Lood en pesticiden aangetroffen in cannabis uit Nederlandse coffeeshops

20 januari 2025

Cannabis in Nederlandse coffeeshops bevat verschillende vervuilingen. Ongeveer een derde van de 105 onderzochte monsters bevatte sporen van pesticiden. Eén van de 50 geteste hasjmonsters bevatte een overschrijding van de toegestane hoeveelheid lood. En in zes wietmonsters zat een hoge hoeveelheid van de in principe ziekmakende bacterie Staphylococcus aureus. Toch blijven de vervuilingen onder de toegestane limieten die straks binnen het Experiment Gesloten Coffeeshopketen gelden. Met de kennis die we nu hebben over het gebruik van vervuilde cannabis lijkt het erop dat de meeste verontreinigingen geen extra gezondheidsrisico's opleveren voor verder gezonde mensen.

Het Trimbos-instituut heeft onderzoek gedaan naar de aanwezigheid van vervuilingen in cannabis waarvan de verkoop in Nederlandse coffeeshops wordt gedoogd. Dat gebeurde in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Datacentrum (WODC). Deze verkennende studie is een baselinemeting van de kwaliteit van hasj en wiet in Nederland en is onderdeel van het Experiment Gesloten Coffeeshopketen (EGC). Dit heeft als doel om te kijken of en hoe telers legaal op kwaliteit gecontroleerde cannabis aan de coffeeshops in 10 Nederlandse gemeenten kunnen leveren. Samen met de onderzoeksinstituten Breuer&Intraval en RAND Europe doen wij onderzoek naar de situatie vóór en tijdens het EGC.

Het onderzoek richt zich op zware metalen, pesticiden, microbiologische verontreinigingen en afloxines. We hebben de aanwezigheid en concentraties van vervuilingen vergeleken met de limieten die binnen het EGC zijn vastgesteld. In totaal werden 55 monsters aangekocht in coffeeshops in interventiegemeenten van het EGC, en 50 samples in coffeeshops in controlegemeenten. Ongeveer de helft van de samples betrof hasj, de andere helft wiet.

“Cannabis is altijd schadelijk, zeker als je het combineert met tabak. In ons onderzoek hebben we ook vervuilingen aangetroffen in cannabis. We vonden onder andere een hasjmonster met relatief veel lood erin. Extra alertheid is dus nodig. Maar daarnaast lijkt het erop dat de concentraties van de verschillende vervuilingen meevallen in vergelijking met andere landen.”- Pieter Oomen, onderzoeker Drugs.

Beluister hieronder een uitgebreidere toelichting van Pieter Oomen:

Zware metalen zijn stoffen zoals lood, arseen, kwik en cadmium. Deze stoffen zijn zeer schadelijk voor de mens. In het ECG is daarom een limiet vastgesteld in hoeverre deze stoffen mogen voorkomen. Het gaat hierbij om zeer kleine hoeveelheden, die niet overschreden mogen worden.
Pesticiden worden ook wel gewasbeschermingsmiddelen genoemd. Telers gebruiken deze middelen om hun planten te beschermen tegen ziektes en ongedierte. Veel van deze gewasbeschermingsmiddelen zijn gevaarlijk voor de mens of het milieu. Het gebruik is daarom gereguleerd. Binnen het EGC zijn enkele pesticiden toegestaan, andere gewasbeschermingsmiddelen mogen niet in cannabis worden aangetroffen.
Microbiologische verontreinigingen betekenen dat er bacteriën en/of schimmels aanwezig zijn. Niet alle bacteriën en schimmels zijn goed voor het lichaam. Daarom is er in het ECG een limiet vastgesteld over de hoeveelheden die maximaal mogen voorkomen in cannabisproducten.
Afloxines zijn schadelijke stoffen die worden aangemaakt door sommige schimmelsoorten. Binnen het ECG is vastgesteld wat de toegestane concentraties van afloxines in gewassen mogen zijn.

Zware metalen in cannabis

Zware metalen (zoals lood, arseen, kwik en cadmium) zijn zeer schadelijk voor de mens. Eén van de 50 geteste hasjmonster bevatte een overschrijding van de limiet voor lood, wat benadrukt dat alertheid nodig blijft, vooral bij producten van onbekende herkomst. Lood kan afkomstig zijn uit de grond of het voedsel dat voor de plant wordt gebruikt.

Pieter Oomen vertelt hieronder meer over lood in cannabis:

Pesticiden in cannabis

Veel pesticiden zijn gevaarlijk voor de mens of het milieu. Ongeveer een derde van de monsters bevatte sporen van gewasbeschermingsmiddelen die binnen het EGC niet zijn toegestaan. De hoeveelheid van deze stoffen die je binnen krijgt als je elke dag zou blowen blijft echter ruim onder de hoeveelheid die als schadelijk wordt gezien.

Pieter Oomen vertelt hieronder meer over gewasbeschermingsmiddelen in cannabis:

Schimmels en bacteriën in cannabis

In 20% van de wietmonsters werden microbiologische overschrijdingen gevonden (bacteriën en/of schimmels). Bij hasj werden dergelijke overschrijdingen niet geconstateerd. Eventuele gevolgen voor de gezondheid van overschrijdingen zijn niet goed in te schatten, omdat niet altijd duidelijk is of de aangetroffen micro-organismen ziekmakend (kunnen) zijn. In een klein aantal wietmonsters (respectievelijk 4 en 6) werden schimmels en de in principe ziekmakende bacterie Staphylococcus aureus in hoeveelheden aangetroffen die de limieten overschrijden. Echter, of deze vervuilingen tot ziekte leiden hangt ook sterk af van de gezondheid van de gebruiker.

Pieter Oomen vertelt hieronder meer over bacteriën en schimmels in cannabis:

Aflatoxines in cannabis

Aflatoxines zijn schadelijke stoffen die worden aangemaakt door sommige schimmelsoorten. Geen van de geanalyseerde monsters bevatte concentraties aflatoxines boven de voor het EGC gestelde limieten.

Extra gezondheidsrisico’s waarschijnlijk beperkt

Cannabis in Nederlandse coffeeshops kan dus verschillende vervuilingen bevatten. Ondanks dat de meeste vervuilingen onder de toegestane limieten vallen blijft alertheid wel vereist, zeker waar het gaat om zware metalen. Het EGC biedt de kans om risico’s van cannabiscontaminanten te minimaliseren door kwaliteitseisen centraal te stellen in de teelt.

Lees het volledige rapport hier: Onderzoek experiment gesloten coffeeshopketen – Rapportage nulmeting contaminantenanalyse