Luchtweginfecties uitgelegd

Er wordt een onderscheid gemaakt tussen infecties in de bovenste en in de lagere luchtwegen. Infecties van de bovenste luchtwegen, zoals verkoudheid en keelontsteking, worden meestal veroorzaakt door een virus en gaan vrijwel altijd zonder behandeling over. Infecties van de lagere luchtwegen kunnen zowel door een virus als een bacterie worden veroorzaakt. Longontsteking en bronchitis zijn voorbeelden hiervan. Luchtweginfecties van de lagere luchtwegen kunnen leiden tot een ernstige ziekte. Zo zijn longontstekingen bijvoorbeeld een belangrijke oorzaak voor ziekte en sterfte. ‘Community-acquired’ infecties (dat wil zeggen infecties die buiten de ziekenhuisomgeving zijn opgelopen) zijn de meest voorkomende oorzaken van longontsteking. Er wordt geschat dat dit type longontstekingen verantwoordelijk is voor jaarlijks zo’n 4 miljoen doden wereldwijd [1].

We kunnen onderscheid maken tussen bacteriële en virale luchtweginfecties.

Bacteriële infecties

Bacteriën zijn eencellige micro-organismen zonder celkern. Er zijn vele soorten bacteriën die aanwezig zijn op diverse plekken in het lichaam (zoals in de darmen), waar ze een belangrijk functie in onder andere de stofwisseling vervullen, deze bacteriën worden samen de microbiota genoemd. Er zijn echter ook schadelijke bacteriën die het lichaam infecteren en ziekten veroorzaken. Onder de juiste omstandigheden kunnen zowel deze ziekmakende bacteriën als de microbiota zich snel vermeerderen en ziekte veroorzaken. Bacteriën komen het lichaam in door zich te hechten aan zogenaamde ‘gastheercellen’ waarmee ze een cel binnendringen. Vervolgens worden er door de bacteriën schadelijke stoffen, toxines genaamd, uitgescheiden. Deze toxines zorgen ervoor dat mensen zich ziek kunnen voelen. Bacteriële infecties kunnen met antibiotica worden behandeld.

Virale infecties

Infecties kunnen ook veroorzaakt worden door virussen. Een virus bestaat eigenlijk alleen uit genetisch-materiaal met een eiwitomhulsel. Een virus kan zich niet zelfstandig reproduceren en heeft hiervoor een gastheercel nodig waaraan het zich hecht en binnendringt. Eenmaal in een gastheercel gaat het virus zich vermenigvuldigen. Nieuwe virusdeeltjes komen vrij en kunnen dan weer nieuwe gastheercellen infecteren. Er zijn vele soorten virussen. Zo zijn er bijvoorbeeld retro-, herpes-, en coronavirussen [2]. Sommige virussen veroorzaken relatief milde ziektes, zoals verkoudheid, een koortslip of griep. Maar ze kunnen ook ernstige ziektes veroorzaken zoals een longontsteking, HIV, SARS, hepatitis of COVID-19. Virale infecties kunnen niet met antibiotica behandeld worden. Virusinfecties worden vooral voorkomen door te vaccineren. Via het rijksvaccinatieprogramma worden baby’s ingeënt tegen onder andere de bof, polio, kinkhoest en hepatitis B waardoor ze gedurende hun leven beschermd zijn tegen deze ziekten [3].