Stoppen met roken heeft altijd zin, maar vóór een operatie zeker

Veel mensen die roken worden hierdoor ziek. In Nederland zijn er naar schatting 672.000 mensen die lijden aan een chronische ziekte door roken, zoals kanker, COPD en hart- en vaatziekten. Vaak zijn het aandoeningen waarvoor operaties nodig zijn. Als cardioloog ziet Van der Veen dagelijks patiënten die ziek zijn door het roken. Is stoppen met roken dan te laat voor hen? Zeker niet!

Waarom stoppen met roken vóór een operatie zo belangrijk is

Van der Veen: “Bij mensen die een operatie ondergaan, zorgt stoppen met roken er in ieder geval voor dat die operatie beter verloopt. We weten namelijk dat de kans op complicaties tijdens en na een operatie een stuk lager is als ze gestopt zijn met roken. Zo is aangetoond dat operatiewonden beter genezen en is de kans op infecties en hartinfarcten na een operatie lager. Dus als de operatie-indicatie is gesteld, dan is het belangrijk dat de patiënt zo snel mogelijk stopt met roken. Hoe langer mensen van tevoren stoppen, hoe beter. We hebben aanwijzingen dat het effect van stoppen met roken al optreedt als ze drie of vier weken vóór de operatie stoppen.”

In verschillende ziekenhuizen in Nederland kunnen patiënten in de weken vóór de operatie meedoen aan een prehabilitatieprogramma, zodat ze zo fit en gezond mogelijk een operatie ingaan.
Van der Veen: “Eigenlijk willen we met prehabilitatie de bekende ‘wachttijd’ voor een operatie gaan inrichten als ‘voorbereidingstijd’. In zo’n programma krijgen patiënten onder andere voedingsadviezen en lichamelijke training. Voor een roker hoort daar natuurlijk ook stoppen met roken bij.”

Zet het Very Brief Advice Plus (VBA+) in

Toch kunnen zorgverleners het in de praktijk lastig vinden om in gesprek te gaan over stoppen met roken. Ze hebben vaak weinig tijd in het consult om roken te bespreken, en ook denken ze vaak dat patiënten er niet op zitten te wachten omdat ze al genoeg aan hun hoofd hebben. Uit onderzoek weten we gelukkig dat de meeste patiënten in de periode voor een operatie extra gemotiveerd zijn om te stoppen met roken. We weten ook dat het gesprek over stoppen met roken niet lang hoeft te duren. Met het Very Brief Advice Plus (VBA+) geef je als zorgverlener een kort en krachtig stopadvies, en zorg je er vervolgens voor dat de patiënt warm verwezen wordt naar stoppen-met-rokenbegeleiding.

Passende hulp om rookvrij te worden

Om te zorgen dat patiënten op de lange termijn rookvrij blijven, kun je als zorgverlener het beste warm verwijzen naar een intensief stoppen-met-rokenprogramma. In zo’n programma ontvangt de patiënt gedragsmatige begeleiding eventueel gecombineerd met medicatie.

Van der Veen: “Veel ziekenhuizen bieden gelukkig al passende hulp bij stoppen met roken. In ons ziekenhuis Isala in Zwolle hebben we een stoppen-met-rokenconsulent die de diverse mogelijkheden voor stoppen met roken met een patiënt bespreekt en ervoor zorgt dat deze patiënt daar ook echt terechtkomt. We merken dat dat goed werkt en patiënten erg blij zijn als stoppen lukt.”

Stoppen-met-rokenprogramma’s voor ziekenhuizen

Is er in jouw eigen ziekenhuis geen stoppen-met-rokenprogramma? Via ikstopnu.nl/buurt vind je gekwalificeerde stoppen-met-rokenbegeleiders in de buurt.

Kijk op ikstopnu.nl/professionals voor meer informatie per beroepsgroep. Denk aan gratis materialen en naar welke hulp je je cliënt of patiënt kunt doorverwijzen.

Meer lezen?

Download de gratis Factsheet ‘Stoppen met roken in de periode rond een operatie of kankerbehandeling’.