Jenny Boumans over Naar het hart van empowerment Deel 2

Wat is de aanleiding voor deze publicatie?
De publicatie is een vervolg op ‘Naar het hart van empowerment’ uit 2012. Samen vormen de publicaties een tweeluik. In het eerste deel wordt het concept empowerment onder de loep genomen. Het tweede deel gaat in op empowermentstrategieën. De publicaties zijn onderdeel van het onderzoeksprogramma ‘Inzicht in sociale interventies’ van Movisie.

Wat is empowerment en is er een verschil met weerbaarheid, regie, kracht of zelfredzaamheid? Of zijn het dezelfde termen?
Empowerment is breder. Empowerment is het proces van toenemende kracht én toenemende macht. Het omvat de dubbele strijd om meer greep te krijgen op persoonlijke beperkingen en kwetsbaarheden alsook op de maatschappelijke omstandigheden die de handelingsmogelijkheden inperken. Doel is aan het roer te staan van het eigen leven, een zinvol bestaan op te bouwen, zich uitend in alle levensgebieden zoals wonen, werken, sociale relaties, zingeving en zorg. Oók wanneer men een ondersteuningsbehoefte heeft en houdt.

Is empowerment niet een verouderde term?
Empowerment heeft een rijke traditie binnen emancipatiebewegingen en de oorsprong van het sociaal werk, maar verouderd? Nee, zeker niet. Het is met de huidige transities juist erg actueel. De scheidingslijnen tussen (geestelijke) gezondheidszorg en samenleving vervagen immers, en dat vraagt om denkkaders en methoden die deze domeinen kunnen omvatten en verbinden. Empowerment kan richtinggevend zijn in het huidige veranderende zorglandschap.

Waarom zou empowerment kunnen helpen bij ondersteuning of professionele zorg?
Het empowermentconcept biedt een kritisch kader om maatschappelijke en persoonlijke uitdagingen van mensen met psychische aandoeningen, niet losgezongen, maar juist in samenhang te bekijken.

Hoe kan je kwetsbare mensen empoweren? Wat is daarvoor nodig?
Er zijn allerlei mogelijkheden om empowermentprocessen te faciliteren. Strategieën op vier niveaus zijn daarbij van belang:

• Persoonlijk: herstellen van identiteit en levensverhaal
• Interpersoonlijk: activiteiten van peer-support collectieven
• Professioneel: ondersteuning vanuit het idee van co-learning
• Maatschappelijk: inspraak in zorgorganisatie, inclusiebeleid en innovatieve diensten op het snijvlak van zorg en welzijn

Waar heeft empowerment een positief effect? En waar niet?
Belangrijk is de erkenning dat er geen standaardrecept voor empowerment bestaat. Het is iets dat bottom-up ontstaat en dus zeer contextafhankelijk is. Positieve resultaten ontstaan daar waar een constructieve dialoog op gang komt tussen cliënten, hun omgeving, ervaringsdeskundigen, professionals en bestuurders en betrokken partijen bereid zijn tot kritische (zelf)reflectie. Averechts werkt het wanneer machtsverhoudingen in stand blijven en cliënten weinig invloed kunnen uitoefenen op zaken die hun leven aangaan, inclusief de zorg die zij ontvangen.

Download of bestel hier Naar het hart van empowerment deel 2:
https://www.movisie.nl/publicaties/naar-hart-empowerment-deel-2
en Naar het hart van empowerment deel 1:
https://www.movisie.nl/publicaties/naar-hart-empowerment

Meer over dit thema

• Herstel, Empowerment, Ervaringsdeskundigheid