Cannabis
Cannabis is na alcohol en tabak de meest gebruikte drug in Nederland. Bijna een kwart van de volwassen bevolking heeft wel eens cannabis (hasj en wiet) gebruikt.
Via Drugsinfo.nl geeft het Trimbos-instituut informatie over cannabis aan het algemeen publiek en aan professionals. Daarnaast volgen we ontwikkelingen rond cannabis via de Nationale Drug Monitor en doen onderzoek naar de THC-concentraties van cannabis in de Nederlandse coffeeshops. En we geven tips aan professionals om in gesprek te gaan over cannabis met jongeren. Tot slot geven we advies en ontwikkelen we interventies en trainingen. Op deze pagina vind je meer informatie over onze activiteiten en producten.
Cijfers en trends
Feiten en trends over cannabis
- In 2023 ligt het laatste-jaar-gebruik van cannabis op 7,6%.
- Het percentage dagelijkse of bijna dagelijkse cannabisgebruikers ligt in 2023 op 1,4%.
- Het percentage laatste-jaar-gebruikers van cannabis in Nederland lag in 2021 onder volwassenen (15-64 jaar) en onder jongvolwassenen (15-34 jaar) net boven het gemiddelde van de Europese Unie.
- Het gemiddelde THC-gehalte in nederwiet (de meest populaire variant) steeg van 14,6% in 2021 naar 17,2% in 2022. Naast de meest populaire wiet worden jaarlijks wietmonsters getest die als het ‘sterkste’ worden beschouwd. Het gemiddelde THC-gehalte in wiet die werd aangekocht als het ‘meest sterk’ bleef stabiel ten opzichte van vorig jaar (17,0% in 2021 en 17,5% in 2022).
Gebruik
In de Nationale Drug Monitor vind je kerngegevens over het gebruik van cannabis onder volwassenen en jongeren. Hoeveel mensen gebruiken er cannabis, hoe vaak gebruiken zij en is dit in de loop der jaren veranderd?
Hulpvraag en incidenten
Chronische cannabisproblematiek wordt onder andere gezien en behandeld in de verslavingszorg en in de algemene ziekenhuizen. De acute hulpvraag wordt geregistreerd in de Monitor Drugsincidenten (MDI).
Ziekte en sterfte
Het gebruik van cannabis kan verschillende effecten hebben op de gezondheid. Bekijk een samenvatting van de meest recente inzichten uit de internationale literatuur.
Aanbod en markt
In de THC-monitor vind je informatie over de kwaliteit en prijs van wiet en hasj in Nederlandse coffeeshops. In de Nationale Drug Monitor vind je andere gegevens over de markt en het aanbod van cannabis, zoals het aantal coffeeshops.
Meer cijfers en trends?
Klik dan door naar de Nationale Drug Monitor. In de NDM worden continu de meest actuele gegevens verzameld over drugs op nationaal en internationaal niveau.
Monitoring
Door middel van monitoring geven wij inzicht in de drugsmarkt, het drugsgebruik en de drugsincidenten in Nederland. Cannabis is een onderwerp in verschillende monitors die het Trimbos-instituut uitvoert. Sommige gaan uitsluitend over cannabis (THC-monitor) en in andere monitors is cannabis één van de onderwerpen. In de Nationale Drug Monitor komen al onze monitoringactiviteiten samen tot een compleet overzicht.
Preventie
Voorkomen (problematisch) cannabisgebruik
De meeste mensen die cannabis gebruiken doen dit tijdelijk. Vaak gaat het hierbij om jongeren en jongvolwassenen en doen zich tijdens het gebruik geen grote problemen voor. Al kan het roken van hasj en wiet de luchtwegen zoals de mond, neus, keel en longen beschadigen. Ook heeft de gebruikswijze (roken, verdampen of eten) van cannabis invloed op de effecten en risico’s. Deze factsheet geeft een overzicht van de verschillende gebruikswijzen van cannabis en hun verschillende effecten en gezondheidsrisico’s gebaseerd op de tot nu toe beschikbare wetenschappelijke gegevens. Sommige mensen raken wel verslaafd. Mensen die vaak gebruiken of verslaafd zijn hebben een groter risico op psychische problemen (angst, psychose) of op problemen met hun studie of werk. Hierbij geldt: hoe jonger iemand begint en hoe meer iemand gebruikt, hoe groter de risico’s.
Maatwerk bij voorlichting is zeer belangrijk
Universele voorlichting over cannabis via een grootschalige campagne kan onbedoeld de nieuwsgierigheid wekken of de norm versterken dat de meeste mensen cannabis gebruiken. Voorlichting is dus alleen effectief als het niet op zichzelf staat, maar deel uitmaakt van een integrale aanpak. Aanvullende interventies die zich richten op het versterken van beschermende factoren in de omgeving zoals het gezin, het onderwijs en de zorg zijn hierbij het meest effectief. Denk hierbij aan het vergroten van betrokkenheid en toezicht door ouders en het zorg dragen voor goede vrijetijdsvoorzieningen. Lees meer over de denkrichtingen om (problematisch) cannabisgebruik door jongeren te voorkomen in de Strategische Verkenning Cannabispreventie uit 2019.
