Zelfhulpinstrument WRAP voor herstel mentale balans breder toegankelijk

Lukt het om het zelfhulpinstrument Wellness Recovery Action Plan (WRAP) toegankelijker te maken voor mensen met aanhoudende psychische problemen in de eerstelijnszorg, sociaal domein en onderwijs? En zo ja, hoe waarderen mensen WRAP? De afgelopen twee jaar hebben Trimbos-instituut en Kenniscentrum Phrenos dit samen onderzocht bij zes herstelinitiatieven. Die bieden WRAP aan en zijn gaan samenwerken met de eerstelijn, het sociaal domein en onderwijsorganisaties. De onderzoeksresultaten zijn positief.

Wat is WRAP precies?

WRAP is een zelfhulpmethode om het eigen welbevinden te onderzoeken en te bevorderen. WRAP is in 1997 in de Verenigde Staten ontwikkeld door Mary Ellen Copeland en wordt wereldwijd gebruikt bij het herstel van mentale balans. Onderzoek in de Verenigde Staten laat significante verbeteringen zien op herstel, hoop, opkomen voor eigen belangen en de lichamelijke gezondheid van de deelnemers. Tijdens acht groepsbijeenkomsten, onder begeleiding van twee geschoolde facilitators, onderzoeken mensen wat zij kunnen doen om zich goed te voelen en welke steun zij daarbij nodig hebben, ook in periodes dat het leven ingewikkeld is.

Samenwerking herstelinitiatieven met eerstelijnszorg, sociaal domein en onderwijs

Herstelacademie Haarlem en Meer, Enik Recovery College, Hersteltalent, Ixta Noa, Fameus en het ervaringsdeskundig zelfaanbod vanuit GGZ Oost Brabant zijn een samenwerking aangegaan met huisartsen, poh ggz, het sociaal wijkteam, UWV Werkbedrijf, het Mentaal Gezondheidscentrum (Bggz) en onderwijsinstellingen. Het doel is om het zelfhulpinstrument WRAP nog breder toegankelijk te maken voor mensen met aanhoudende psychische problemen. Daarnaast is met Steunpunt zelfregie & herstel verkend wat er nodig is om WRAP toegankelijk te maken voor mensen met een migratieachtergrond.

Positieve ervaringen met WRAP

Het onderzoek laat zien dat het starten en opbouwen van een structurele samenwerking veel tijd kost, maar dat deze investering de moeite waard is. Dit blijkt uit de positieve ervaringen van de 42 geïnterviewde deelnemers. Daarbij maakte het niet uit dat mensen vanuit verschillende achtergronden deelnamen. Hoewel de impact per persoon verschilt, komen vier thema’s boven drijven als positieve impact van het werken met en deelnemen aan WRAP:

  • het ervaren van verbondenheid;
  • het ontwikkelen van inzichten en handvatten;
  • het oefenen met jezelf steunen en;
  • ruimte ervaren om ‘te zijn’ met wat er is.

“Door deze training ben ik meer gaan onderzoeken wat mij helpt om mij goed te voelen. Het heeft mijn bewustzijn bevorderd en mijn zelfvertrouwen verhoogd, dat is echt wel zo.”-  deelnemer

Stevige positionering herstelinitiatieven nodig

Verder blijkt dat een goede positionering van herstelinitiatieven in de lokale en regionale context de toegankelijkheid van WRAP vergroot. Dit vraagt van de herstelinitiatieven dat zij zich profileren als professionele, betrouwbare partners die kwaliteit leveren en dat zij inhoudelijke dialoog voeren over rol en waarde van ervaringskennis. Hiervoor is structurele financiering nodig.

Meer informatie

In het rapport ‘Samenwerken rond WRAP, Een actieonderzoek naar het vergroten van de ruimte voor ervaringskennis door het werken aan de toegankelijkheid van WRAP binnen de eerste lijn, het sociaal domein en het onderwijs’ staat meer over de opzet, uitvoering en resultaten van het onderzoek.

In de infosheet staat informatie voor huisartsen, poh ggz, eerstelijns-/ schoolpsychologen en sociaal werkers over de betekenis en vindplaatsen van WRAP.

Op 26 juni van 12 tot 13.15 uur worden de resultaten toegelicht in een lunchwebinar. Aanmelden kan via: Lunchwebinar Vergroten toegankelijkheid van WRAP vanuit herstelinitiatieven – Kenniscentrum PhrenosKenniscentrum Phrenos

Meer over WRAP is hier te lezen: WRAP: Wellness Recovery Action Plan – Trimbos-instituut

Nicole van Erp
Senior wetenschappelijk medewerker Zorg & Participatie