Factsheet Display ban verkooppunten tabak
Wat is het effect van een display ban, ofwel een beperking van de promotie van de verkoop van tabaksproducten, op rookgedrag? In de nieuwste factsheet van het Nationaal Expertisecentrum Tabaksontmoediging (NET) wordt de stand van wetenschap samengevat over de effecten van tabaksdisplays en van beperkingen of een verbod daarop, op rookgedrag.
Tabaksdisplays op verkooppunten vormen één van de belangrijkste kanalen voor tabaksproducenten om hun producten aan te prijzen.
Vanwege de mogelijk stimulerende effecten op roken zijn wereldwijd zestien landen overgegaan tot het invoeren van beperkingen, of een verbod op het uitstallen van tabaksproducten op verkooppunten (display ban). In Nederland wordt gewerkt aan een convenant met supermarkten over een in te voeren display ban. In dat kader is Albert Heijn recent met vijftien pilots gestart.
Displays dragen bij aan trek in roken
Uit onderzoek blijkt dat tabaksdisplays visuele signalen afgeven die bij rokers en degenen die proberen te stoppen het verlangen naar een sigaret kunnen opwekken.
Tabaksdisplays maken door hun uitstraling roken aantrekkelijk. Onderzoek laat zien dat met name jongeren hier gevoelig voor zijn. Displays verhogen hierdoor mogelijk de kans dat jongeren beginnen met roken, en lijken het volwassenen rokers moeilijker te maken om te stoppen met roken. Ook vergroten zij de kans op impulsaankopen van tabakswaren.
Voorzichtige conclusies
Er zijn nog te weinig onderzoeksgegevens beschikbaar om een conclusies te trekken over het effect van een display ban op het aantal rokers in de algemene bevolking. Wel is het aannemelijk dat een display ban op langere termijn kan bijdragen aan een afname van het aantal rokers in de algemene bevolking.
Deze conclusie is gebaseerd op de volgende feiten:
- Een groot aantal studies wijst vrijwel consistent op een samenhang tussen blootstelling aan tabaksdisplays en rookgedrag (in verschillende populaties en culturen).
- Er is omvangrijk en sterk bewijs voor het effect van tabaksreclame in het algemeen op consumentengedrag.
- Er zijn psychologische en sociale mechanismen geïdentificeerd die een oorzakelijk verband aannemelijk maken.
Onder de bevolking is de steun voor de invoering van een display ban gestegen van 46 procent in 2012 naar 56 procent in 2014. Dit is iets onder het Europese gemiddelde van zestig procent.
Download de factsheet ‘Display ban verkooppunten tabak’
Meer informatie
