1 op de 3 rokers doet een stoppoging, maar dat is niet genoeg

31 mei 2021

Iets meer dan 20% van de volwassenen rookte in 2020. Ruim 1 op de 3 heeft in 2020 een serieuze stoppoging gedaan. Dit blijkt uit gegevens van de Gezondheidsenquête van de Leefstijlmonitor 2020 die op Wereld Niet-Rokendag (31 mei) uitkomen. De doelstellingen uit het Nationaal Preventieakkoord worden daarmee niet gehaald.

Programmahoofd Tabaksontmoediging bij het Trimbos-instituut Marc Willemsen:

Het aantal serieuze stoppogingen zou eigenlijk fors moeten stijgen. In het Nationaal Preventieakkoord heeft de overheid als doel gesteld dat in 2020 jaarlijks 50% van de rokers een serieuze stoppoging doet. Dat is dus niet gehaald. Daarom is het heel belangrijk dat de overheid niet verslapt en ook voor het Preventieakkoord 2.0 blijft werken aan een rookvrije samenleving.”

Langzame ontwikkelingen bij rokers met een middelbare of lage opleiding

Uit de Gezondheidsenquête blijkt ook dat er significant meer mensen met een middelbare of lage opleiding roken, dan mensen met een hoge opleiding. Willemsen:

In alle groepen zou je graag willen zien dat mensen minder gaan roken; niet alleen in de groep hoogst opgeleiden. Dit betekent dat we breed moeten inzetten op mensen met een middelbare opleiding en lage opleiding. In een vernieuwd preventieakkoord zou hier ook explicieter aandacht voor moeten komen.”

Percentage rokers blijft dalen, maar dit gaat langzaam

De afname in het aantal rokers is een optelsom van minder jongeren die beginnen met roken en rokers die stoppen met roken. De afgelopen 5 jaar zijn er verschillende maatregelen genomen om te voorkomen dat jongeren beginnen met roken en mensen die roken te helpen om te stoppen. Zo zijn alle rookwaren uit het zicht gehaald in de supermarkt, zijn veel publieke terreinen rookvrij geworden, is de accijns op tabak verhoogd en zijn er voorlichtingscampagnes gevoerd. Dat tabaksontmoedigingsmaatregelen zin hebben, is te zien aan het percentage rokers. Tussen 2014 en 2020 is dit significant gedaald van 25,7 naar 20,2%. Willemsen:

Goed nieuws dat het percentage rokers daalt. Maar in het huidige tempo hebben we in 2040 nog stééds meer dan de 5% rokers waar we in het Preventieakkoord naar streven. Dat is overigens in het meest gunstige scenario waarin alle maatregelen die in het Nationaal Preventieakkoord zijn afgesproken ook maximaal worden doorgevoerd. De overheid moet dus absoluut niet verslappen en juist nu doorpakken op tabaksontmoediging.”

Hulp bij stoppen met roken: PUUR rookvrij is weer te zien en horen

Om mensen die roken te stimuleren om een serieuze en effectieve stoppoging te doen, is de overheidscampagne PUUR rookvrij ontwikkeld. Vanaf 31 mei is deze campagne weer te zien op radio, tv en online. (Zorg)professionals die de campagne willen verspreiden kunnen terecht op puurvoorprofs.nl. Voor directe hulp bij stoppen met roken is er Ikstopnu.nl of de Stoplijn (0800-1995).

Meer weten over roken, stoppen met roken en het gebruik van e-sigaretten in Nederland?

Bekijk de kerncijfers roken 2020

Leefstijlmonitor

De gegevens in deze factsheet zijn afkomstig uit de Gezondheidsenquête/Leefstijlmonitor van CBS i.s.m. RIVM en Trimbos-instituut, 2020.

Het Nationaal Preventieakkoord
Om gezondheidsschade en zorgkosten te verminderen wil de overheid roken nadrukkelijk ontmoedigen. In het Nationaal Preventieakkoord staan maatregelen die moeten leiden tot een rookvrije generatie in 2040. Het preventieakkoord is een lange-termijn afspraak tussen de overheid en maatschappelijke organisaties. Doordat er verkiezingen zijn geweest en er een nieuw kabinet komt, moet de invulling van het preventieakkoord voor de komende jaren in de nieuwe kabinetsperiode een vervolg krijgen.