Een (gemeentelijke) aanpak specifiek voor GHB-problematiek, is dat nodig?

GHB is een sterk verslavend middel. Eenmaal verslaafd is het ontzettend moeilijk om er blijvend vanaf te komen. GHB-verslaving is een hardnekkig probleem. Het levert veel overlast op en vraagt veel inzet van de hulpverlening. Deze problematiek kent drie uitdagingen die met een gemeentelijk GHB-casusoverleg kunnen worden aangepakt: 1) de gebruiker in beeld krijgen en in beeld houden, 2) verbinden van professionals en domeinen, en 3) gefocust inzetten van mensen en middelen. Een specifiek op GHB-problematiek gerichte aanpak helpt bij het vinden van een oplossing voor deze uitdagingen.

Het Trimbos-instituut heeft, in samenwerking met Novadic-Kentron, Tactus Verslavingszorg, de gemeente Etten-Leur, de gemeente Twenterand en het Nijmegen Institute for Scientist-Practitioners in Addiction (NISPA), een veelbelovende methode ontwikkeld om Nederlandse gemeenten te helpen GHB-problematiek aan te pakken. Door de inzet van een casusoverleg, gericht op GHB-problematiek, werken professionals intensief samen aan een leven zonder GHB voor hun cliënten.

De impact van GHB-verslaving

GHB-verslaving is hardnekkig en het risico op terugval zeer groot. Verslaafde gebruikers ervaren het leven met GHB als moeilijk, maar het leven zonder GHB als ondragelijk. Daarbij is deze groep gebruikers zeer gesloten. GHB-gebruik kan lang verborgen gehouden worden. Mensen kunnen ondanks hun verslaving nog lang functioneren. Dat maakt ook dat ze lange tijd de hulpverlening op afstand houden, omdat ze weinig problemen ervaren. Tot het moment dat het niet meer lukt om te functioneren. Op dat moment zijn ze alle controle kwijt en is hun leven op vrijwel elk vlak ontregeld. Gebruikers komen dus ook vaak pas in beeld als ze al jarenlang met verslaving kampen.

Verslaafde gebruikers ervaren het leven met GHB als moeilijk, maar het leven zonder GHB als ondragelijk

De gebruiker in beeld krijgen en in beeld houden

Eenmaal op dat punt beland, is iemand in een doolhof van problemen terecht gekomen. Niet alleen de verslaving ontregelt het leven, ook schulden en een gebrek aan daginvulling spelen hierin bijvoorbeeld mee. Daardoor is het niet meer duidelijk waar te beginnen met het oplossen van de problemen. De stap naar de verslavingszorg wordt niet direct gemaakt, omdat de persoon met GHB-problematiek de uitweg uit het doolhof niet meer ziet. Op dat punt komt de persoon terecht in een vicieuze cirkel van incidenten, opnames en terugval in verslaving die moeilijk te doorbreken is. Deze groep gebruikers actief opzoeken en meenemen in een traject is essentieel om dit proces te doorbreken. Dat vraagt betrokken professionals die de tijd, de ruimte en het netwerk hebben om de groep in beeld te krijgen en te houden.

Verbinden van professionals en domeinen is noodzakelijk

Professionals verzetten goed werk en werken hard vanuit hun eigen expertise om GHB-problematiek aan te pakken. We zien dat in de praktijk de taken van organisaties en professionals afgebakend zijn en op verschillende plekken zijn belegd, maar niet altijd met elkaar zijn verbonden. Hierdoor kan een gebruiker in beeld bij de politie komen door bijvoorbeeld een incident, maar weer uit beeld verdwijnen doordat er geen vervolg op het contact plaatsvindt vanuit hulpverlening. De huidige overlegstructuren van gemeenten sluiten niet goed genoeg aan bij wat iemand met GHB-problematiek nodig heeft. Door het brede karakter van de overleggen moet de aandacht verdeeld worden over meerdere problematieken. Daardoor zijn er niet genoeg handvatten en snelheid om door te pakken en individueel maatwerk te leveren bij GHB-problematiek.

Taken die in het casusoverleg worden uitgezet worden direct uitgevoerd door de leden van het casusoverleg, want doorpakken is extreem belangrijk

Het GHB-casusoverleg: gefocust inzetten van mensen en middelen

Een persoon met GHB-problematiek moet gaan inzien dat het leven zonder GHB de moeite waard is. In een klein casusoverleg werken de gemeente, politie en instelling voor verslavingszorg intensief samen en stemmen intensief af. Met eigen middelen en mandaat kunnen ze acties snel uitzetten en uitvoeren. Het casusoverleg pakt de regie in de casus op en biedt overzicht in deze situatie. Per casus wordt maatwerk geleverd; een aanpak op maat met en voor de cliënt, passend bij zijn of haar situatie. Taken die in het casusoverleg worden uitgezet worden direct uitgevoerd door de leden van het casusoverleg, want doorpakken is extreem belangrijk . Waar nodig worden anderen betrokken, zoals de woningbouwvereniging of de afdeling werk en inkomen van de gemeente. Deze aanpak is uitgewerkt in de handreiking “Bezieling en bereikbaarheid. Samen werken aan een leven zonder GHB”.

Wat levert deze manier van werken op?

Door met het GHB-casusoverleg te werken wordt zowel de groep personen met GHB-problematiek in beeld gebracht en geholpen, alsook de samenwerking tussen verschillende organisaties versterkt. In de gemeenten Etten-Leur en Twenterand is het met deze manier van werken gelukt om de groep met deze problematiek te helpen om de problematiek aan te pakken én met resultaat. In beide gemeenten is een aanzienlijke groep gebruikers geholpen, waarbij een deel daarvan langdurig abstinent is. Doordat de groep zo goed in beeld is, kan bij terugval meteen ingegrepen worden om verdere problematiek te voorkomen. Kortom: is een specifiek op GHB-problematiek gefocuste aanpak nodig? Ja. Het helpt de individuele personen met GHB-problematiek en het netwerk waarin zij verkeren in beeld te krijgen en te houden. Daardoor kan worden doorgepakt en kan problematiek op maat worden opgepakt, aangepakt en voorkomen.

Gezocht: gemeenten die aan de slag willen met GHB-problematiek

Het Trimbos-instituut begrijpt dat deze problematiek voor gemeenten vaak een grote uitdaging is. We helpen gemeenten graag bij het zetten van de stappen die nodig zijn om GHB-problematiek aan te pakken. Een greep uit het aanbod:

• Een inspiratiesessie voor uw gemeente en instanties die betrokken zijn bij de GHB-problematiek waarin centraal staat hoe GHB-problematiek aangepakt kan worden en wat dit vraagt van gebruikers, hun omgeving en professionals;
• Een training voor uw gemeente en samenwerkingspartners in het implementeren en uitvoeren van de aanpak;
• Uw gemeente adviseren in het bereiken en activeren van gebruikers.
• Uw gemeente ondersteunen en begeleiden bij het werken via een casusoverleg volgens de handreiking GHB-aanpak voor gemeenten – Uitvoeren van een onderzoeks- en werktraject om de aard, omvang en aanpak van de problematiek in uw gemeente in kaart te brengen (voor dit traject is een bijdrage vanuit uw gemeente nodig).
• Structurele, langdurige begeleiding bij de implementatie en uitvoering van de aanpak (voor dit traject is een bijdrage vanuit uw gemeente nodig).

Meer informatie

Bent u geïnteresseerd? Wilt u eens vrijblijvend hierover doorpraten of misschien twijfelt u nog of de aanpak past bij uw gemeente? Ik kijk graag samen met u naar de mogelijkheden.