Alcohol en drugs op evenementen

Richtlijnen voor risicoschattingen, advisering over crowd control, checklijsten voor veiligheidsmaatregelen en hygiënerichtlijnen – het is er allemaal. Wat een tijd nog onderbelicht bleef, was de rol van alcohol- en drugsgebruik bij het ontstaan van veiligheids- en gezondheidsrisico’s op evenementen. Het Trimbos-instituut ontwikkelde daarom een Leidraad voor gemeenten, vol maatregelen om problemen door alcohol- en drugsgebruik te voorkomen en te beperken.

Alcohol en drugs: fun of risicofactor?

Op veel (muziek)evenementen gebruiken mensen alcohol en soms drugs om de feestvreugde te verhogen, de beleving te intensiveren of het langer vol te kunnen houden. Maar mensen onder invloed kunnen ook onwel of ziek worden en zelfs met levensbedreigende effecten van alcohol en drugs te maken krijgen. Daarnaast kunnen er veiligheidsproblemen ontstaan. Zo hebben mensen onder invloed, afhankelijk van het gebruikte middel, nogal eens een korter lontje. Zij kunnen gezichtsuitdrukkingen minder goed interpreteren waardoor misverstanden en ruzie op de loer liggen. Het opvolgen van aanwijzingen van de beveiliging levert problemen op omdat mensen niet meer alert zijn. Ook gaan ze eerder in ‘wij en zij’ denken en andere bezoekersgroepen of zelfs de beveiliging of de hulpverlening als tegenstander zien. Onder invloed overschrijden mensen eerder hun eigen grenzen of die van anderen, waardoor zij dingen doen waarvan ze achteraf spijt krijgen of anderen schade toebrengen.

Het uit de hand gelopen facebookfeestje Project X in Haren en de rellen bij de opening van het strandseizoen in Hoek van Holland in 2009 waren extreme voorbeelden van hoe het mis kan gaan met middelengebruik op evenementen. Maar er zijn jaarlijks talloze drank- of drugs gerelateerde openbare ordeverstoringen en gezondheidsincidenten te betreuren zoals hulpverleners die in de nieuwjaarsnacht door dronken mensen met vuurwerk worden bestookt, minderjarigen die in coma raken door alcoholgebruik of jongvolwassenen die (soms levensgevaarlijk) oververhit raken door gebruik van ecstasy.

Aan de Leidraad

Zowel gemeenten als organisatoren hebben belang bij een geslaagd feest dat in veiligheid verloopt en waarop de EHBO geen overuren hoeft te draaien. In ‘Alcohol en drugs op evenementen. Leidraad voor gemeenten’ die het Trimbos-instituut in 2013 voor het eerst uitgaf, wordt niet alleen toegelicht hoe die risico’s van alcohol en drugs precies in elkaar zitten, maar krijgt u bovendien handvatten om problemen te voorkomen. Het begint met een risicoanalyse. Daarin kunt u op basis van onder meer het type evenement, de bezoekers die verwacht worden en het verwachte alcohol- en drugsgebruik, een inschatting maken van de risico’s door alcohol en drugs. Jonge bezoekers zorgen door hun onervarenheid bijvoorbeeld eerder voor gezondheidsproblemen door alcohol, toeristen kennen de sterkte van de Nederlandse drugs niet en dancefeesten brengen meer drugsgebruik met zich mee dan popevenementen. Met de risicoanalyse in de hand loopt u samen met de samenwerkingspartners en adviseurs de verschillende onderdelen van het evenement na en worden waar nodig aanpassingen voorgesteld of in de vergunningsvoorwaarden opgenomen. Gekeken wordt onder meer naar de huisregels, de afspraken met betrekking tot toezicht, het schenkbeleid, het activiteitenaanbod, vervoersmogelijkheden en de EHBO voorzieningen. En het eindigt met een goede evaluatie na afloop van het evenement zodat geleerd kan worden van de successen en valkuilen.

Alle aandachtspunten snel in beeld

Van de Leidraad is onlangs een interactieve PDF gemaakt; een hulpmiddel om de Leidraad snel te scannen en om met de betrokken samenwerkingspartners de verschillende aandachtspunten langs te lopen.

In kleine gemeenten is alles anders

De handreiking lijkt een welkome bron van (aanvullende) informatie en advies te zijn voor gemeenteambtenaren en anderen die betrokken zijn bij evenementen. Maar… Natuurlijk is er een maar. We krijgen signalen dat de Leidraad voor kleinere evenementen met een lokale of regionale uitstraling niet helemaal op maat is. Sommige maatregelen lijken niet haalbaar en op knelpunten waarmee men in een kleine gemeenschap te maken heeft, wordt te weinig ingegaan. Eerste verkennende gesprekken leren ons dat sociale druk, traditie en financiële belangen een rem zetten op ontwikkeling van goed alcohol- en drugsbeleid. Daar gaan we dit jaar verder in duiken. Graag komen we in contact met gemeenten die lokaal of regionaal georiënteerde evenementen organiseren en die daarbij tegen knelpunten aanlopen op het gebied van alcohol en drugs. Deel met ons uw vragen, problemen en zeker ook uw successen. Verhalen van bestuurlijke moed, het gebruik maken van sociale druk en creatieve oplossingen om een goed alcohol- en drugsbeleid te realiseren: allemaal zeer welkom. Stuur een mail met uw ervaringen en ideeën naar Aukje Sannen of Chella Harreveld.

Eind van dit jaar leveren we een geactualiseerde versie van de Leidraad op, dus voor het evenementenseizoen van 2020 kunt u daar nog de vruchten van plukken.