Plan van aanpak en start
Je gaat als Gezonde School-adviseur (GSA) of preventieprofessional een school begeleiden bij het preventieprogramma Helder op School. Op deze pagina vind je alle hulpmiddelen en materialen om een plan van aanpak te maken en te starten met de begeleiding.
Als de school besluit om met jouw begeleiding aan de slag te gaan met Helder op School, beginnen jullie met een inventarisatie. Denk aan: wat doet de school al, wat wil de school nog meer bereiken en hoe gaan jullie dat aanpakken? Je maakt op basis hiervan een eerste plan van aanpak en een globale planning. Je hebt inmiddels een vast contactpersoon op school. Je formeert een werkgroep voor meer draagvlak. En je bedenkt hoe jullie gaan communiceren met de belangrijkste doelgroepen: het schoolpersoneel, de leerlingen en de ouders.
Over commitment
Het is belangrijk dat de school er echt voor echt kiest om zich in te zetten voor Helder op School. En dat deze keuze gedragen wordt door het management.
"Vraag goed uit of dit echt een thema is waar de school energie in wil steken. Betrokkenheid van het managementteam en andere mensen die een hart voor het onderwerp hebben is doorslaggevend."
- Gezonde School-adviseur
Plan van aanpak
Wat doen we al?
Vaak gaat er al veel goed. Houd samen het huidige beleid tegen het licht. Wat doet de school al en waar zitten nog witte vlekken?
- Inventariseer de huidige afspraken over roken, vapen, alcohol en drugs. Gebruik het voorbeeldreglement middelenvrije school, de checklists middelenvrije school voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (invulbare pdf's) of de themascan roken, alcohol en drugspreventie van Gezonde School.
- Zijn er ook al afspraken over gamen, gokken en gebruik van sociale media? Gebruik het voorbeeldreglement gamen en sociale media als checklist of de themascan mediawijsheid van Gezonde School.
Wat willen we bereiken en hoe gaan we dat doen?
Formuleer eerst globale actiepunten op basis van de witte vlekken die je hebt opgemerkt. Doe dit met behulp van de checklist middelenvrije school of de themascan van Gezonde School. Welke acties zijn nodig op elk van de vier pijlers: beleid, signaleren, omgeving en educatie?
Taken, rollen en eerste planning
Maak het plan zo kort en concreet mogelijk en beschrijf wie wat gaat doen. Maak ook een eerste planning. Samen met de coördinator en de werkgroep verfijn je dit plan als je straks concreet met de pijlers aan de slag gaat.
Zet samen op een rijtje wat de school al doet en waar nog aandacht nodig is. Houd het simpel, concrete dingen, weinig tekst. Spreek samen af wat je wilt gaan doen het komende schooljaar. Hang daar data aan vast en ga aan de slag.
Je kunt gelijk aan het begin een plan voor meerdere jaren maken. Maar je kunt ook eerst starten met een plan voor het komende jaar. Aan het eind van dat jaar kun je een nieuw plan maken voor het jaar daarop; het hoeft niet allemaal tegelijk. Plan wel evaluatiemomenten in. Lees meer op de informatiepagina 'Evaluatie en vervolg'. Ook de uitgebreide stappenplannen van Helder op School voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs (pdf's) kunnen je hierbij helpen.
Aanvragen van financiële steun
Vraag indien nodig nu financiële steun aan bij de gemeente of bij Gezonde School. Lees meer over financiële ondersteuning op de informatiepagina 'Werving en eerste contact met de school' en in de toolbox voor werving en eerste contact met scholen.
Support creëren
Een breed draagvlak bij alle betrokkenen (schoolpersoneel, leerlingen, ouders) is onmisbaar om Helder op School te doen slagen. Wees praktisch. Een concreet voorstel voor nieuwe regels helpt om het onderwerp op de agenda te zetten bij bijvoorbeeld de medezeggenschapsraad of de ouderraad.
Werkgroep
Formeer een interne werkgroep. Denk bijvoorbeeld aan enthousiaste team- of afdelingsleiders, leden van het Zorgadviesteam en Ondersteuningsteam. Of mensen met beslissingsbevoegdheid of de docent biologie en de conciërge. Leg vast hoe vaak jullie bij elkaar komen en wie hiertoe het initiatief neemt.
“Creëer draagvlak, want je moet het samen doen.”
- Preventiedeskundige uit Nijmegen
Breed draagvlak
Betrek het schoolpersoneel en de medezeggenschapsraad, de ouders (ouderraad) en de leerlingen (leerlingenraad) bij de plannen. Inventariseer meningen en ga in gesprek over eventuele weerstanden.
“Alle docenten weten bij ons wel dat ze een brede opvoedtaak hebben. Daar hoort dit wel bij. Collega's vinden het zelf ook belangrijk dat dit besproken wordt.”
- schoolleider uit Nijmegen
Communicatie met school en ouders
Communiceer duidelijk en regelmatig over het plan en de actiepunten met de verschillende doelgroepen. Maak gebruik van bestaande kanalen. Denk aan het intranet, de website, de schoolgids, nieuwsbrieven en de schoolkrant. Of denk aan informatiebijeenkomsten en ouderavonden.
TIP!
Wees ook alert op minder voor de hand liggende communicatiemogelijkheden. Vertel bijvoorbeeld in een brief aan de ouders over een schoolreis wat de afspraken zijn over alcoholgebruik van docenten.
Startmoment
Organiseer een startbijeenkomst. Of maak op een andere manier voor iedereen duidelijk dat het programma Helder op School van start gaat.
Wetenschappelijke onderbouwing
Het programma Helder op School is theoretisch onderbouwd. Hier lichten we toe welke keuzes we gemaakt hebben en waarom we doen wat we doen. Zodat jij als GSA of preventiedeskundige dit op jouw beurt goed aan scholen uit kunt leggen.
Goede voorbereiding is het halve werk
De kracht van de aanpak van Helder op School is de samenhang tussen de activiteiten op de vier pijlers. Deze samenhang vraagt alleen wel om een gedegen voorbereiding en draagvlak. Het samenstellen van een werkgroep en het organiseren van een startbijeenkomst dragen bij aan het vergroten van dit draagvlak.
