Begeleide lotgenotengroepen bij psychosegevoeligheid

Het doel van de lotgenotengroep is het verbeteren van de kwaliteit van leven, het sociale netwerk, sociale steun en empowerment door het delen van ervaringen met lotgenoten.

Doelgroep

Mensen met een psychosegevoeligheid die behoefte hebben aan contact met lotgenoten.

Aanpak

Deelnemers van de lotgenotengroep komen tweewekelijks bijeen (90 minuten). Er wordt in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die de deelnemers zelf inbrengen. Er wordt zowel in tweetallen als plenair gewerkt volgens een vastgelegde methodiek. De organisatie is in handen van een verpleegkundige, die ondersteunt indien nodig.
Iedereen kan op zijn of haar eigen wijze meedoen. Het maakt niet uit of de deelnemer vooral wil luisteren of juist veel wil vertellen. Ten tijde van het landelijk onderzoek werden zestien bijeenkomsten aangeboden in een gesloten groep. Anno 2014 zijn de lotgenotengroepen veelal besloten. Besloten wil zeggen dat het in principe om een gesloten groep gaat, waarbij zo nu en dan nieuwe deelnemers kunnen instromen na een zorgvuldige procedure.

Materiaal

Proefschrift Castelein (2009): Guided peer support groups for psychosis: A randomized controlled trial.

Er is een training van een dagdeel ontwikkeld voor professionals die een groep willen starten en begeleiden ondergebracht bij de RGOc Academie.

Er is een draaiboek getiteld ‘Draaiboek voor het begeleiden van een lotgenotengroep voor mensen met een psychose’ inclusief DVD met instructiemateriaal (RGOc-reeks, deel 11, herziene versie (2012).

Er is een Engelstalig draaiboek met een dvd ‘Manual for facilitating a peer support group for people with psychosis’ (RGOc-reeks, deel 34, 2014).

Onderbouwing

Uit onderzoek blijkt dat lotgenotengroepen voor mensen met een psychose een zinvolle aanvulling zijn op het behandelaanbod, doordat zij de mogelijkheid bieden het sociale netwerk uit te breiden en meer sociale steun te ervaren. Trouwe deelname aan de lotgenotengroep is sterk bepalend voor het effect. De ontwikkelde methodiek sluit goed aan bij de behoeften van de patiëntengroep en levert geen extra gezondheidszorgkosten op.

Onderzoek

In totaal werden 106 deelnemers geïncludeerd, van wie 50 in de controlegroep. Lotgenotencontact gaf een statistisch significante verbetering van het sociale netwerk en sociale steun ten opzichte van de controlegroep. Op negatieve symptomen werd een significante verbetering gevonden ten opzichte van de controlegroep. Trouwe deelnemers scoorden significant beter op sociale steun, empowerment en kwaliteit van leven. De deelnemers en begeleiders waren zeer positief over de methodiek. De interventie kostte gemiddeld €250 per patiënt. De interventie leidde niet tot een toename van gezondheidszorgkosten. De resultaten zijn gepubliceerd in meerdere internationale en nationale publicaties.

Multidisciplinaire Richtlijnen

Begeleide lotgenotengroepen voor mensen met een psychosegevoeligheid is opgenomen en aanbevolen in de Richtlijn Schizofrenie (2012)