Taalgebruik bij stoppen met roken: weg met het woord ‘poging’

Welke associaties heb je bij ‘een poging doen’? Een poging om iets af te maken. Een poging doen om je aan je goede voornemens te houden. Mijn associatie is dat iets dan niet lukt. Je probeert het wel, maar aangezien je uitgangspunt niet is om je einddoel te bereiken, blijft het hangen in het luchtledige. Daarom heb ik een aversie tegen het woord ‘stoppoging’. Waarom gebruiken mensen dit toch? Het antwoord kwam van een zorgprofessional uit de verslavingszorg. Hij vertelde dat deze term wordt gebruikt door huisartsen om het idee voorzichtig te polsen bij een patiënt die nog niet heeft nagedacht over stoppen met roken.

Niet een poging doen, maar stoppen

Maar, laten we wel zijn, iedereen die zich inzet voor een rookvrije generatie wenst een ander toe dat ze van die rotverslaving afkomen. Niet dat je voorzichtig hoopt dat het gaat lukken, maar dat je er keihard aan werkt om uit te komen bij meer zuurstof. En dat is zeker niet altijd makkelijk, maar zó de moeite waard. Dat je niet een poging doet om te stoppen, maar stopt. Eén dag, 28 dagen, een jaar of het liefst een leven lang.

Elke keer dat je stopt is waardevol

Dat stoppen met roken essentieel is voor een gezond(er) leven zou inmiddels vanzelfsprekend moeten zijn. Sterker nog, we weten uit onderzoek dat de meeste mensen meerdere keren stoppen voordat ze definitief van de verslavende tabaksproducten leren af te blijven. Het proces van het stoppen is dus vaak langduriger dan die eerste keer. Of vijfde keer. En al die keren maken deel uit van het hetzelfde stopproces. Waarom reduceren veel mensen het stoppen dan tot één keer en wordt er gesproken over een terugval als je een valkuil tegenkomt?

Kijk naar het succes

Het verschil zit in hoe je tegen dingen aankijkt. Of je het hebt over ‘winnen & verliezen’ of ‘voor & achter’ liggen. Simon Sinek legt in zijn boek ‘Infinite Game’ dit verschil uit van een eindige en een oneindige mindset. Door je doel voor ogen te houden en niet blind te staren op wat er niet lukt, word je sterker en inventiever. Bij de Stoplijn leggen we dit vaak uit. Veel mensen bellen verslagen op en zeggen dat ze alles al hebben geprobeerd, maar dat het niet is gelukt om te stoppen.  Als je dan doorvraagt blijkt dat ze soms een paar maanden of een paar jaar niet hebben gerookt! Maar omdat die succesvolle periode is afgesloten door een situatie waar ze nog niet op waren voorbereid, beschouwen ze hun ‘poging’ als ‘mislukt’. Vaak komen we er dan samen achter dat mensen blijkbaar heel goed zijn in het stoppen, maar dat ze nog in hun leerproces zitten. Dat ze dus eigenlijk al heel wat successen op hun naam hebben staan. Als je dat tegen een beller zegt, dan hoor je vaak de glimlach aan de andere kant van de lijn.

Die rookvrije dagen zijn binnen

Mensen schamen zich nadat ze een valkuil zijn tegengekomen. Ze voelen zich mislukt. Ze durven ook niet terug naar de stopcoach of de praktijkondersteuner, terwijl ze daar vaak goede ervaring mee hebben en ze daar goed werden gesteund. En ze durven het al helemaal niet aan hun vrienden te vertellen. Die vrienden zeggen ‘zie je wel, je kunt het niet’. Als ik iemand aan de lijn heb die zulke vrienden heeft, zeg ik dat zij ons ook mogen bellen. Dan zullen we wel even haarfijn uitleggen dat roken voor veel mensen een mentale en een fysieke verslaving is en dat de tabaksindustrie er alles aan doet om die verslaving in stand te houden.

Stoppen-met-rokenbingo!

Kunnen we niet een bingokaart maken voor het stoppen met roken? Mijn kinderen kregen vroeger voor de vakantie een leesbingo mee. Een keer lezen op de bank, een keer op je favoriete plek, op je kop en in de wc. Zo’n bingokaart voor stoppers zou dan bijvoorbeeld de vakjes hebben: een keer rookvrij op een feestje, een keer rookvrij bij slecht nieuws, een keer als je stress hebt, een keer tijdens een momentje voor jezelf! En dat als je alle hokjes hebt aangekruist, dat je dan eens flink in het zonnetje wordt gezet. Want elke keer dat je stopt met roken is waardevol en mag gevierd worden.

Wil jij zelf stoppen met roken en kun je wel wat hulp gebruiken? Bel de gratis Stoplijn (0800-1995) of kijk op Ikstopnu.nl

Als zorgverlener kunt u hulp bieden bij stoppen met roken.