Cijfers alcoholgebruik studenten

De cijfers over alcoholgebruik onder studenten van op het mbo zijn afkomstig uit de Mbo-Middelenmonitor die in 2023 voor de vijfde keer is uitgevoerd [1]. De cijfers over alcoholgebruik onder studenten in het hoger onderwijs komen ook uit 2023 en zijn afkomstig uit de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs [2]. De cijfers over alcoholgebruik onder uitgaanders komen uit het Grote Uitgaansonderzoek dat ook in 2023 voor de vierde keer is uitgevoerd [3].

Expertisecentrum Alcohol

Deze pagina is gemaakt door het Expertisecentrum Alcohol. Met wetenschappelijke kennis helpt het expertisecentrum professionals gezondheidsschade door alcohol terug te dringen. Op zoek naar informatie voor jezelf of een ander? Kijk op alcoholinfo.nl.

Blijf op de hoogte

Met de nieuwsbrief van het Expertisecentrum Alcohol:

Heeft u een vraag?

Stuur ons een mail

Studenten op het mbo

Sinds 2015 voert het Trimbos-instituut elke twee jaar de Middelenmonitor uit. De eerste vier metingen van deze monitor richtten zich op mbo én hbo studenten, de meting van 2023 heeft zich alleen gericht op studenten op het mbo. De cijfers uit 2023 lieten zien dat 77% van de studenten ooit alcohol heeft gedronken, ongeveer driekwart heeft dit in het laatste jaar gedaan (74%) en 62% heeft in de afgelopen maand nog gedronken. Van de mbo-studenten die alcohol drinken, drinkt 18% meestal meer dan 10 glazen alcohol op een ‘drinkdag’ in het weekend. Dit laatste percentage is hoger onder jongens (27%) dan onder meisjes (8%). Er zijn weinig verschillen zichtbaar in het alcoholgebruik tussen de leeftijdsgroepen op het mbo. Wel zien we een toename in het alcoholgebruik tussen 17- en 18-jarigen, maar deze toename is alleen significant voor het laatste maand gebruik (17 jaar: 58%, 18 jaar: 65%). Vergeleken met 16-jarigen in het voortgezet onderwijs, drinken 16-jarige studenten in het mbo vaker en meer. Er zijn geen grote verschillen tussen 17-jarige vo-scholieren en mbo-studenten wat betreft het alcoholgebruik [1].

Vergeleken met 2015 is het percentage mbo-studenten dat ooit of in de laatste maand alcohol heeft gedronken vrijwel gelijk gebleven. Tussen 2021 en 2023 lijkt het percentage mbo-studenten dat in de laatste maand alcohol heeft gedronken iets gedaald te zijn (65% naar 60%), maar deze daling is niet significant. Het gebruik van alcohol ooit in het leven is in deze periode (2021-2023) vrijwel gelijk gebleven. Onder de drinkers is het percentage studenten dat zegt meestal op een 'drinkdag' in het weekend meer dan tien glazen alcohol te drinken, tussen 2015 en 2023 vrijwel onveranderd (rond de 20%).

Studenten in het hoger onderwijs

In 2023 hebben het Trimbos-instituut, RIVM en GGD GHOR Nederland voor de tweede keer het alcohol- en drugsgebruik onder studenten van het hbo en de universiteit onderzocht [2]. Door het lage reponspercentage (6,5% in 2023) en de onder-/oververtegenwoordiging van bepaalde studentengroepen kunnen de resultaten vertekend zijn en niet representatief voor het alcoholgebruik van alle studenten in Nederland. De onderstaande resultaten moeten daarom voorzichtig geïnterpreteerd worden. Daarnaast vond de eerste meting van de Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs plaats tijdens de derde coronagolf (maart-mei 2021). De coronapandemie en de daarmee gepaarde gaande maatregelen hebben daarom mogelijk invloed gehad op de gerapporteerde cijfers van 2021. Aan de tweede meting in 2023 hebben 32.217 studenten deelgenomen, verdeeld over 24 instellingen voor hoger onderwijs.

