Motieven en risico- en beschermende factoren bij studenten

Waarom drinken studenten? Risico- en beschermende factoren

In dit dossier

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

E-mailadres(Vereist)
Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail
Expertisecentrum Alcohol

Individuele factoren

Onder individuele factoren verstaan we alle factoren die bij de student zelf persoonlijk aanwezig zijn. Hier vallen hele algemene factoren onder zoals geslacht (jongens drinken meer dan meiden), genetische aanleg, gebeurtenissen in de ontwikkeling. Ook meer psychologische factoren zoals persoonlijkheidskenmerken, drinkmotieven en alcohol verwachtingen spelen een rol. Zo zijn impulsiviteit en sensatiezucht sterk geassocieerd met zwaarder drinkgedrag bij studenten [1]. Studenten die hoofdzakelijk drinken om met negatieve gedachten of gevoelens om te gaan en studenten die drinken om positieve gedachten of gevoelens te versterken vormen een risicogroep voor overmatig tot zwaar en problematisch alcoholgebruik [2,3]. Ook blijkt dat jongeren die veel positieve effecten van hun alcoholgebruik verwachten en weinig negatieve effecten eerder excessief alcohol zullen gebruiken [6,7].

Interpersoonlijke factoren

Vrienden, medestudenten, ouders en andere mensen, zoals docenten, mentoren en sport trainers die dicht bij de student staan, zijn van grote invloed op het drinkgedrag van studenten. Bij uit huis gaan wordt de invloed van ouders kleiner. Toch blijkt dat ouders via hun voorbeeldrol en via de sociale normen die zij stellen weldegelijk alcoholgebruik door hun kind kunnen beïnvloeden [8,9,10,11].

Als ouders beter weten wat hun kind (eerstejaars student) in zijn/haar hun vrije tijd doet, is dit geassocieerd met minder alcoholgebruik door hun kind een jaar later [12]. Vrienden, medestudenten zijn van invloed op verschillende manieren: er worden drankjes voor elkaar gekocht (stimuleren om te drinken); voorbeeldgedrag (meedrinken) speelt een rol en tenslotte zijn sociale normen onder vrienden belangrijk in het alcoholgebruik [13].

Zowel descriptieve als injunctieve (attitude) normen zijn goede voorspellers voor excessief alcoholgebruik onder studenten [14,15]. Sociale normen blijken zelfs één van de beste voorspellers van drinkgedrag onder studenten te zijn [15]. Een interessante toevoeging daarbij is dat studenten het alcoholgebruik van  medestudenten vaak overschatten [16]. Uit deze meta analyse blijkt helaas ook dat interventies voor studenten die zich op sociale normen richten, geen of onvoldoende aantoonbaar effect hebben.

Beschikbaarheid

De fysieke beschikbaarheid van alcohol, zoals bijvoorbeeld de aanwezigheid van supermarkten en horeca op de campus, is direct geassocieerd met de alcoholconsumptie en alcohol-gerelateerde problemen onder studenten [17,18,19]. Met name lage prijzen, aanbod van grote volumes alcohol en advertenties zijn in verband gebracht met excessief drinkgedrag onder studenten [4]. Interessant is dat juist studenten vaak de doelgroep vormen voor reclames en aanbiedingen voor alcohol, zoals happy hours in cafés en goedkoop bier binnen de vereniging.

Gerelateerde pagina's

Referenties

  1. Baer, 2002
  2. Kuntsche, E., Knibbe, R., Gmel, G. & Engels, R. (2005). Why do young people drink? A review of drinking motives. Clinical psychology review, 25(7), 841-861.
  3. Kuntsche, E., Wiers, R.W., Janssen, T. & Gmel, G. (2010). Same wording, distinct concepts? Testing differences between expectancies and motives in a mediation model of alcohol outcomes. Experimental and clinical psychopharmacology, 18(5), 436.
  4. Kuo, M., Wechsler, H., Greenberg, P. & Lee, H. (2003). The marketing of alcohol to college students: the role of low prices and special promotions. American journal of preventive medicine, 25(3), 204-211.
  5. Van Damme, 2J. (2016). Determinants of alcohol use among students in higher education. PhD thesis Ghent University.
  6. Brown, S.A., Goldman, M.S. & Christiansen, B.A. (1985). Do alcohol expectancies mediate drinking patterns of adults? Journal of Consulting and Clinical Psychology, 53(4), 512-519.
  7. Burke, R.S. & Stephens, R.S. (1999). Social anxiety and drinking in college students: A social cognitive theory analysis. Clinical psychology review, 19(5), 513-530.
  8. Turrisi, R., Wiersma, K.A. & Hughes, K.K. (2000). Binge-drinking-related consequences in college students: Role of drinking beliefs and mother–teen communications. Psychology of Addictive Behaviors, 14(4), 342.
  9. Turrisi, R., Jaccard, J., Taki, R., Dunnam, H. & Grimes, J. (2001). Examination of the short-term efficacy of a parent intervention to reduce college student drinking tendencies. Psychology of Addictive Behaviors, 15(4), 366.
  10. LaBrie, J.W., Hummer, J.F., Lac, A., Ehret, P.J. & Kenney, S.R. (2011). Parents know best, but are they accurate? Parental normative misperceptions and their relationship to students' alcohol-related outcomes. Journal of studies on alcohol and drugs, 72(4), 521-529.
  11. Perkins, H.W. (2002). Social norms and the prevention of alcohol misuse in collegiate contexts. Journal of Studies on Alcohol, supplement, (14), 164-172.
  12. Abar, C. & Turrisi, R. (2008). How important are parents during the college years? A longitudinal perspective of indirect influences parents yield on their college teens' alcohol use. Addictive behaviors, 33(10), 1360-1368.
  13. Borsari, B. & Carey, K.B. (2001). Peer influences on college drinking: A review of the research. Journal of substance abuse, 13(4), 391-424.
  14. Carey, K.B., Borsari, B., Carey, M.P. & Maisto, S.A. (2006). Patterns and importance of self-other differences in college drinking norms. Psychology of Addictive Behaviors, 20(4), 385.
  15. Mallett, K.A., Bachrach, R.L. & Turrisi, R. (2008). Are all negative consequences truly negative? Assessing variations among college students' perceptions of alcohol related consequences. Addictive behaviors, 33(10), 1375-1381.
  16. Foxcroft, D.R., Moreira, M.T., Santimano, N.M.A. & Smith, L.A. (2015). Social norms information for alcohol misuse in university and college students. Cochrane database of systematic reviews, (12).
  17. Kuntsche, E., Knibbe, R., Engels, R. & Gmel, G. (2007). Drinking motives as mediators of the link between alcohol expectancies and alcohol use among adolescents. Journal of Studies on Alcohol and Drugs, 68(1), 76-85.
  18. Weitzman, E. R., Folkman, A., Folkman, M.K.L. & Wechsler, H. (2003). The relationship of alcohol outlet density to heavy and frequent drinking and drinking-related problems among college students at eight universities. Health & place, 9(1), 1-6.
  19. Kypri, K., Bell, M.L., Hay, G.C. & Baxter, J. (2008). Alcohol outlet density and university student drinking: a national study. Addiction, 103(7), 1131-1138.