Nieuwe informatieboekjes helpen kinderen van ouders met psychische problemen of verslaving, en hun ouders
In Nederland hebben gemiddeld 5 kinderen per schoolklas een ouder met psychische en/of verslavingsproblemen (KOPP/KOV). Dat zijn jaarlijks 577.000 minderjarige kinderen. Deze kinderen vinden het vaak lastig om over hun thuissituatie te praten. Wij ontwikkelden een reeks nieuwe informatieboekjes voor (toekomstige) ouders en kinderen van 0-18 jaar om het gesprek hierover te openen.
Mijn dochter begrijpt niet goed wat er met mij aan de hand is. Ik probeer het haar uit te leggen, maar ik mis de juiste woorden. – moeder met verslavingsproblematiek
Ga in gesprek
De informatieboekjes KOPP/KOV helpen om de problemen van de ouder op een voor het kind begrijpelijke manier uit te leggen en geven aan ouders en kinderen tips hoe ze goed met de situatie kunnen omgaan. KOPP/KOV-kinderen hebben vaak vragen als: ‘Waarom is mijn thuissituatie anders?’ ‘Wat gebeurt er als anderen er achter komen dat mijn ouders deze problemen hebben?’ ‘Ligt het aan mij?’ ‘Krijg ik het later ook?’.
Ik vind het naar om mijn moeder zo verdrietig te zien. Ik wil natuurlijk dat ze gewoon gelukkig is en zich goed voelt. Soms heb ik er hoofdpijn van. Ook lukt het me niet altijd om huiswerk te maken omdat ik dan te veel aan het piekeren ben. – kind van een ouder met depressie
Erover praten, de problematiek van de ouder begrijpen, weten hoe je hier mee om kunt gaan en hoe je steun kunt vragen aan anderen is erg belangrijk voor deze kinderen. Zo kunnen de kinderen opgroeien tot veerkrachtige volwassenen en voorkomt het dat kinderen zelf problemen ontwikkelen. Ook voor de ouders is het belangrijk om gesteund te worden bij de extra uitdagingen binnen de opvoeding van hun kinderen.
KOPP/KOV informatie- en voorleesboekjes from Trimbos-instituut on Vimeo.
Actuele informatie, ervaringsverhalen en sprekende illustraties
Het Trimbos-instituut ontwikkelde de KOPP/KOV informatieboekjes met financiering van de Stichting Kinderpostzegels Nederland. Als uitgangspunt namen we hiervoor de oude Kipizivero informatieboekjes die – met een oplage van 20.000 per jaar- veel werden ingezet door professionals die in hun werk in aanraking komen met kinderen van ouders met psychische of verslavingsproblemen. Samen met ouders, kinderen en professionals is de informatie opnieuw bekeken en aangepast naar de huidige informatiebehoefte. Er zijn ervaringsverhalen en sprekende illustraties toegevoegd. De boekjes zijn interactiever en er is meer aandacht voor de rol van hulpverleners. Ook is er voor kinderen in de leeftijd van 5-8 jaar een nieuw voorleesboekje geschreven: ‘Het weerbericht van mijn ouder’. De nieuwe informatiekaarten bieden uitleg over één specifieke psychische stoornis of verslaving, ondersteund met een ervaringsverhaal. De boekjes en kaarten bieden een uitgangspunt voor een gesprek thuis, in de huisartsenpraktijk, op school of bij de psycholoog.
Door de coronamaatregelen en de gevolgen daarvan is er meer aandacht gekomen voor kinderen in kwetsbare situaties én voor preventie van psychische problemen. Bij de KOPP/KOV doelgroep komen die twee direct samen, aangezien deze doelgroep een twee tot drie keer grotere kans heeft zelf op latere leeftijd psychische of verslavingsproblemen te ontwikkelen. Psycho-educatie is essentieel voor deze doelgroep en kan een wezenlijk verschil maken. Wij hopen dan ook dat de nieuwe informatieboekjes heel veel kinderen en ouders zullen bereiken, onder andere via de ggz, verslavingszorg, wijkteams, poh-ggz’s , huisartsen en het onderwijs. En dat de informatie uit de boekjes en de gesprekken die ze daarover met elkaar zullen voeren, bijdragen aan de veerkracht en positieve ontwikkeling van deze kinderen. – Anouk de Gee, projectleider KOPP/KOV
Nieuwe KOPP/KOV informatieboekjes
Er zijn 6 boekjes en 11 informatiekaarten voor ouders en kinderen van verschillende leeftijden. Alle materialen zijn gratis te downloaden. Binnenkort zijn de boekjes ook te bestellen (tegen kostprijs).