Heeft u één stopminuutje?
Nu u de patiënt toch ziet… geef een kort rookstopadvies
Of de patiënt nu komt voor een pilrecept, hoestklachten of hoge bloeddruk: een kort gesprek over roken kan in vrijwel elk consult. De meeste rokers verwachten dat zelfs van hun zorgverlener.
Een rookstopadvies kan al binnen één minuut. Met elk half uur een tabaksdode in Nederland is zo'n stopminuutje goed besteed.
Ik wil graag...
Stoppen-met-rokenadvies: de VBA+ methode
Het VBA+ (Very Brief Advice Plus) is een bewezen effectief kort stoppen-met-rokenadvies voor zorgverleners. De methode is eenvoudig toepasbaar in drie stappen: vraag - vertel - verwijs. Het kost slechts één minuut en maakt een groot verschil. Geen opgeheven vingertje, maar een positief advies: “Als u wilt stoppen met roken, zijn daar goede methoden voor en ik kan u doorverwijzen.”
Kort stoppen-met-rokenadvies met VBA+: Vraag – Vertel – Verwijs
- Vraag naar rookstatus: “Nu u hier toch bent…Rookt u (nog)?”
- Vertel dat professionele hulp eventueel in combinatie met ondersteunende medicatie het meest effectief is: “Mocht u willen stoppen, dan gaat dat het beste met professionele begeleiding en eventueel pleisters of andere medicatie. Het is gratis. Zou u dit willen?”
- Verwijs warm: Bij interesse of twijfel: “Mag ik uw gegevens delen met een stoppen-met-roken begeleider om een afspraak voor u in te plannen?" Plan zelf direct een afspraak bij begeleider in de eigen organisatie, of bij een begeleider in de buurt.
Iedere zorgverlener kan een rookstopadvies geven, maar de stopbegeleiding hoef je niet zelf te doen. Er zijn gespecialiseerde rookstopcoaches die de gedragsondersteuning kunnen bieden, eventueel aangevuld met medicatie op voorschrift van een arts. De kracht van het VBA+ ligt onder andere in de warme verwijzing (de 'plus'). Nederlands onderzoek toont aan dat dit de kans op deelname aan een rookstopbehandeling 17 keer vergroot ten opzichte van alleen een folder meegeven.
Waarheen verwijzen?
Een warme doorverwijzing kan op meerdere manieren plaatsvinden. Zo is het mogelijk om door te verwijzen naar een geaccrediteerde stoppen-met-rokencoach binnen de huisartsenpraktijk, een vrijgevestigde coach of een coach die werkzaam is bij een van de grotere stoppen-met-rokenaanbieders.
In sommige ziekenhuizen is het mogelijk te verwijzen naar een rookstoppoli, leefstijlzorgloket of rookstopconsulent. Vaak kan de patiënt voor motivatieverhoging worden verwezen naar een praktijkondersteuner (POH) of doktersassistent. Het landelijk aanbod van rookstopcoaches is te vinden op ikstopnu.nl/buurt. In sommige regio’s houdt ook de GGD het aanbod bij.
Bekijk de video en ontdek het geheim van dr Smit
Hoe kan het..., wat dóet ze...?
E-learning Rookstopadvies en extra ondersteuningsmaterialen
Meer weten en doen?
- Er is een gratis en geaccrediteerde e-learning ‘Het stoppen-met-rokenadvies. Hoe geef ik dat?’ beschikbaar.
Deze biedt extra verdieping over het starten van een gesprek over stoppen met roken, het geven van een stoppen-met-rokenadvies en het gericht doorverwijzen naar begeleiding. - Huisartsen en praktijkondersteuners kunnen gebruikmaken van een gratis geaccrediteerde nascholing.
Deze nascholing bevat praktische do’s en don’ts die direct toepasbaar zijn in de huisartsenpraktijk. - De compacte kenniskaart met praktische gesprekstechnieken is gratis te downloaden.
De kaart bevat heldere richtlijnen, wetenschappelijk onderbouwde feiten en antwoorden op veelgestelde vragen. - Het VBA+ zakkaartje met de drie uitgeschreven vragen.
Dit compacte kaartje is eenvoudig te downloaden en te printen – handig om bij de hand te houden tijdens consulten. - Voor wachtkamerschermen is een kort wachtkamerfilmpje beschikbaar.
Het filmpje bevat een bondige uitleg over de voordelen van stoppen met roken en roept patiënten op hierover het gesprek aan te gaan met hun arts of zorgverlener. - Wetenschappelijke achtergrondinformatie staat in de Factsheet Rookstopadviesmethoden en op VBA+: effectieve aanpak om patiënten te verbinden met hulp.
- Het VBA+ is opgenomen in de richtlijn over tabaksontmoediging in het ziekenhuis van de Federatie Medisch Specialisten.
- Voor de huisartsenzorg is informatie over het VBA+ opgenomen in de praktijkhandleiding Leefstijl Stoppen met Roken.
Praktijkvoorbeeld Rookstopadvies (VBA+)
Wat RookStopZorg doet
In Nederland roken meer dan 2,5 miljoen mensen en er overlijden nog steeds jaarlijks 20.000 mensen aan de gevolgen van roken. Het doel van RookStopZorg is dat iedere zorgverlener in Nederland het rookgedrag van rokers bespreekt, een stopadvies geeft, basale ondersteuning biedt en doorverwijst indien nodig.
Kortom: stoppen met roken krijgt prioriteit in de zorg en stoppen-met-rokenzorg is goed bereikbaar voor alle rokers.
Wie zijn RookStopZorg?
- Esther Croes, epidemioloog en opdrachtgever
- Olga van der Vorst, projectleider
- Anne-Marie Kan, campagnestrateeg
- Kim Appel, wetenschappelijk medewerker
- Kristina Duval, ontwikkelaar scholing voor zorgprofessionals
Contact opnemen? Stuur een mail naar rookstopzorg@trimbos.nl.
Platform stoppen met roken
Dit platform is ontwikkeld om ervaringen in de stoppen-met-rokenzorg te delen, vragen te stellen of antwoorden te geven aan andere zorgverleners. Ook kunnen zorgverleners elkaar met tips ondersteunen. Het platform is bedoeld voor alle artsen, verpleegkundigen, praktijkondersteuners en zelfstandige stoppen-met-rokencoaches die vragen of kennis hebben over stoppen-met-rokenzorg.
Ga naar het www.platformsmr.nl.
Inschrijven nieuwsbrief
Samenwerkingspartners
