Inzicht in online drugsverkoop en preventie

De afgelopen jaren zijn er signalen dat jongvolwassenen gebruik maken van online platforms en sociale media om drugs te kopen. Naar aanleiding van een motie in de Tweede Kamer is gevraagd om meer inzicht te geven in het gebruik van online kanalen om drugs te kopen.

Online verkoop vooral via WhatsApp

Er zijn veel en verschillende online kanalen en platforms waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en met elkaar communiceren over allerlei onderwerpen. Op diezelfde online kanalen kan ook over drugs worden gecommuniceerd. WhatsApp blijkt vaak door jongvolwassenen te worden gebruikt om in contact te komen met iemand die drugs verkoopt. Het gebruik van andere berichten apps of social media platformen om drugs te kopen worden weinig gemeld. Het kopen van drugs via darknet markets (illegale marktplaatsen) lijkt in Nederland beperkt tot een kleine minderheid.

“Voor jongvolwassenen die contactinformatie van een aanbieder van drugs hebben is het kopen van drugs gemakkelijk. De meest gebruikte methode is een 06-dealer waarmee via whatsapp een afspraak gemaakt wordt.” – Ruben van Beek, drugsonderzoeker Trimbos-instituut

Beschikbare online preventie

Online interventies, die meestal op meerdere online platformen te vinden zijn, richten zich in Nederland voornamelijk op het voorkomen van de schade door drugsgebruik (harm reduction). Daarnaast zijn er een aantal online interventies gericht op stoppen of minderen van drugsgebruik die zich vooral richten op het gebruik van cannabis. Zelfhulptools van onder meer Jellinek richten zich ook op andere middelen en verslavingen. Er is één online interventie voor jongvolwassenen die nog geen drugs gebruiken. Die helpt hen voor te bereiden op situaties waarin zij wel met drugs in aanraking komen. Een drempel voor het gebruik van de interventies die zich richten op het stoppen of minderen van drugsgebruik is de afstand tot jongvolwassenen. De interventies worden namelijk niet actief gepromoot in de verschillende digitale ruimtes waar deze doelgroep komt.

“We hebben een beter beeld hoe jongvolwassenen aan hun drugs komen. Er is echter nog veel onbekend over online drugsverkoop en vooral van andere gebruikersgroepen dan uitgaande jongvolwassenen.” – Martha de Jonge, senior onderzoeker drugspreventie Trimbos-instituut

Verdiepend onderzoek nodig

In het rapport adviseren de onderzoekers om:

1. Monitoring van de online markten te continueren of uit te breiden;
2. Online aankoop van drugs door andere groepen dan uitgaanders beter in beeld te krijgen;
3. Digitale afstand tussen preventie en  drugsmarkten te verkleinen;
4. De rol van minder bekende berichtenapps en sociale media in de (door)verkoop van drugs verder te onderzoeken.