De resultaten lieten zien dat in 2023 85% van de deelnemende studenten in het afgelopen jaar alcohol heeft gedronken. Daarnaast had 10% overmatig gedronken en 16% zwaar. Ook is ruim één derde van de deelnemende studenten die in het afgelopen jaar heeft gedronken een riskante drinker. Tussen hbo- en wo studenten is er geen verschil in overmatig of zwaar drinken. Wel liet het onderzoek zien dat de kans op overmatig en zwaar drinken groter is onder mannen, 16- t/m 21-jarige studenten (vs. 26 jaar of ouder), voltijdsstudenten en Nederlandse studenten zonder migratieachtergrond (vs. internationale studenten en studenten met een migratieachtergrond).

Vergeleken met 2021 is het percentage studenten dat het afgelopen jaar alcohol heeft gedronken en het percentage zware drinkers in 2023 niet veranderd. Overmatig drinken is in 2023 anders gemeten dan de eerste meting in 2021 waardoor de cijfers niet met elkaar vergeleken kunnen worden.

Studenten is gevraagd waar en met wie zij meestal alcohol drinken. De studenten die in het afgelopen jaar alcohol hebben gedronken, drinken meestal thuis of bij iemand anders thuis (84%) of in een uitgaansgelegenheid (80%). In deze groep studenten (afgelopen 12 maanden gedronken) dronk de meerderheid nooit (64%) of zelden (25%) alleen.

Uitgaanders

In bepaalde groepen ligt het alcoholgebruik doorgaans hoger, zoals onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen. Het algemene beeld is dat vrijwel alle jongeren en jongvolwassenen drinken tijdens het uitgaan [4]. In een onderzoek specifiek gericht op het uitgaanspubliek van 16-35 jaar bleek dat bijna alle deelnemers (98%) in het afgelopen jaar alcohol hebben gebruikt en 76% deed dat wekelijks. Dit is onveranderd vergeleken met 2020. Als we kijken naar demografische kenmerken en alcoholgebruik onder uitgaanders zien we dat jongvolwassenen met een hbo/wo scholing een grotere kans hebben op wekelijks alcoholgebruik dan basis, vmbo of mbo-geschoolden.

Op een uitgaansdag worden beduidend meer glazen alcohol gedronken (5,1 glazen voor het uitgaan en 6,1 glazen tijdens het uitgaan) dan op een dag dat alcohol gedronken wordt, maar niet wordt uitgegaan (3,1 glazen). Mannen drinken tijdens het uitgaan gemiddeld meer dan vrouwen (7,2 versus 5,0 glazen), dit is ook tijdens indrinken het geval (5,9 versus 4,2 glazen). In 2023 heeft bijna twee derde (62%) van de uitgaanders alcoholvrije dranken gedronken. De ruime meerderheid (63%) van hen geeft aan dat ze evenveel alcohol zijn blijven drinken ondanks het gebruik van alcoholvrije dranken [3].

Meer informatie en cijfers over alcoholgebruik onder uitgaanders.

Gerelateerde pagina's

Referenties

Morren, K., Dorsselaer, S. van., Monshouwer, K. (2023). Middelengebruik onder mbo-studenten 2023. Utrecht: Trimbos-instituut
Nuijen, J., Verweij, A., Dopmeijer, J., van Wamel, A., Schouten, F., Buijs, M., van der Horst, M., van der Brink, C. (2023) Monitor Mentale gezondheid en Middelengebruik Studenten hoger onderwijs 2023. Trimbos-Instituut, RIVM en GGD GHOR Nederland.
Beek R.J.J van, Monshouwer K., Schutten F., Hollander W. den, Andree R., Laar M. van (2024). Het grote Uitgaansonderzoek 2023. Uitgaanspatronen, middelengebruik, gezondheid en intentie tot stoppen of minderen onder uitgaande jongeren en jongvolwassenen. Utrecht: Trimbos-instituut.
Nationale Drug Monitor, editie 2022. Alcohol 11.3.6 Uitgaande jongeren en jongvolwassenen - Nationale Drug Monitor. https://www.nationaledrugmonitor.nl/alcohol-uitgaande-jongeren-en-jongvolwassenen/. Geraadpleegd op: 22 juni 2022. Trimbos-instituut, Utrecht & WODC, Den Haag.