Er zullen via de ggz-instellingen die meewerken aan dit project nog meer patiënten geïncludeerd worden in de studie tot de 120 patiënten wordt behaald. Vervolgens zullen er analyses gedaan worden naar de effectiviteit op het herstel. De voorbereidingen voor de kosten effectiviteitsstudie zullen in 2021 beginnen waarna in 2022 en 2023 nog een kosteneffectiviteit analyse gedaan kan worden. In 2022 worden de voorbereidingen getroffen voor de implementatiestudie. Het tweede deel van de implementatiestudie focust zich op een bredere uitrol in Nederland van Sporten Versterkt, als het sporten inderdaad effectief blijkt.

Wij zijn erg blij met de goede samenwerking met alle partijen in dit project en kijken uit naar wat de resultaten zullen brengen.