Eén van de belangrijkste pijlers van het Nationaal Preventieakkoord is het terugdringen van het gebruik van tabak en alcohol onder jongeren.
Hoe later jongeren in aanraking komen met genotmiddelen, hoe groter de kans dat ze ook op latere leeftijd hiermee verstandig om zullen gaan. Verschillende onderzoeken monitoren het middelengebruik onder leerlingen in het primair en regulier voortgezet onderwijs (Peilstationsonderzoek Scholieren en Health Behaviour in School-aged Children, HBSC).
Echter, veel leerlingen van 16 t/m 18 jaar hebben het voortgezet onderwijs al afgerond en studeren verder op een mbo of hbo. Om een completer beeld te krijgen van het middelengebruik onder jongeren van 16 t/m 18 jaar heeft het Trimbos-instituut in het najaar van 2021 voor de vierde keer het middelengebruik onder 16- t/m 18-jarige studenten op het mbo en hbo onderzocht.
Dit werd gedaan op dezelfde wijze als de eerste drie middelenmonitoren mbo-hbo, die werden uitgevoerd in 2015, 2017 en 2019. De monitor meet het gebruik van tabak, de e-sigaret, verhitte tabak (nieuw), nicotine zakjes (nieuw), waterpijp, alcohol, lachgas, cannabis en andere drugs zoals XTC, cocaïne, nieuwe psychoactieve stoffen en paddo’s. Ook zijn vragen gesteld over het kopen van alcohol en tabak.
Omdat 16-jarigen vrijwel alleen op het mbo zitten, en niet op het hbo, en er verschillen zijn in middelengebruik tussen het mbo en hbo rapporteren we de cijfers zowel per leeftijd als per onderwijstype. Hierbij worden ook vergelijkingen gemaakt met scholieren op het voortgezet onderwijs uit het HBSC-onderzoek 2021. Daarnaast worden de veranderingen in gebruik sinds 2015 beschreven. Dit geeft concrete aanknopingspunten voor beleid.
