Stoppen met roken in Europa: zo leren Stoplijncollega’s van elkaar

Liever goed gejat, dan slecht bedacht

Vorig jaar tijdens de eerste lockdown was ik op zoek naar nieuwe manieren om de service van onze Stoplijn en website te verbeteren. Wij geven wetenschappelijke informatie en advies aan iedereen die wil stoppen met roken, maar hebben ook volop vragen. Hoe bereiken we iedereen die wil stoppen? Wat sluit het beste aan bij elke roker en hoe doen andere landen het eigenlijk? Liever goed gejat dan slecht bedacht. Internationale samenwerking kan een positieve impuls geven aan stoppen-met-rokenondersteuning.

Stoppen met roken in Zweden

Aan de keukentafel ging ik op zoek naar de Stoplijnen van andere landen en kwam als eerste uit bij Zweden. Na wat zoeken kreeg ik Caroline aan de lijn van de Sluta-roka-linjen. Het contact was warm en hartelijk en ze vertelde honderduit. Hoe hielpen ze mensen in Zweden om te stoppen, bereikten ze alle verschillende doelgroepen en keken ze aan tegen jongeren die begonnen met roken. Ze noemde klimaatactiviste Greta Thunberg als inspiratie voor jongeren om niet te beginnen of te stoppen:

Je doet het niet alleen voor jezelf, maar ook voor het milieu! Iedereen heeft zijn eigen verhaal. Ook iemand van 16.

Oostenrijk, Duitsland, Ierland, Zwitserland en België delen hun ervaringen

Ik vertelde Caroline dat ik van plan was om meer landen te benaderen en of ze geïnteresseerd was om mee te doen met een netwerk van stoplijnen om nauwer contact te hebben en van elkaar te leren. Ze was gelijk enthousiast! In enkele weken tijd sprak ik met Sophie uit Oostenrijk, Peter uit Duitsland en lukte het me om contact te krijgen met Elaine uit Ierland. En ook Catherine uit Zwitserland en Ester uit België wilden graag meedoen. In september 2020 hielden we onze eerste online meeting.

Van ‘smokefree ticket’ tot ‘snelle doorverwijzing naar de stoplijn’

We hebben al vier bijeenkomsten gehad en inmiddels zijn Denemarken en Finland er ook bijgekomen. En zelfs als iedereen vermoeid aan de vergadering start, begint de energie te stromen en vliegen de ideeën over tafel. Hoe ze in Duitsland een smokefree ticket hebben: iedereen die rookt wordt één keer door de Rauchstoplinie gebeld. Dat Oostenrijk onderzoek heeft gedaan naar de jongeren die graag voor de grap bellen naar de Rauchfrei Telefon en wat je ze dan kunt meegeven. Dat in Ierland er nu een nieuw systeem is waar de huisarts een patiënt met één druk op de knop kan doorverwijzen naar de stoplijn, waarna de stoplijn contact opneemt en open in gesprek gaat over roken. En dat ze in Denemarken zich grote zorgen maken om veel jongeren die nicotinezakjes gebruiken en ze zijn begonnen met het geven van kort stopadvies bij de teststraten en vaccinatielocaties.

Stopadvies terwijl je wacht: wat een goed idee!

Alle collega’s vonden het een geweldig idee om de tijd die mensen toch moesten uitzitten, te gebruiken voor een stopadvies. Ook Wanda de Kanter twitterde erover en bij GGD Kennemerland hebben ze er werk van gemaakt. Lida Samson en collega’s, die zich veel inzetten voor de rookvrije generatie, bedachten hoe ze dit konden aanpakken en kwamen met een plan: vanaf woensdag 3 juni zijn drie studenten in Beverwijk begonnen met het informeren van rokers, nadat ze gevaccineerd zijn. Ze vertellen over de mogelijkheden om te bellen met de gratis Stoplijn en de gratis hulp die er is, waarover ze meer kunnen lezen op Ikstopnu.nl. Vanaf het begin van deze maand worden hier per dag 2000 mensen gevaccineerd. Hier kunnen dus veel mensen mee worden bereikt.

Een idee uit Ierland is om dit ook te doen tijdens de jaarlijkse griepvaccinaties. Door deze internationale samenwerking leren we in ieder geval veel van elkaar. Zo geven we een positieve impuls aan stoppen-met-rokenondersteuning.