1000 ambassadeurs voor een rookvrije start voor ieder kind

28 oktober 2020

Wat een mijlpaal, Rookvrije Start heeft op dit moment maar liefst 1000 ambassadeurs. Verloskundigen, gynaecologen, kraamverzorgenden, huisartsen, jeugdartsen, (jeugd)verpleegkundigen, kinderartsen, verslavingsartsen, stoppen-met-roken coaches en andere zorgprofessionals die samen werken aan een rookvrije start voor ieder kind.

1000 ambassadeurs waarmee we samenwerken aan een rookvrije start voor ieder kind. Ieder op z’n eigen manier: in de spreekkamer bij een paar met zwangerschapswens, tijdens de zwangerschapscontroles, bij de kersverse ouders thuis, op het consultatiebureau, aan de telefoon of in de huisartsenpraktijk. Samen tijdens een vergadering van het Verloskundig Samenwerkingsverband (VSV), achter de computer om een e-learning te doen of om beleid uit te werken. 1000 ambassadeurs verspreid over het hele land. Samen zetten we ons in om (aanstaande) ouders te motiveren om te stoppen met roken en rookvrij te blijven.

5 jaar Taskforce Rookvrije Start

We hebben in 5 jaar veel bereikt. In 2015 ontstond het idee voor een landelijke taskforce tijdens een bijeenkomst over rookvrij opgroeien georganiseerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) voor zorgverleners uit verschillende beroepsgroepen. De babysterfte in Nederland was nog steeds relatief hoog in vergelijking met andere Europese landen en ruim 1 op de 10 vrouwen rookte door tijdens de zwangerschap. De verschillende vertegenwoordigers van beroepsverenigingen uit de geboorte- en jeugdgezondheidszorg en de landelijke partijen College Perinatale Zorg (CPZ), ZonMw, het ministerie van VWS en het Trimbos-instituut bundelen sindsdien hun krachten in de Taskforce Rookvrije Start. We spannen ons in om kennis, materialen en methodieken te ontwikkelen en implementeren. Samen met alle partijen en ambassadeurs werken we aan het doel dat elk kind rookvrij kan opgroeien.

In gesprek met ouders over stoppen met roken

Uit monitors en gesprekken blijkt dat zorgverleners het lastig vinden om (aanstaande) ouders te motiveren om te stoppen met roken. Hoe kan je stoppen met roken op een prettige manier bespreken, zonder hierbij de vertrouwensband te schaden? We ontwikkelen e-learnings en workshops waarmee we zorgverleners helpen om op een open, motiverende manier met ouders in gesprek te gaan over stoppen met roken. Al ruim 4.500 zorgverleners hebben de e-learnings met veel enthousiasme gevolgd. We zorgen voor een toolkit met ondersteunende materialen, zoals bureaukaarten met voorbeeldzinnen, animaties en beeldverhalen. De effectieve telefonische coaching Rookvrije Ouders biedt een oplossing voor al die zorgverleners die aangaven niet te weten naar wie ze (aanstaande) ouders kunnen doorverwijzen voor hulp bij stoppen met roken. Alle zorgverleners kunnen tijdens het gesprek, samen met de ouder, het online formulier invullen. De coach van Rookvrije Ouders neemt vervolgens zelf contact op met de ouder voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.

Van landelijk naar lokaal

Uiteindelijk moet het lokaal gebeuren. In elk ziekenhuis, in elke verloskundigen- of huisartsenpraktijk, in de kraamweek en op elk consultatiebureau. Daarbij is het belangrijk dat zorgverleners met elkaar samenwerken en informatie over stoppen met roken aan elkaar overdragen. Uit de monitor Rookvrije Start blijkt dat VSV’s hier al hard mee aan de slag zijn, maar ook tegen knelpunten aanlopen. Daarom zetten we ons ervoor in dat er gezamenlijk stoppen-met-roken beleid gemaakt wordt, in lokale taskforces. We gaan op (online) werkbezoek, om lokale taskforces te adviseren over hun stoppen-met-roken zorg. Wij krijgen als landelijke taskforce inzicht in goede voorbeelden en knelpunten. Deze informatie en goede voorbeelden hebben we verwerkt in een nieuwe online tool, die binnenkort gelanceerd wordt, waarmee lokale taskforces hun stoppen-met-roken beleid kunnen (door)ontwikkelen.

Terugvalpreventie en preconceptie

We hebben hard gewerkt. Maar we zijn er nog niet. Het goede nieuws is dat de prevalentie daalt. In 2018 rookte 7% van de vrouwen op enig moment tijdens de zwangerschap. Er sterven jaarlijks minder baby’s doordat de moeder tijdens de zwangerschap rookt. Wel valt nog steeds bijna de helft (43%) van de vrouwen die gestopt zijn, na de bevalling weer terug. We zien dat zorgverleners nog weinig structureel met ouders in gesprek gaan over rookvrij blijven na de zwangerschap. Daarom gaan we aan de slag met de ontwikkeling en implementatie van een zorgpad ná de zwangerschap. Ook gaan we pilots doen bij organisaties uit de jeugdgezondheidszorg, die een belangrijke rol spelen in de terugvalpreventie. Verder zien we kansen in de preconceptiefase. De helft van de vrouwen die vóór de zwangerschap roken, stopt in het eerste trimester. Juist ook die eerste fase, van bevruchting tot aan een positieve zwangerschapstest, is cruciaal voor een gezonde ontwikkeling van het kind. Daarom gaan we met experts uit wetenschap en praktijk werken aan een gezamenlijke strategie en een preconceptioneel zorgpad.

Bedankt ambassadeurs!

Ambassadeurs, bedankt! Dankzij jullie krijgen we steeds meer inzicht in wat er nodig is om goede stoppen-met-roken zorg aan (aanstaande) ouders te bieden. Jullie hebben ons geholpen met enquêtes, verkenningen en werkbezoeken. Jullie waren op de ambassadeursbijeenkomsten in 2017 en 2019 waar jullie ons inspireerden. En van daaruit hebben we onze producten ontwikkeld, die jullie helpen implementeren. Ook bedankt aan al jullie collega’s die zich hard inzetten voor de rookvrije start. Met jullie gaan we verder voor de volgende 1000 ambassadeurs.

Word ook ambassadeur!

Vind jij ook dat elk kind recht heeft op een rookvrije start? Word ambassadeur en help mee aan een rookvrije start! Ga naar de website van de Rookvrije Start voor meer informatie over onze ambassadeurs, scholing, materialen en nieuwsbrieven.