Meer eenzaamheid en lagere kwaliteit van leven bij mensen met langdurige psychische problematiek

panel psychisch gezien

Mensen met langdurige psychische problematiek in Nederland ervaren een relatief lagere kwaliteit van leven en vaker gevoelens van eenzaamheid dan de algemene bevolking. Dit blijkt uit de voorjaarspeiling waaraan 697 leden van het panel Psychisch Gezien deelnamen.

Dit landelijke panel bestaat uit 1.500 mensen met een langdurige psychische aandoening. Ieder voorjaar wordt een peiling gedaan naar de leefsituatie en ontvangen zorg. Gemiddeld geven de deelnemers een rapportcijfer van 6,3 voor hun tevredenheid met het leven.  Dit is veel lager dan het landelijk gemiddelde van 7,5. Vooral psychische en lichamelijke gezondheid scoren laag in tevredenheid. Daarnaast voelt 79% van de panelleden zich eenzaam, 38% geeft zelfs aan ernstig eenzaam te zijn.

Ervaren knelpunten in zorg en ondersteuning

Het percentage panelleden dat ontevreden is met het leven, is vijf keer hoger dan in de algemene bevolking.  Naast de ervaren persoonlijke uitdagingen, signaleren de panelleden knelpunten in de zorg en ondersteuning die zij ontvangen. Van de panelleden krijgt 71% zorg van de ggz, maar 23% zegt dat dit niet genoeg is. Dit komt vooral door te weinig beschikbare hulp en lange wachtlijsten. Enkele positieve ontwikkelingen zijn wel zichtbaar. De behoefte aan professionele ondersteuning lijkt op twee gebieden beter vervuld te worden dan in voorgaande jaren: bij het vinden van passende hulp en bij dagelijkse bezigheden.

Meer aandacht nodig voor inclusieve samenleving

De resultaten van deze peiling laten zien hoe belangrijk het is dat iedereen volledig kan meedoen in de samenleving, ook mensen met langdurige psychische problemen.  Een aanzienlijk deel van de panelleden heeft het gevoel niet of nauwelijks onderdeel te zijn van de samenleving. Panelleden voelen zich gediscrimineerd vanwege hun psychische problemen. Weinig van hen heeft betaald werk. Velen krijgen niet de zorg die ze nodig hebben.

Oproep tot collectieve inspanning

Het overbruggen van deze achterstand in inclusie en participatie vraagt om gezamenlijke inspanning en ligt niet alleen bij één partij of bij de mensen met langdurige psychische problematiek zelf. Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van de achterstand die deze mensen ervaren. We moeten samenwerken om stigma (een negatief label dat mensen krijgen) te verminderen. Daarnaast is een sterkere samenwerking nodig tussen instanties en hulpverleners. Ook moet de toegang tot voorzieningen, sociale ontmoetingsplekken en de arbeidsmarkt voor mensen met een langdurige psychische aandoening verbeteren.

Lees hier het volledige rapport over de voorjaarspeiling onder het Panel Psychisch Gezien.

Aafje Knispel
Wetenschappelijk medewerker Zorg & Participatie