Om problematisch cannabisgebruik te kunnen voorkomen kan het beste ingestoken worden op een integrale aanpak waarbij meerdere partijen samenwerken aan vier belangrijke pijlers:
- Voorlichting en educatie
- Signalering, advies en ondersteuning
- Fysieke en sociale omgeving van de gebruiker
- Regelgeving en handhaving
Het Trimbos-instituut werkt op het gebied van preventie samen met ministeries, gemeenten, instellingen voor verslavingszorg, GGD’en, professionals in de zorg, het onderwijs en het uitgaansleven.
Overheid
Door middel van monitoring, kennisdeling, advies en interventies ondersteunt het Trimbos-instituut de landelijke overheid bij het ontwikkelen van beleid op het gebied van cannabispreventie.
Het gemeenteteam van het Trimbos-instituut kan gemeenten ondersteunen en adviseren bij het uitvoeren van probleemanalyses en het ontwikkelen van beleid.
Gezondheidszorg en sociaal domein
Problematisch cannabisgebruik hangt vaak samen met problemen op andere leefgebieden. Huisartsen en andere medische professionals, maar ook professionals in het sociaal domein zoals het jongerenwerk, wijkteams en de jeugdzorg spelen een belangrijke rol bij het signaleren van problematisch cannabisgebruik en toeleiden naar hulp. Het programma Open en Alert biedt hierbij handvatten.
Onderwijs
Het programma Helder op School biedt een integrale aanpak voor het VO en MBO om leerlingen en studenten te stimuleren niet te roken of drinken, geen drugs te gebruiken en niet te veel te gamen. Onderdelen van Helder op School zoals Samen Fris richten zich ook specifiek op cannabisgebruik.
Ook aan instellingen voor hoger onderwijs biedt het Trimbos-instituut kennis en ondersteuning bij het voorkomen en signaleren van problematisch cannabisgebruik onder studenten.
Uitgaansleven en coffeeshops
Via drugsenuitgaan.nl worden uitgaanders geïnformeerd over de risico’s van blowen en hoe ze deze risico’s zo veel mogelijk kunnen verkleinen.
Ook coffeeshops spelen een belangrijke rol bij preventie door te informeren en signaleren. De Coffeeshopcursus biedt eigenaars en medewerkers hiervoor de benodigde kennis en vaardigheden. Het Trimbos-instituut ondersteunt dit met training en materialen.
Uitgelichte projecten en producten
Experiment Gesloten Coffeeshopketen
Het Experiment Gesloten Coffeeshopketen gaat na of en hoe op kwaliteit gecontroleerde cannabis aan coffeeshops kan worden geleverd en wat de effecten hiervan zijn. Samen met Breuer&Intraval en RAND Europe doet het Trimbos-instituut onderzoek naar dit experiment.
Daarnaast ondersteunen het Trimbos-instituut en de instellingen voor verslavingszorg het ministerie en de experimentgemeenten bij het vormgeven van preventie rondom het experiment op basis van het advies Preventieaanpak Experiment Gesloten Coffeeshopketen.
In gesprek over cannabis
Cannabisgebruik komt vaker voor bij jongeren in de jeugdzorg en bij jongeren met een lichte verstandelijke beperking (LVB) dan bij andere jongeren. Deze groep is extra kwetsbaar door de al aanwezige problemen. Hierdoor wordt het cannabisgebruik ook vaker problematisch. Met ‘In gesprek over cannabis’ wil het Trimbos-instituut het voor de professionals die met deze jongeren werken makkelijker maken om hierover het gesprek aan te gaan.
ICan: minder blowen
Cannabisgebruikers die willen minderen of stoppen met blowen doen dit vaak graag zelfstandig, zonder hulp van een professional. Om laagdrempelig hulp te bieden is de ICan-app ontwikkeld samen met deze groep:
een vrolijke, positieve app die cannabisgebruikers helpt bij het zelfstandig minderen of stoppen met blowen.
Voorlichtingsvideo cannabis
7 dingen die je moet weten over cannabis.
Wat is er leuk aan hasj en wiet? Wat zijn de risico’s? Hoe zit het nu met THC en CBD? In 4 minuten ken je de belangrijkste feiten over cannabis.
Producten
Lespakket Keuzebaas
Lees meer >
Keuzebaas - Docentenomgeving
Lees meer >
Keuzebaas
Lees meer >
Trainingen en evenementen
Nieuws
Blogs
Publicaties
Olthof, M. I. A., Blankers, M., Laar, M. W. van, & Goudriaan, A. E. (2021). ICan, an Internet-based intervention to reduce cannabis use: study protocol for a randomized controlled trial. Trials, 22(1), 28. doi:10.1186/s13063-020-04962-3
Os, J. van, Pries, L-K., Have, M. ten, Graaf, R. de, Dorsselaer, S., Bak, M., . . . Guloksuz, S. (2021). Schizophrenia and the Environment: Within-Person Analyses May be Required to Yield Evidence of Unconfounded and Causal Association-The Example of Cannabis and Psychosis. Schizophrenia Bulletin, 47(3), 594-603. doi:10.1093/schbul/sbab019
Laar, M. W. van, Oomen, P. E., Miltenburg, C. J. A., Vercoulen, E., Freeman, T. P. & Hall, W. D. (2020). Cannabis and COVID-19: Reasons for Concern. Frontiers in Psychiatry, 11, 601653. doi:10.3389/fpsyt.2020.601653
Trimbos Nieuwsflitsen
Ontvang zo'n 2 keer per maand nieuws, uitnodigingen voor activiteiten, nieuwe publicaties en vacatures van het Trimbos-instituut.
