Pijnklachten kunnen belangrijke rol spelen in ontwikkeling van suïcidaliteit

Dat pijnklachten samenhangen met psychische problematiek was al bekend. Echter, of pijnklachten een risico vormen voor het ontwikkelen van suïcidale gedachten, ongeacht of er tegelijkertijd ook sprake is van een psychische aandoening, was nog niet eerder onderzocht bij mensen uit de algemene bevolking.

In dit onderzoek is gebruik gemaakt van gegevens van de studie NEMESIS-2, een grootschalig onderzoek uitgevoerd door het Trimbos-instituut naar de psychische gezondheid van de volwassen bevolking. Voor dit onderzoek is uitgegaan van een representatieve steekproef van 5.242 personen die mondeling werden geïnterviewd. Door gebruik te maken van meerdere meetmomenten uit NEMESIS-2 was het mogelijk om de lange termijn effecten (3 jaar) van pijn op suïcidaliteit te onderzoeken.

Pijnklachten en suïcidaliteit

Uit het onderzoek blijkt dat, na controle voor psychische aandoeningen, mensen met matige tot ernstige pijnklachten een meer dan drie keer verhoogde kans hebben om drie jaar later suïcidale gedachten te ontwikkelen vergeleken met mensen die geen pijnklachten ervaren.

Als er vervolgens wordt gecontroleerd voor suïcidaliteit in het verleden, hebben mensen met matige tot ernstige pijnklachten een meer dan twee keer zo grote kans om suïcidale gedachten te ontwikkelen. Daarnaast blijkt dat mensen die in hun alledaagse bezigheden (zoals werk, huishouden) worden belemmerd door pijnklachten een meer dan twee verhoogde kans hebben om drie jaar later suïcidale gedachten te ontwikkelen vergeleken met mensen zonder belemmering van pijnklachten. Ook hier is er gecontroleerd voor psychische aandoeningen en voor suïcidaliteit in het verleden.

Effect van psychische aandoeningen

Omdat psychische aandoeningen, zoals een depressieve stoornis, ook een risicofactor zijn voor het ontwikkelen van suïcidale gedachten, is er in dit onderzoek bekeken of bepaalde psychische aandoeningen een rol spelen in de gevonden resultaten. Dit is bekeken voor stemmingsstoornissen (zoals een depressie), angststoornissen (waaronder sociale fobie en paniekstoornis) en stoornissen in het middelengebruik (zoals alcoholmisbruik). Hieruit bleek dat de verhoogde risico’s van pijnklachten op het ontwikkelen van suïcidale gedachten niet werden verklaard door een psychische aandoening.  

Alertheid noodzakelijk

Pijnklachten vormen een belangrijke risicofactor voor het ontwikkelen van suïcidale gedachten, onafhankelijk van psychische problematiek en eerder doorgemaakte suïcidaliteit. Medewerkers in de gezondheidszorg moeten hier dus alert op zijn, zodat suïcidaliteit sneller ontdekt en mogelijk voorkomen kan worden. Ook zouden deze gevolgen van pijn expliciet onder de aandacht gebracht moeten worden in pijnbestrijdingsprogramma’s en (multidisciplinaire) richtlijnen, zoals de NHG-standaard Pijn.

Meer over dit thema

• Monitoring psychische gezondheid

Zelf suïcidegedachten?

Lees op 113.nl wat je kunt doen als je zelf suïcidegedachten hebt of je zorgen maakt over iemand anders.

Meer info