Cijfers over GHB: gebruikers en incidenten

UPDATE 11 DECEMBER: De Factsheet GHB met daarin de laatste feiten, cijfers en trends over GHB is nu beschikbaar.

Naar aanleiding van een artikel in NRC over een toename van het aantal GHB gebruikers op de eerste hulp, hebben we de belangrijkste gegevens nog eens op een rij gezet.

Het gebruik van GHB in de algemene populatie is vrij beperkt, maar er zijn relatief veel acute gezondheidsincidenten
In 2016 gebruikte ongeveer 40.000 volwassenen het middel “in het afgelopen jaar”. GHB was in 2017 betrokken bij 22% van de incidenten die in de Monitor Drugsincidenten (MDI) zijn gerapporteerd. Dat is veel in vergelijking met andere middelen, die vaker gebruikt worden maar waar minder incidenten mee zijn.
Zo heeft cannabis 880.000 laatste jaar gebruikers in 2016 en was in 2017 bij 25% van de incidenten sprake van cannabisgebruik. Xtc telt 390.000 laatste jaar gebruikers en bij 30% van de incidenten was sprake van xtc gebruik.

De mate van vergiftiging bij GHB-incidenten is zorgwekkend hoog en substantieel hoger dan bij de andere drugs
Gegevens van spoedeisende eerste hulp afdelingen (SEH’s) uit de MDI laten zien dat 85% van de patiënten onder invloed van GHB een matige of ernstige vergiftiging heeft. Dat wil zeggen dat zij niet goed of helemaal niet meer aanspreekbaar zijn. Een deel van hen is in coma. Bij de ambulances is de mate van vergiftiging nog hoger: 88% heeft na gebruik van GHB als enige drug (al dan niet in combinatie met alcohol) een matige of ernstige vergiftiging. Op EHBO-posten is dat 62%, schrikbarend hoog in vergelijking met cannabis (15%), xtc (22%) en amfetamine (14%).

De Randstad en daarbuiten 
Buiten de Randstad speelt GHB een relatief grote rol in het aantal acute drugsgerelateerde gezondheidsincidenten; in de Randstad is echter het absolute aantal hoog, omdat daar nu eenmaal veel meer drugsincidenten zijn.
GHB-vergiftigingen maken in de Randstad, ten opzichte van andere drugs, een beperkt deel uit van alle acute gezondheidsproblemen na drugsgebruik. Buiten de Randstad maakt GHB een veel groter deel uit van de acute incidenten. Maar: omdat er veel meer gezondheidsincidenten na drugsgebruik zijn in de Randstad dan daarbuiten, is het absolute aantal GHB incidenten in steden als Amsterdam en Rotterdam ook groot.

Nog een aantal feiten op een rij: 

• Een GHB-coma is een ernstige complicatie
  Tijdens een coma zijn reflexen minder of afwezig en kan je stikken in braaksel of spuug. Tijdens een coma daalt de ademhaling en ontstaat zuurstoftekort in de hersenen. Dat kan schade geven aan hersenfuncties; zeker als een gebruiker vaker in coma belandt. Tijdens een coma weet je niet wat anderen met je doen en ben je dus erg kwetsbaar, bijvoorbeeld voor seksueel misbruik of diefstal.
• GHB is een zwaar verslavende stof
  GHB-gebruikers kunnen in korte tijd verslaafd raken. Veel GHB-verslaafden hebben lange tijd zelf niet door dat ze verslaafd zijn. Afkicken van een GHB-verslaving is heel moeilijk. De kans op terugval na afkicken is heel groot. Als iemand die verslaafd is aan GHB plotseling stopt met gebruik kunnen de acute onttrekkingsverschijnselen levensbedreigend zijn.

Meer over dit thema

• Drugsbeleid voor gemeenten
• Alcohol, drugs & uitgaan